جمعه, ۲۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 14 March, 2025
مجله ویستا
نظارت محدودیت نیست

مهندس خوشفهم فارغالتحصیل كارشناسی ارشد متالورژی از دانشگاه صنعتی اصفهان از سال ۱۳۸۳ به عنوان مدیرعامل این شركت انتخاب شده است تا سه هدف عمده را در آن پیگیری كند: افزایش تولید قطعات خودرو، افزایش بهرهوری و كاهش هزینهها. وی برای نجات این شركت از ورشكستگی، طرح بازنشستگی افراد بالای ۲۵ سال خدمت را پیاده كرد تا ضمن جوانسازی نیروهای شركت، كاهش هزینه و افزایش بهرهوری به طور عملی اتفاق بیفتد.
خوشفهم تا سال ۱۳۷۰ در بخشهای اجرایی ارگانهای دولتی مشغول به كار بود و از سال ۱۳۷۰ به سمت رشته تحصیلی خود بازگشت و در صنعت مشغول به كار شد. طی سالای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ مدیر كارخانه گداز ایران بود كه قطعات خودرو و ماشینآلات صنعتی تولید میكرد و از سال ۱۳۷۴ به صورت رسمی در ساپكو مشغول به كار شد. تا سال ۱۳۷۸ در ساپكو بود و از آن به بعد همكاریاش را با صنایع ریختهگری ایران آغاز كرد و در سال ۱۳۸۰ به گروه خودروسازی سایپا پیوست. از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۳ مدیر شركت صانع، تولیدكننده موتورهای بنزینی و دیزلی بود و از خرداد سال ۱۳۸۳ به عنوان مدیرعامل شركت صنایع نساجی ایران انتخاب شد. طرح بازنشستگی پرسنل با سابقه ۲۵ سال به بالا در شركت صنایع نساجی ایران تا حدودی به بهرهوری و كارآمدتر شدن این شركت كمك كرد. سال گذشته ۲۶ نفر از پرسنل قدیمی بازنشسته شدند تا جایگزینی نیروهای كارآمد، جوان و تحصیلكرده امكانپذیر شود. با اجرای این طرح، تولید شركت ۲۷ درصد و فروش آن ۱۵ درصد افزایش یافته است.
تبریز همیشه به عنوان یكی از قطبهای صنعتی كشور مطرح بوده است و شركتهای عظیمی مانند تراكتورسازی ایران، ماشینسازی ایران، موتوژن، چرخشگر، ایدم، پیستونسازی تبریز و غیره نقش چشمگیری در صنعت و اقتصاد كشور بازی كرده و میكنند. بخش اعظم نیروی محركه خودروهای سبك و سنگین و خودروهای تجاری نیز در تبریز تولید میشود. به عنوان مثال ایدم تولیدكننده موتور و چرخشگر سازنده گیربكس خودروست. خود شركت تراكتورسازی تبریز مشتمل بر چند شركت تابعه است كه از ریختهگری تا پوستههای موتور و قطعات چدنی در همان شركت تولید میشوند. شركت صنایع نساجی ایران هم قطعات فورج خود را از شركت تراكتورسازی تأمین میكند. شركت پیستونسازی نیز عهدهدار تأمین برخی از قطعات موتور است.
در حال حاضر گروه خودروسازی سایپا در تبریز سه شركت دارد كه عبارتند از: شركت صنایع نساجی ایران، شركت صانع و شركت ساخت ادوات سایپا كه قبلاً به مركز تحقیقات صنایع سنگین معروف بود. صانع پوسته موتور پراید و شركت ادوات سایپا كلیبرهای سایپا را تولید میكند. هر سه این شركتها به لحاظ اهمیت در یك سطح و اندازهاند؛ البته شركت صنایع نساجی ایران امتیازات ویژهای دارد، ازجمله اینكه سالنهای آن بسیار وسیع و قابل توسعه است. حتی اگر بخواهند، میتوانند در سالنهای این شركت خطوط تولید خودرو دایر كنند. سالن اصلی این شركت ۱۶ هزار متر مربع است كه در مساحتی به وسعت ۷۰ هزار مترمربع ساخته شده و ۲۴ هزار متر از این مساحت مسقف است.
ماشینكاری قطعاتی كه در مالیبل سایپا ریختهگری میشوند، در صانع تبریز صورت میگیرد.
مدیرعامل شركت صنایع نساجی ایران درباره فعالیت اصلی این شركت میگوید: با آنكه نام نساجی بر روی این شركت باقی مانده است اما دیگر ماشینآلات نساجی تولید نمیكنند؛ به جای آن ۸ نوع دنده از دندههای گیربكس خودرو در شركت نساجی ایران تولید میشود، ازجمله دندههای یك، دو، سه، چهار، پنج، عقب، كرابمیل و دنده هرزگرد. در حال حاضر ماشینكاری قطعات فورج برای ساخت این دندهها در شركت نساجی انجام میشود اما شركت دنده فنآور، این قطعات را دندهزنی میكند و دوباره از تهران بازمیگردد و به شركت پیستونسازی تبریز میرود تا عملیات حرارتی بری كسب سختی لازم روی آن صورت گیرد قرار است برای حذف فرایندهای طولانی و پرهزینه، بخش دندهزنی نیز در شركت نساجی ایران انجام شود. البته این موضوع به مساعدت سایپا بستگی دارد چون امكانات دندهزنی و سابقه آن در خود شركت صنایع نساجی ایران وجود دارد. حتی قراردادی میان شركت نساجی و چرخشگر منعقد شده است كه بر اساس آن دندهزنی قطعات شفت ورودی نیسان در شركت نساجی انجام میشود.
شركت نساجی ایران بهتازگی موفق به دریافت تأییدیه ISO/TS ۱۶۹۴۹:۲۰۰۲ از شركت DQS شده و این در حالی است كه تا دو سه سال پیش این شركت با مشكل ركود در بازار مواجه بود و پیش از آنكه تحت پوشش مگاموتور درآید، حقوق و مزایای پرسنل را سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران میداد و بعد از واگذاری سایپا، مگاموتور عهدهدار آن شد. در حقیقت تغییر كاربردی از تولید ماشینآلات نساجی به تولید قطعات خودرو، به صرف زمان و هزینه نیاز داشت.
خوشفهم در مورد زمانی كه مدیریت عامل این شركت را بر عهده گرفت میگوید: "زمانی كه بنده این شركت را تحویل گرفتم، با معضلات كارگری بسیاری مواجه بودم و شكایتهای متعدد از طرف كارگران از وزارت كار مطرح بود. خوشبختانه تعامل با تشكلها و نهادها و ارگانهای رسمی استان و بهرهگیری از كمكهای فكری شورای اسلامی كار به حل و فصل بسیاری از پروندهها منجر شد. همچنین در سال ۱۳۸۳ تعداد ۳۶ نفر از پرسنل را بدون ایجاد نارضایتی و تنش بازنشسته كردیم و در سال ۱۳۸۴ حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد كاهش نیروی قدیمی اتفاق خواهد افتاد، تا جا برای افراد جوان، تازهنفس، باسواد و جویای كار باز شود."
وی درباره حل معضل پرونده مالیاتی شركت صنایع نساجی ایران توضیح میدهد: "این شركت دو پرونده مالیاتی تقریباً ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی داشت. در جلسهای با حضور قلعهبانی مدیرعامل سایپا، نجمالدین مدیرعامل مگاموتور، استاندار تبریز و مدیركل امور مالیاتی استان موضوع دو پرونده مطرح شد. اساساً این شركت از این مالیات معاف بود و با ارائه ادله، ۹۰ درصد جرایم مالیاتی مشمول بخشودگی شد و در حال حاضر پرونده در دیوان عدالت مفتوح است تا ادله نهایی ارائه شود. مطابق قانون، شركتهای تولیدی از زمان بهرهبرداری به مدت هشت سال از مالیات معاف هستند و پروانه بهرهبرداری شركت نساجی ایران در سال ۱۳۷۳ صادر شده است و مبلغ تعیینشده برای مالیات به همین سالها بازمیگردد. با اقامه این دعوی، شركت نساجی امیدوار است معافیت كلی از مالیات را برای دو پرونده مذكور دریافت كند. در حقیقت با حل این معضل، یكی از مهمترین مشكلات شركت نساجی ایران مرتفع میشود و با حل مشكلات مشابه، شركت نساجی ایران بهتدریج خود را برای توسعه و سرمایهگذاریهای جدید آماده میكند."
خوشفهم به این پرسش كه مشكل اصلی شركتهایی كه به زیاندهی دچار میشوند چیست و آیا میتوان آن را به فقدان استراتژی نسبت داد، چنین پاسخ میدهد: "توسعه چه در صنعت و چه در فرهنگ یكشبه اتفاق نمیافتد. اگر نگاهی به شركتها یا كشورهای توسعهیافته بیندازید، خواهید دید كه همه بخشهای آن با هم توسعه یافتهاند. شركتی كه رو به رشد است، تمامی عوامل آن ــ از كارگر صفر گرفته تا مدیریت و بخش استراتژیك ــ رو به رشد است و شركت رو به افول هم به همین ترتیب. به طور قطع تمام عوامل به نوعی سهم خود را در رشد یا افول ایفا میكنند. به عنوان مثال امسال موفق به دریافت گواهینامه ایزو تیاس شدهایم و این فقط به دلیل تلاشهای بنده به عنوان مدیرعامل نبود؛ اگر مدیران ارشد و میانی اتفاق نظر نداشتند و فعالیت نكرده بودند و این فرهنگ در پیكره سازمان تسری نمییافت و عوامل و پیكره سازمان به آن اهمیت نمیدادند و در اجرای آن حساس نبودند، این كار هرگز صورت نمیگرفت. یكی از مهمترین دلایل زیاندهی شركتها، نبود نظارت است. نظارت محدودیت نیست؛ به هر حال كسی كه بنده را به عنوان مدیرعامل منصوب كرده باید بر عملكرد من نظارت كند."مدیرعامل شركت صنایع نساجی ایران به این سؤال كه چگونه ۳۶ نفر از پرسنل برای بازنشستگی زودتر از موعد تمایل نشان دادند، میگوید: "هیئت مدیره در مجمع به مدیرعامل اختیار داد ۱۵ روز مازاد بر شرایط قانونی ــ به صلاحدید خود ــ به پرسنل در حال بازنشستگی پرداخت كند. ما كه از پیش در جریان این تعدیل نیرو برای حفظ و بهبود شركت بودیم، قبل از آنكه كاركنان اطلاع پیدا كنند، فرمی را تهیه كردیم و در سطح كارخانه به پرسنل دادیم تا میزان رضایتمندی مجموعه مدیران از پرسنل مشخص شود. این فرم كمك كرد كه پرداخت آن مازاد، سلیقهای نباشد و بر اساس مستندسازی انجامشده صورت پذیرد. این ارزیابی و اختصاص مزایا بر اساس آن، یك اثر فرهنگی باارزش دارد: كارگر جوانی كه امروز در كف كارگاه كار میكند، میداند زمانی كه به مرحله بازنشستگی برسد، در صورتی میتواند از مزایای بهتری برخوردار شود كه در طول خدمتش رضایتمندی مشتری و فرد ردهبالاتر از خود را در سلسلهمراتب سازمانی جلب كرده باشد. باید فرهنگسازی كرد، باید كاری كرد كه همه پرسنل، فرد را برای ارزیابی مثبت و نظارت آماده كنند."
شركت صنایع نساجی ایران پیش از حضور مهندس خوشفهم، با معضلات كارگری و شكایت كارگران مواجه بود اما در سال ۱۳۸۳ به عنوان واحد نمونه در استان آذربایجان شرقی معرفی شد. وی در این مورد میگوید: "در اتاق مدیریت همیشه باز است و كارگران میتوانند مشكلات خود را بهراحتی اینجا مطرح كنند. من هم مدیرعاملی نیستم كه فقط در اتاقم بنشینم؛ به كارگاه میروم، با آنها گپ میزنم و آنها نیز مشكلاتشان را بهراحتی مطرح میكنند. یك صندوق ارتباط مستقیم هم گذاشتهایم تا اگر كسی از سر شرم و حیا نخواست رودررو مشكل خود را مطرح كند، از این طریق با ما در میان بگذارد. به اعتقاد من اگر مشكلات كوچك كارگران حل نشود، كارخانه با معضلات بزرگ مواجه میشود. همین مشكلات كوچكند كه مشكلات بزرگ و لاینحل را به وجود میآورند. باید مشكلات را بشكافیم و حل مسئله درست را ارائه بدهیم و نگذاریم مشكلات به معضلات منتهی شوند."
زمانی كه صحبت از قطعهسازی میشود، اولین سؤالی كه پیش میآید، كیفیت قطعات و در نتیجه كیفیت خودروست و نوك پیكان انتقادات در زمینه كیفیت همیشه متوجه قطعهسازان است. با توجه به اینكه شركت صنایع نساجی ایران بهتازگی موفق به دریافت تأییدیه استاندارد ایزو تیاس شده، این سؤال را از خوشفهم پرسیدیم كه گواهینامههایی از این دست چه تأثیری در افزایش كیفیت و رضایتمندی مشتری دارند. به هر حال برای زدودن تصویر منفی از ذهن مردم درباره ساخت داخل شدن قطعات، مهمترین راه بهبود كیفیت قطعات و برخورد صحیح با مشتری است.
وی پاسخ میدهد: "آنچه گفتید درست است. شركت صنایع نساجی ایران اوایل مرداد ۱۳۸۴ موفق به دریافت این تأییدیهها شده است. به هر حال در سه ماهه اول سال ۱۳۸۴ شركت ما هیچ قطعه برگشتی از شركت مگاموتور نداشته است. این از فواید كار سخت و پیگیری مستمری حین تلاش برای دریافت گواهینامه است. از زمانی كه در مسیر گرفتن گواهینامه شركت خود را آغاز كردیم، تلاشمان را برای ارتقای كیفیت به كار گرفتیم. بنابراین دریافت این استانداردها به طور قطع اثرگذار است. البته كسب این گواهینامه بهمراتب آسانتر از حفظ آن است و حفظ آن به تلاشهای بیشتر نیاز دارد. در حقیقت كیفیت چیزی نیست كه ما بتوانیم به آن دست پیدا كنیم؛ كیفیت یك پروسه یا فرایند است و انتها ندارد. هر روز میتوان بهتر از دیروز بود. "
مدیرعامل شركت صنایع نساجی ایران در مورد اهمیت دادن به نیروی انسانی و جایگاه آموزش در شركت میگوید: برای شركتی كه تاكنون در زمینه پرداخت حقوق كاركنانش دچار مشكل بوده و بحرانهای متعددی را پشت سر گذاشته، مطمئناً موضوع آموزش و فراهم آوردن امكانات و تسهیلات رفاهی اولویتی است كه پس از تأمین حقوق كاركنان قرار میگیرد؛ این مسئله ــ بهویژه ــ وقتی حادتر از همیشه است كه ورودیها و درآمدها كوچكتر از خروجیها و هزینهها باشد.
"با توجه به اینكه بنده به موضوع آموزش اعتقاد راسخ دارم، یكی از الزامات اساسی برای گرفتن گواهینامههای استاندارد، داشتن بخش آموزش است و ممیزان به این اصل بسیار اهمیت میدهند. در حال حاضر مهمترین هدف شركت این است كه تأمینكننده شماره یك مگاموتور باشد. پرداختن به مسائل رفاهی و تسهیلاتی كاركنان مستلزم داشتن درآمد متناسب است اما مهمترین مشكلی كه در چند سال اخیر پیش روی قطعهسازان بوده، ثابت ماندن قیمت خودرو در شرایطی است كه نرخ تورم هنوز دورقمی است؛ از این نظر باید به قطعهسازان تبریك گفت كه در سه یا چهار سال گذشته ــ بهرغم افزایش قیمت مواد اولیه و گرانتر شدن پول و تورم موجود ــ توانستهاند قیمت قطعات خود را در حدی نگاه دارند كه قیمت خودرو افزایش نیابد. اما این ثبات قیمت یك حدی دارد و اگر قطعهسازان وادار شوند و فشارها از آستانه تحمل بگذرد، بهیقین از كیفیت خواهند كاست و از مواد اولیه نامرغوب استفاده خواهند كرد تا به زیاندهی دچار نشوند. بنابراین شركتهای سایپا، سازهگستر و مگاموتور به عنوان خودروساز یا تأمینكننده قطعات و مجموعههای خودرو باید استراتژی برنده-برنده را در پیش گیرند و قیمتها را بر اساس آنالیز قیمت تعیین كنند. همه بنگاههای اقتصادی در جهت كسب سود فعالیت میكنند و اگر قرار باشد فعالیتهای یك شركت تولیدی به ضرر منتهی شود، هیچ كس به سمت فعالیتهای تولیدی گرایش نشان نخواهد داد. به عقیده من یك كارفرما باید بیشتر دغدغه سود پیمانكار را داشته باشد و با اعمال سیاست برنده برنده، منافع پیمانكار را نیز در نظر بگیرد. اگر پیمانكار دچار آسیب با معضلی شود، آسیبش دامن كارفرما را هم خواهد گرفت."
مدیرعامل شركت صنایع نساجی ایران برای حل این مشكل، پیشنهاد كار بر روی قیمت تمامشده را مطرح میكند و ادامه میدهد: در ضمن یكی از مهمترین مشكلات كشور ما بهرهوری است؛ اگر با برنامهریزی قیمت تمامشده را پایین بیاوریم، امكان رقابت پیدا میكنیم و در آن صورت زمینه صادرات هم فراهم میآید.
وی در مورد ساختار سازمانی شركت نساجی میگوید: هیئت مدیره این شركت دارای ۵ عضو است: مهندس محمدی به عنوان رئیس هیئت مدیره كه قائممقام شركت مگاموتور و عضو هیئت مدیره مگاموتور هم هستند، مهندس سرشارزاده استاد دانشگاه و متخصص امور نساجی؛ از آنجا كه هنوز شركت صنایع نساجی ایران انباری از ماشینآلات نساجی به ارزش ۲۰ میلیارد ریال دارد، لزوم حضور مهندس سرشارزاده در هیئتمدیره حس میشد، مهندس شهودی به عنوان عضو موظف هیئتمدیره و آقای غلامپور هم به عنوان پنجمین عضو هیئتمدیره كه عضو غیرموظف هستند. این شركت تنها یك معاون دارد كه از اعضای موظف هیئتمدیره و عهدهدار نقش معاون مالی است. برای گذار از معضلات و رسیدن به سوددهی، چارهای نبود جز آنكه به جای زایش نیرو، به كاهش نیرو فكر كنیم و به همین دلیل از ایجاد معاونتهای متعدد پرهیز كردیم و كارها را به طور مستقیم با مدیران پیش بردیم. مهندس ربانی از مهندسان بسیار باسواد و متعهد استان است كه مدیریت فنی را بر عهده دارد، مهندس قریشی مدیر خدمات فنی است، مهندس حریری به عنوان مدیر بازرگانی و فروش فعالیت میكند، احمدیوند مدیر امور اداری و منابع انسانی است و قلیزاده مدیریت حرارت را بر عهده دارد، تضمین كیفیت نیز بر عهده مهندس مالك است.
حین بازدید از كارخانه، با صحنه جالب و كمنظیری در عرصه صنعت قطعهسازی مواجه شدیم، در میان كارگران خانمی را مشاهده كردیم كه با لباس كار پای دستگاه ایستاده و همپای مردان كار میكند. با هماهنگی مدیرعامل با او گفتوگویی ترتیب دادیم.
مهرناز حسنزاده متولد ۱۳۵۳ مهندس مكانیك از دانشگاه تبریز در رشته حرارت سیالات، كار زمخت ماشینكاری و اندازهزنی را در شركت صنایع نساجی ایران برای خود برگزیده است. او از همان زمان كه رشته مكانیك را انتخاب میكرد، میدانست با كارهای زمخت و مردانه سر و كار خواهد داشت. وی معتقد است خانمها نیز از عهده چنین كارهایی بهخوبی برمیآیند. میگوید در خانوادهای بزرگ شده كه از همان ابتدا میان پسرها و دخترها تفكیك قائل نشدهاند و نگفتهاند كه این كار مخصوص پسرها و آن كار مخصوص دخترهاست. حسنزاده اكنون سرپرست كارگاه و مسؤول رسیدگی به كیفیت قطعات تولیدی است.
او میگوید: همانطور كه خانمها در عرصههای پزشكی، هنر و غیره حضور دارند، بد نیست در صنعت هم حضور بیشتری داشته باشند.
از نظر او رفتن به دانشگاه، دید دختران را وسیعتر میكند و قابلیتشان را افزایش میدهد؛ قوانین و دیدگاهها نیز باید متحول شود تا شاهد حضور پررنگتر زنان در كارخانهها باشیم.
حسنزاده میافزاید: در رشته مكانیك معمولاً خانمها در اقلیت هستند كه این به نگرش خانوادهها بازمیگردد؛ در حالی كه تفاوت فاحشی میان زنان و مردان وجود ندارد و زنان از عهده بسیاری از كارها در این عرصه برمیآیند.
با ایوب ربانی مدیر فنی سالن صحبت میكنیم، میگوید از كار خانم حسنزاده بینهایت راضی است و میافزاید: شاید اگر یك مرد جای او رأس این كار بود، با این همه دقت و ظرافت به كارها نمیپرداخت. معمولاً خانمها پشتكاری بیشتری در مقایسه با آقایان نشان میدهند و یكی از ویژگیهای خانم حسنزاده، پشتكار و دقت است.
از نظر ربانی، اگر تعداد زنان در محیطهای صنعتی بیشتر باشد، راندمان و بهرهوری بالا میرود.
در ادامه بازدید، با ریشسفیدی برخورد كردیم كه راننده لیفتراك بود. موی سفیدش ما را به فكر انداخت كه از گذشته كارخانه از او بپرسیم. مالك اسكندری ۲۰ سال است در شركت صنایع نساجی ایران كار میكند. او تاكنون هفت مدیرعامل را در این شركت دیده است. كاركردن با لیفتراك را در همین شركت آموخته است و مهمترین ویژگی مدیرعامل جدید را این میداند كه به جمع كارگران میآید و مشكلاتشان را از نزدیك میشنود. از او میپرسیم كه یكی از خوبیهای مدیرعامل جدید را بگوید، در پاسخ این جمله را به زبان میآورد: "یكی از خوبیهایشان این است كه خودم مریض بودم، پول نداشتم، قلبم مریض بود، آمدم پیش آقای مهندس گفتم كه من پول ندارم بروم بیمارستان، او هم یك نامه نوشت بیمارستان قلب، آنها هم مرا بستری كردند."
اسكندری از كار خود در شركت صنایع نساجی ایران راضی است.
منبع : اندیشه گستر سایپا
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست