انفجار خانواده

در این میان برخی از كارشناسان سخن از فاجعه طلاق به میان آورده و معتقدند جامعه جهانی به سوی انفجار خانواده پیش می رود. این در حالیست كه تحقیقات انجام شده نشان می دهد ۴۲ درصد طلاق ها در ۵ سال اول زندگی مشترك رخ می دهد كه دو سوم آنها در دو سال اول بوده است. همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد ۲۹ درصد طلاق ها پس از گذشت ۵ تا ۹ سال، ۱۳ درصد پس از ۱۰ تا ۱۴ سال و ۱۵ درصد نیز پس از گذشت ۱۵ تا ۱۹ سال از زندگی مشترك به وقوع می پیوندد. در این زمینه دكتر شیوا دولت آبادی، روانشناس «انتخاب اشتباه» كه بر مبانی درست و پایداری استوار نیست را یكی از دلایل وقوع طلاق در ۵ سال اول زندگی مشترك می داند و می گوید: پیش از فكر كردن به علت وقوع طلاق باید فهمید كه آیا این ازدواج بر اساس مبانی مادی، سودجویانه و ظاهری بوده است یا خیر؟
وی اوج طلاق ها را در سه سال اول زندگی و بیشترین آنها را در ۵ سال اول می داند و بیان می كند: زمانی كه زندگی شكل ظاهری و نمادین خود را كه در قالب مراسم عروسی و نشست و برخاست های اولیه است، طی كرده و شكل جدی خود را آغاز می كند، اختلاف نظر، سلیقه وافق ها به مرور زمان خود را نشان داده و می توانند زودتر از سال و حتی در ماههای اول زندگی منجر به طلاق شوند.
این روانشناس خاطرنشان می كند: گاهی اوقات زوجین به علت جدی بودن پیوند و هزینه های عاطفی و مادی شكل دهنده به زندگی زناشویی سعی به حفظ این پیوند می كنند. لذا این تلاش از سوی زوجین و در كنار آن ترس از رفتن آبرو و انتظاری كه جامعه از آنها دارد، مانع از وقوع طلاق می شود.
كارشناسان بر این باورند كه فرایند طلاق هفت مرحله «اختلافات جزئی»، «تكرار و جدی شدن آنها»، «جدایی یا بی میلی یكی از زوجین»، «قهرهای طولانی و تكرار آن»، «خستگی زوجین از این قهرها»، «طلاق عاطفی» و در نهایت «طلاق قانونی» را طی می كند كه زنگ خطر در مرحله طلاق عاطفی بسیار مشهود است؛ چرا كه زوجین فقط زیر یك سقف زندگی می كنند و ارتباطات بین آنها یا كاملاً قطع شده و یا بدون میل و رضایت است كه به آن «طلاق خاموش» و یا «طلاق روانی» نیز گفته می شود.
دكتر دولت آبادی در این زمینه اعتقاد دارد وقتی پایه زندگی بر اصول درستی استوار و انتظارات فرد از طرف مقابل مشابه نباشد و تفاهمی وجود نداشته باشد، مرزی از تحمل و عدم تحمل ایجاد می شود كه پیوند زناشویی را به گسست می كشاند.
تحقیقات سازمان ملی جوانان نیز حاكیست كه نداشتن توافق اخلاقی و عدم سازش زوجین و تنفر زوجه از زوج مهمترین علل طلاق است كه پس از آنها، ندادن نفقه، اختلافات خانوادگی و عدم تمكین عوامل درجه دو و فساد اخلاقی، اعتیاد به مواد مخدر، اذیت و آزار جسمی از سوی زوج به عنوان عوامل درجه سه در وقوع طلاق محسوب می شوند.
دكتر دولت آبادی درباره علل وقوع طلاق می گوید: زیاده خواهی زوجین، اعتیاد، عدم پذیرش مسؤولیت در اشكال مورد انتظار همچون تأمین مالی و عاطفی زندگی، ایمنی زندگی از جمله عوامل طلاق است.
از سوی دیگر نتایج تحقیقات نشان می دهد طلاق در میان زوجینی كه تحصیلات دیپلم و كمتر از آن را داشته اند، بیش از سایر گروه های تحصیلی بوده است. همچنین زوجینی كه هیچ فرزندی نداشته و یا تنها یك فرزند دارند بیشتر مبادرت به طلاق می كنند.
فرمانداری مشهد نیز در گزارشی اعلام كرد كه در مناطق روستایی چنانچه در ۵ سال اول زندگی مشترك طلاق رخ ندهد، نرخ طلاق كاهش یافته و از میزان جدایی زوجین به طرز چشمگیری كاسته می شود. در حالی كه در مناطق شهری هر لحظه امكان طلاق وجود دارد كه این مسأله ارتباط چندانی به سال های زندگی مشترك زوجین ندارد.
دكتر دولت آبادی سرعت وقوع طلاق را در جوامع سنتی كندتر از جوامع مدرنیته می داند و می گوید: وجود نوعی نگاه حرمت آمیز به خانواده، حضور بزرگان و ریش سفیدان و مفهوم بدی كه طلاق در این جوامع دارد، باعث می شود كه این فرایند در جوامع سنتی بسختی اتفاق بیفتد.
این روانشناس ادامه می دهد: در جوامع سنتی تصمیم گیری برای ازدواج و حتی طلاق جوانان بیشتر توسط نسل گذشته صورت می گیرد، اما در جوامع شهری زوجین خود به نتیجه می رسند، لذا نیروهای فعال اطراف ازدواج برای حفظ و یا پایان دادن به ازدواج بسیار مؤثرند.
وی با اشاره به این كه استان یزد در میان شهرهای بزرگ كشور دارای كمترین میزان طلاق است، تصریح می كند: این امر نشان می دهد كه این استان در مقایسه با شهرهای بزرگ دیگر بیشتر به حفظ سنت های خود مبادرت كرده است.

منبع : روزنامه ایران