جامعه ای که امام حسین ع در آن می زیست

پس از ظهور اسلام در مكه و بعثت پیامبر اكرم (ص)، شنیدن پیام پیامبر برای مستكبران و مال اندوزان آن سامان گران آمد. آنان وقتی ندای لااله الا الله را می شنیدند برخود لرزیدند و گسترش روزافزون این ندا چیزی جز كوتاه كردن دست خدایان دیگر در برنداشت. بت پرستی كه جز لاینفك فرهنگ بدوی عرب بود بهترین وسیله زورمداران و صاحبان ثروت و قدرت برای استفاده از انسانها بود. درست است كه آنچه آن روز پیغمبر از آنان می خواست اقرار به یگانگی آفریدگار بود اما به دنبال آن پیامها آیه های دیگری هم نازل شد. آنچه مستكبران را به هراس می انداخت و بر آینده خود بیمناك می ساخت این آیه ها بود: «آنكه مالی را فراهم آورده و آن را شمرده است پندارد مال او وی را جاویدان می سازد هرگز! و در حطمه افكنده می شود. چه می دانی حطمه چیست؟ آتش افروخته خدا كه در دلها راه یابد. (همزه/ آیه ۲ تا ۷)
این آیات و آیاتی نظیر آن در دل كسانی چون ابوجهل، ابوسفیان و ولید بن مغیره و سایر مال اندوزان هراس افكند و آنان را واداشت تا در مقابل پیامبر به انحاء مختلف صف آرایی كنند و به دشمنی با او برخیزند. لذا بسیاری از نو مسلمانان به مدینه كه در مجاورت شهر مكه قرار داشت مهاجرت كردند از این طریق هم به گسترش حوزه مسلمانی می پرداختند و هم جان و مال مومنان از اذیت و آزار دشمنان در امان می ماند.
از سوی دیگر شیوه پیغمبر (ص) چنان بود كه در موسم حج نزد قبیله هایی كه برای زیارت آمده بودند می رفت و آنان را به مسلمانی می خواند و از این طریق بسیاری از مردم مدینه در طی سالیان دراز كه پیامبر در مكه بود، دعوت او را كه نوید آشتی و صفا و پرهیزكاری می داد استقبال كردند و به گسترش دعوت او در مدینه پرداختند.
لذا پس از سپری شدن دوران پرمشقت زندگی پیامبر در مكه وقتی سران قریش تصمیم به كشتن پیامبر گرفتند علی در بستر او خوابید و او شبانه از شهر خارج شد و به مدینه مهاجرت كرد. (تاریخ تحلیلی اسلام/ ص ۵۶ و ۶۷) و شعار اسلام كه در مكه توحید و عبادتی مختصر بود در مدینه جنبه سیاسی و اجتماعی آن نیز اندك اندك گسترش یافت، اذان شعار نمازها گردید. تشریع، احكام معاملات،‌ پرداخت مالیات، حدود و دیگر حكمهای سیاسی و اجتماعی آغاز شد و حكومتی براساس دین (با ولایت پیامبر اكرم (ص)) پدید آمد كه قوام آن عدالت اجتماعی بود.....
امام حسین (ع) در چنین شرایطی كه استقرار اسلام و ایمان نامیده شد در سال چهارم هجری در مدینه متولد شد و در دامان پیامبر (ص) و علی (ع) و فاطمه (س) پرورش یافت. پیغمبر او را پسر و پاره تن خود،‌ گل خوش بوی خویش و سید جوانان اهل بهشت خواند و او را بر دوش خود سوار می كرد و به سینه خود می چسباند و دهان و گلوی او را می بوسید و محبوبترین انسانها نزد اهل آسمانهایش معرفی می كرد. رسول خدا (ص) از شهادت و مشهد حسین (ع) خبر داد و نصرت او را واجب و قاتلانش را لعنت كرد... و بدین گونه ۶ تا ۷ سال در كنار رسول اسلام و شهر مدینه كه اكثر از یاران و اصحاب پیامبر بودند زندگی كرد.
دو سال پس از فتح مكه و برداشته شدن آخرین سد دشمنان و برقراری وحدت اسلامی در سراسر شبه جزیره عربستان پیامبر (ص) رحلت كرد و مدینه مركز حكومت اسلامی دستخوش تحولات بسیاری گردید. شتابی كه روز مرگ پیامبر اسلام از سران قوم دیده شد، نشان دهنده این بود كه بعض آنان بیشتر در این اندیشه بودند كه چگونه باید هر چه زودتر حاكم را انتخاب كنند و كمتر بدین فكر می كردند كه حكومت چگونه باید اداره شود.
همانگونه كه در ابتدای نوشتار حاضر آمد پس از رحلت پیامبر (ص)، ابوبكر، عمر و عثمان به ترتیب حاكمیت مسلمانان را به مركزیت مدینه به عهده گرفتند و در این میان علی (ع) و خاندان پیامبر در سكونت بسربرده اند اما پس از گذشت حاكمیت خلفای سه گانه علی (ع) از سوی مردم به خلافت رسید اگر چه او خود به دلیل مشكلات فراوان از حكومت كناره می گرفت و می گفت: «مرا بگذارید و این تعهد را از دیگری بخواهید.» چرا كه حوزه جامعه اسلامی آن روز در زمان خلفای سه گانه گسترش بسیار یافته بود و پیروزیهای مكرر از سمت شرق و شمال و غرب نصیب مسلمانان شده بود و مسلمانان به سبب آشنایی با ملل مختلف از جمله ایران و روم و دیدن چگونگی زندگی مردم آن سامان و بدست آوردن غنیمت های فراوان به تن آسایی و مال اندوزی خو گرفتند و بسیاری از دشمنان پیامبر نیز كه جامه مسلمانی در برداشتند در زمان خلفای سه گانه حاكمیت برخی از ایالتهای حوزه اسلامی آنروز را در اختیار داشتند پذیرفتن چنین جامعه ای و تغییر آن به زندگی ساده و بی آلایش دوران پیامبر كاری است سخت كه تنها از علی انتظار می رفت و این چیزی بود كه ثروتمندان حجاز هرگز آن را نمی خواستند و چون وی در تقسیم بیت المال همه را به یك چشم نگریست و موجودی را به همه یكسان داد رفتار او در نظر مردمی كه ربع قرن با روشی خاصی خو گرفته بودند خوشایند نیامد.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان