جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا
حیات سیاسی آیت الله میرزاعلی فلسفی(ره)
ممانعت از تدریس آیت الله خامنه ای در سوم اردیبهشت ۱۳۵۲ كه در روزهای تعطیلی در این مدرسه تدریس می كردند، موجب شد تا درس استادان یاد شده نیز تعطیل شود و این امر واكنش منفی در شهر داشت، به ویژه این كه آیت الله مروارید و حجت الاسلام والمسلمین علیزاده از اقامه نماز جماعت نیز در مدرسه میرزاجعفر خودداری كردند و از پنجم اردیبهشت آیت الله میرزا جوادآقا تهرانی در تكیه طبسی ها و آیت الله مروارید در منزل خود در كوچه گرمابه مستشاری و آیت الله فلسفی در مسجد محراب خان در پایین خیابان به تدریس خود ادامه دادند.
● حیات سیاسی آیت الله میرزاعلی فلسفی(ره)
آیت الله العظمی میرزا علی فلسفی فرزند آیت الله حاج شیخ محمدرضا تنكابنی در سال ۱۳۰۰ه.ش در تهران متولد شد. دروس مقدماتی و سطوح عالی را در مدرسه مروی، نزد پدر خود فرا گرفت و در زمان مرجعیت آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی به نجف رفت و دو سالی از محضر آیت الله حاج شیخ محمدعلی كاظمینی كه استاد مسلم حوزه نجف بود خارج فقه و اصول را استفاده كرد و پس از رحلت ایشان به درس آیت الله العظمی سیدابوالقاسم خویی رفت و این امر شانزده سال دوام آورد. آیت الله میرزاعلی آقا فلسفی از جمله افراد انگشت شماری است كه از آیت الله خویی اجازه اجتهاد دریافت كرده است و خود پس از بازگشت به ایران به دعوت آیت الله العظمی میلانی در مشهد مستقر شد و به مدت چهار دهه در حوزه علمی این شهر به تدریس سطوح عالی و خارج فقه و اصول پرداخت. آیت الله فلسفی پس از انقلاب اسلامی ایران در مدرسه آیت الله خویی تدریس می كرد و بعد از بازسازی این مدرسه درس ایشان با استقبال بی مانندی رو به رو شد و صدها نفر از فضلای حوزه مشهد كه در مقام پاسخگویی به نیازهای قضایی و فقهی پس از انقلاب برآمده بودند، از محضر ایشان بهره بردند. مجالس درس ایشان در رواق بزرگ زیر گنبد مرتفع مدرسه آیت الله خویی بسیار شكوهمند بود و درس های پررونق دانشوران بزرگ حوزه در سده های طلایی فرهنگ و تمدن اسلامی را تداعی می كرد. مرحوم آیت الله فلسفی از ابعاد شخصیتی متنوعی برخوردار بود. او علم را همراه با فروتنی و اخلاق را همراه با حكمت آموزش می داد و كوشش های اجتماعی ایشان عموماً در خفا انجام می پذیرفت و كوچك ترین تظاهری در رفتار ایشان مشاهده نمی شد. به همین دلیل جایگاه معنوی ایشان در فضای دینی شهر مشهد را نمی توان به سهولت از یاد برد. اینك به بهانه گرامیداشت سالگشت ارتحال این انسان بزرگ و خودساخته و تاثیرگذار، گوشه ای از فعالیت های سیاسی شان را كه چه بسا كمتر مورد توجه پژوهشگران قرار می گیرد، یادآور می شویم.
□□□
زمانی كه هدایت حوزه مشهد به عهده آیت الله میلانی بود، آیت الله فلسفی از ممتازترین مدرسان سطوح عالی و خارج حوزه مشهد شمرده می شد و پس از ارتحال آیت الله میلانی و آمدن آیت الله شیرازی به مشهد از ایشان حمایت كرد و درجریان انقلاب اسلامی در مسیر این رویداد مهم اجتماعی قرار گرفت و از امام خمینی(ره) پشتیبانی كرد. ایشان به دلیل كنش به موقع و جایگاه علمی و اخلاقی در میان اقشار متدین و نیز صاحب نظران از وزنه های حوزه های علمیه ایران شمرده می شد.
پیش از انقلاب اسلامی مدرسه میرزا جعفر از مهم ترین مدارس علمی مشهد بیشتر در اختیار گردانندگان اصلی جریان مقدسین بود. آنها در این مدرسه تدریس می كردند و نماز جماعت اقامه می كردند و با قشر مقدسین و مذهبی های اصیل شهر مرتبط می شدند.
ممانعت از تدریس آیت الله خامنه ای در سوم اردیبهشت ۱۳۵۲ كه در روزهای تعطیلی در این مدرسه تدریس می كردند، موجب شد تا درس استادان یاد شده نیز تعطیل شود و این امر واكنش منفی در شهر داشت، به ویژه این كه آیت الله مروارید و حجت الاسلام والمسلمین علیزاده از اقامه نماز جماعت نیز در مدرسه میرزاجعفر خودداری كردند و از پنجم اردیبهشت آیت الله میرزا جوادآقا تهرانی در تكیه طبسی ها و آیت الله مروارید در منزل خود در كوچه گرمابه مستشاری و آیت الله فلسفی در مسجد محراب خان در پایین خیابان به تدریس خود ادامه دادند.(اسناد ساواك موجود در مركز اسناد انقلاب اسلامی، شماره ثبت ۲۲۸/۴۰)
آیت الله فلسفی سالیان مدید در مسجد بناها امام جماعت این مسجد بود. حضور ایشان به تدریج این مسجد را به یكی از تاثیرگذارترین مساجد مشهد به لحاظ دینی، علمی و اخلاقی تبدیل كرد. حساسیت این مسجد سبب شد كه نیروهای بازدارنده و قوای امنیتی رژیم پهلوی آن را در كنار مراكزی چون مسجد كرامت و بیوت علما به عنوان یكی از نقاط حساس شهر مشهد شناسایی كنند و به مراقبت از آن بپردازند. (همان، بازیابی ۱۹۴/٥)
مرحوم آیت الله میرزافلسفی تا زمانی كه در نجف حضور داشت درگیر مباحث علمی بود و پس از مهاجرت به ایران و حضور در مشهد همه فعالیت های سیاسی و اجتماعی خود را همراه با علمای دیگر و دوستان نزدیك خود دنبال می كرد و خود كمتر در مسائل سیاسی به تنهایی قیام می كرد. از این رو فعالیت های سیاسی ایشان همیشه با همراهی علمای دیگر به ویژه آیت الله میرزاحسنعلی مروارید و آیت الله میرزا جواد آقاتهرانی اتفاق افتاده است.
پافشاری ایشان و آیات عظام مروارید و میرزا جوادآقا تهرانی به حفظ سنت های علمی و اخلاقی حوزه وقتی اهمیت خود را بیشتر آشكار می كند كه بدانیم رژیم پهلوی از دهه چهل به صورت بسیار محسوس می كوشید زمام امور دینی شهر را از راه ممانعت از حضور روحانیت در عرصه های علمی، سیاسی و اجتماعی به دست گیرد و دانشكده الهیات یا یك دانشگاه بزرگ اسلامی را كه طراحی شده بود، جانشین حوزه كند (روزنامه خراسان، ۲۰/٥/۵۶، ص١) و محمدرضا پهلوی مقرر كرده بود آستان قدس رضوی با همكاری بنیاد پهلوی و سازمان اوقاف، موضوع ایجاد این دانشگاه بزرگ اسلامی را در مشهد امكان پذیر كند (همان) این گونه سیاست های رژیم پهلوی سبب شده بود كه ایشان و استادان برجسته دیگر حوزه بیشترین همّ خود را صرف تربیت شاگردان و تربیت اخلاقی آنها كنند و به آنها راه های مقاومت و همكاری نكردن و مبارزه با رژیم پهلوی را بیاموزند. از نخستین گزارش های ثبت شده ساواك درباره ایشان، تعطیلی درس وی به منظور پشتیبانی از قیام طلاب قم در روز ۱۹ خرداد۱۳۵۴ می باشد.در این روز ایشان همراه آیات عظام میرزاحسنعلی مروارید و میرزا جوادآقا تهرانی به منظور پشتیبانی از قیام طلاب قم و مدرسه های فیضیه و دارالشفاء و وقایع روزهای۱۵ و ۱۶ و۱۷ خرداد این شهر، درس خود را تعطیل كردند. (یاران امام به روایت اسناد ساواك ٥/٦١٦ و۶۱۹)
در جریان بزرگداشت سالگرد ارتحال آیت الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی كه شیخ رضا نوغانی سخنرانی كرد، آیت الله فلسفی و میرزاجواد آقا تهرانی و آیت الله مروارید منبر او را به دلیل وابستگی اش به رژیم و همكاری نزدیك او با ساواك تحریم كردند و نشستن پای منبر او را خلاف شرع دانستند .(آیت الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواك، مركز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۱، ٣/۶۴۸)
ساواك در كنار ترغیب و حمایت از گردهمایی های روحانیون درباری و عوام فریبی، از فعالیت علمای پرهیزكاری كه می توانستند سطح بینش مردم را بالا ببرند، به هر قیمتی شده بود جلوگیری می كرد. به همین دلیل با توجه به موقعیت ویژه مشهد برای تبلیغ، تمام ورود و خروج های چهره های برجسته و دیدار آنها با علمای این شهر تحت كنترل بود. به همین دلیل و نیز به دلیل سنت های زیبایی كه در میان علما وجود دارد، آنها به دیدار یكدیگر می شتافتند و برای ارتباط مردم با تازه وارد ها زمینه های مناسبی را فراهم می نمودند. این گونه بود كه در اواخر سال۱۳۵۲ وقتی كه حاج شیخ محمدتقی فلسفی واعظ شهیر ایران كه برای زیارت به مشهد آمده بود در منزل برادرش آیت الله میرزا علی فلسفی سكونت یافت، ساواك به شهربانی خراسان دستور داد تا مانع ملاقات مردم و طلاب با ایشان شود .( روزنامه آفتاب شرق، ١/١١/۵۱، ص٢) ایشان روز۲۶مرداد در منزل شیخ مرتضی عیدگاهی نشسته سخنرانی كرد و در همین روز در مدرسه میرزا جعفر، در حضور صدها چهره علمی و طلاب فاضل روی صندلی بحث هایی را در روش های خطابه مطرح كرد( كلاسه ۱۵۸، شماره بازیابی۱۲۲، ص ۴۰۷) به دلیل ممانعت ساواك، از فردای آن روز به مدت سه روز، به درخواست طلاب، در منزل برادر خود آیت الله میرزا علی فلسفی در همان زمینه صحبت كرد اما با وجود جوی كه رژیم حاكم فراهم كرده بود با استقبال زیاد طلبه ها روبرو شد. پس از استقرار آیت الله سیدعبدالله شیرازی در مشهد در روز دهم بهمن ۱۳۵۴ كه در پی آن بیت ایشان به یكی از پایگاه های مهم مبارزاتی مردم مشهد تبدیل شد، آیت الله فلسفی در كنار یاران دیگر خود با مشورت های خود به ایشان یاری می رساند و این امر سبب می شد تا تصمیم گیری های هوشمندانه ای در این مقطع حساس توسط این مجمع صورت گیرد. آیت الله سیدعزالدین حسینی زنجانی نیز در شمار اعضای این مجمع بود. به دنبال انتشار خبر شهادت آقامصطفی خمینی در اول آبان ٦٥٣١ و برگزاری مجلس بزرگداشت از سوی آیت الله شیرازی، مرحوم میرزا علی آقا فلسفی در كنار بزرگان دیگر در این مجلس شركت كرد( شهید هاشمی نژاد به روایت اسناد ساواك، ص ۷۰۳) و روز ٢١ آبان همین سال همراه ٣١ نفر از آیات عظام و مدرسین مشهد پیام تسلیتی را به امام مخابره كرد(بازیابی ۲۶۳/۱۶) و این امر از دید مأموران ساواك پنهان نماند.(شهید هاشمی نژاد به روایت اسناد ساواك، ص۷۰۱)
به دنبال این حادثه كشتار ۱۹ دی قم پیش آمد. این كشتار به دلیل اعتراض علما به مقاله ای بود كه در روزنامه اطلاعات با عنوان ارتجاع سیاه منعكس شده بود. آیت الله فلسفی از كسانی بود كه نماز جماعت و درس خود را در اعتراض به این نوشته تعطیل كرد(همان) ایشان كشتار ۱۹ دی قم را همراه مراجع دیگر محكوم كرد و روز چهارم بهمن ۱۳۵۷ در كنارشخصیت های دیگر حوزه نماز جماعت خود را در اعتراض به رژیم تعطیل كرد. (یاران امام به روایت اسناد ساواك، ٢/۱۷۸)
ایشان در روز هشتم بهمن در سپاس از افسران و درجه داران لشكر ٧٧ كه به مردم و انقلاب پیوسته بودند اعلامیه صادر كرد و در ١١ بهمن ۵۷ در شمار علمای متحصن در حرم مطهر و از معترضان به حكومت بختیار بود.
در روز ٢٢ خرداد ۱۳۵۷ در اعتراض به دستگیری شهید عبدالكریم هاشمی نژاد و آیت الله حاج شیخ عباس واعظ طبسی، شیخ محمدرضا محامی و سیدحسین موسوی جهان آبادی كه توسط كمیته مشترك ضدخرابكاری در روز ١٢ خرداد دستگیر شده بودند(انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواك، ٦/۳۴۹)، در حركتی اعتراض آمیز، از اقامه نماز جماعت ظهر و عصر خودداری نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، ایشان و یاران دیگرش همچنان جلسات خود را به قصد انسجام و ایجاد ارتباط میان مردم و متولیان ادامه دادند و كوشیدند مانع بروز بسیاری از انحرافات شوند.
وی در انتخابات نخستین مجلس خبرگان كه در ٢١ مرداد ۱۳۵۸ برگزار شد از سوی مردم متدین و انقلابی خراسان و حزب جمهوری اسلامی كاندیدا شد و همراه آیت الله میرزا جوادآقا تهرانی و آیت الله حاج شیخ ابوالحسن شیرازی به مجلس راه یافت. در جریان انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز ایشان همراه استادان دیگر فهرست موردنظر خود را مشخص می كرد. در جریان جنگ تحمیلی و حمله نیروهای بعثی عراق به ایران از ١٣ شهریور ۱۳۵۹ همراه با آیات عظام دیگر با صدور اعلامیه ای در روز دهم مهر۱۳۵۹ از مردم خواستند تا از اسراف و تبذیر و احتكار و شایعه سازی پرهیز كنند و در راستای پیروزی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی قدم بردارند.(بازیابی ٦/۱۱۶۲/٩) این مقدار، گوشه ای از فعالیت های ثبت شده سیاسی و اجتماعی مرحوم آیت الله حاج میرزاعلی آقا فلسفی در ایام حاكمیت طاغوت و دوران انقلاب است. ایشان پس از انقلاب نیز با حضور مستمر خود در میان مردم و مسئولان نقش سازنده خود را ایفا می كرد و فروتنی و حلم و بردباری را با عمل خود به همگان آموزش می داد.
منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران رئیس جمهور دولت رئیسی افغانستان دولت سیزدهم پاکستان گشت ارشاد توماج صالحی کارگران سریلانکا مجلس شورای اسلامی
کنکور تهران سیل آتش سوزی سیستان و بلوچستان هواشناسی سازمان سنجش فضای مجازی سلامت شهرداری تهران پلیس اصفهان
قیمت خودرو خودرو آفریقا دلار قیمت طلا تورم قیمت دلار بازار خودرو ارز بانک مرکزی ایران خودرو مسکن
خانواده موسیقی رهبر انقلاب تلویزیون فیلم ترانه علیدوستی سینمای ایران مهران مدیری بازیگر شعر تئاتر
کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
فلسطین اسرائیل جنگ غزه غزه رژیم صهیونیستی آمریکا روسیه حماس ایالات متحده آمریکا اوکراین طوفان الاقصی طالبان
پرسپولیس فوتبال استقلال آلومینیوم اراک جام حذفی فوتسال بازی بارسلونا لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس تراکتور
هوش مصنوعی فناوری ناسا بنیاد ملی نخبگان تسلا تیک تاک فیلترینگ
مالاریا کاهش وزن زوال عقل سلامت روان داروخانه