بیماری های چشمی

شالازیون‌ عبارت‌ است‌ از توده‌ای‌ روی‌ پلک‌ چشم‌ که‌ به‌ دلیل‌ عفونت‌ مزمن‌ در غدد ترشح‌کننده‌ مواد نرم‌کننده‌ لبه‌ پلک‌، ایجاد می‌شود.
وجود یک‌ تورم‌ بدون‌ درد روی‌ پلک‌ چشم‌ که‌ در نگاه‌ اول‌ ممکن‌ است‌ شبیه‌ گل‌ مژه‌ باشد. امکان‌ دارد پلکه‌ متورم‌ شود و فرد در چشم‌ احساس‌ ناراحتی‌ بکند. پس‌ از چند روز، این‌ علایم‌ اولیه‌ ناپدید می‌شوند و آنچه‌ که‌ بر جای‌ می‌ماند یک‌ برجستگی‌ سفت‌، بدون‌ درد، و با رشد آهسته‌ در پلک‌ است‌. پوست‌ روی‌ این‌ برجستگی‌ را به‌ راحتی‌ می‌توان‌ حرکت‌ داد.
انسداد یکی‌ از مجاری‌ ارتباطی‌ غده‌ ترشح‌کننده‌ مواد نرم‌کننده‌ لبه‌ پلک‌ با سطح‌ پلک‌ میتواند از علل باشد. انسداد ممکن‌ است‌ به‌ علت‌ عفونت‌ در اطراف‌ سر مجرا به‌ وجود آمده‌ باشد (معمولاً ناشی‌ از استافیلوکک‌).
بیماری‌های‌ پوستی‌ مثل‌ آکنه‌ روزاسه‌ یا درماتیت‌ سبورئیک‌از عوامل افزایش دهنده خطر هستند
اگر چشمتان‌ زیاد شالازیون‌ می‌زند، پلک‌ خود را روزانه‌ با آب‌ و شامپو بچه‌ که‌ با چیزی‌ شبیه‌ گوش‌ پاک‌ کن‌ مالیده‌ می‌شود، بشویید.
با بروز اولین‌ علایم‌ آزردگی‌ چشم‌، روزانه‌ چند بار کمپرس‌ آب‌ گرم‌ روی‌ چشم‌ خود بگذارید.
شالازیون‌ ممکن‌ است‌ خود به‌ خود بهبود یابد. اگر این‌ اتفاق‌ نیافتاد، معمولاً می‌توان‌ آن‌ را به‌ راحتی‌ با جراحی‌ برداشت.‌
از حوله‌ آب‌ گرم‌ برای‌ کاهش‌ التهاب‌ و تسریع‌ بهبودی‌ استفاده‌ کنید. حوله‌ را ۲۰ دقیقه‌ روی‌ چشم‌ بگذارید و بعد حداقل‌ یک‌ ساعت‌ صبر کنید. این‌ کار را می‌توان‌ تا هر زمان‌ که‌ نیاز باشد تکرار کنید.
اگر شالازیون‌ خود به‌ خود در عرض‌ ۶ هفته‌ خوب‌ نشود، برداشتن‌ آن‌ با جراحی‌ در مطب‌ چشم‌ پزشک‌ و تحت‌ بی‌حسی‌ موضعی‌ قابل‌ توصیه‌ است‌.
امکان‌ دارد کرم‌ها یا پمادهای‌ آنتی‌بیوتیکی‌ چشمی‌، مثل‌ اریترومایسین‌ یا باسیتراسین‌ تجویز شوند. لایه‌ نازکی‌ از کرم‌ یا پماد را ۴-۳ بار در روز به‌ لبه‌ پلک‌ بمالید. مالیدن‌ مقدار زیادی‌ از دارو، بی‌خودی‌ آن‌ را هدر می‌دهد و مؤثرتر از مالیدن‌ مقدار کم‌ دارو نیست‌.
قطره‌های‌ آنتی‌بیوتیکی‌ چشمی‌ برای‌ پیشگیری‌ از گسترش‌ عفونت‌ به‌ سایر بخش‌های‌ چشم‌. معمولاً نیازی‌ به‌ آنتی‌بیوتیک‌ خوراکی‌ یا تزریقی‌ نیست‌.
● به دکتر مراجعه کنید :
▪ اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ شالازیون‌ را دارید و این‌ علایم‌ بیش‌ از دو هفته‌ طول‌ کشیده‌اند.
▪ اگر درد چشم‌ رخ‌ دهد.
▪ اگر بینایی‌ تغییر یابد.
اگر دچار علایم‌ جدید وغیرقابل کنترل شده اید‌. داروهای‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممکن‌ است‌ عوارض‌ جانبی‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند
شالازیون برجستگی کوچکی در لبه پلک در زیر پوست است که در اثر انسداد مجرای خروجی غدد ترشح کننده چربی پلک و تجمع مواد ترشح شده در غده ایجاد می شود. شالازیون ممکن است در ابتدا ملتهب باشد و باعث ایجاد درد و قرمزی شود که در این حالت شبیه گل مژه است؛ اما پس از مدتی درد و قرمزی فروکش می کند و توده متورمی در لبه یا ضخامت پلک باقی می ماند. اندازه این برجستگی ثابت نیست و ممکن است به تدریج بزرگتر یا کوچکتر شود. گاهی اوقات شالازیون از ابتدا فقط به صورت یک توده برجسته ظاهر می شود و یا درد و قرمزی همراه نیست.
شالازیون معمولاً مشکل چشمی مهمی ایجاد نمی کند و پس از چند هفته تا چند ماه خود به خود کوچک می شود و از بین می رود. استفاده از کمپرس گرم (روزی ۳-۲ بار و هر بار ۵-۱۰ دقیقه) با استفاده از حوله تمیز و ماساژ ملایم ممکن است به باز شدن مجرای غده چربی کمک کند و باعث بهبود سریع تر شالازیون شود.
● درمان
شالازیون های خیلی کوچک که ظاهر ناخوشایندی ندارد احتیاج به درمان خاصی ندارند و معمولاً به مرور زمان خود به خود خوب می شوند. شالازیون های بزرگتر به دو علت اصلی نیاز به درمان پیدا می کنند:
▪ اول آنکه شالازیون های بزرگتر ظاهر ناخوشایندی دارند و از لحاظ زیبایی ظاهری مشکل ساز هستند، ضمن آنکه بهبود خودبخودی آن ها ممکن است چندین ماه طول بکشد.
▪ دوم آنکه شالازیون های بزرگ به خصوص در پلک بالایی روی قرنیه فشار می آورند و با تغییر شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید می شوند.
پس در اینگونه موارد برای درمان حتماً از چشم پزشک کمک بگیرید.
روش اصلی درمان در این حالت جراحی شالازیون است که با استفاده از بی حسی موضعی انجام می گیرد. روش دیگر تزریق داروهای استروئیدی در داخل ضایعه در لبه پلک است که معمولاً در مواردی به کار می رود که یا تعداد زیادی شالازیون کوچک وجود داشته باشد که نتوان آن ها را با جراحی خارج کرد و یا شالازیون در جایی باشد که جراحی آن احتمال ایجاد آسیب در ساختمان های مجاور را به همراه داشته باشد.
● شالازیون های مکرر
در برخی از افراد شالازیون مکرراً عود می کند. در این حالت لازم است فرد حتماً توسط چشم پزشک ویزیت شود زیرا:
اولاً ) گاهی اوقات بیماری های جدی چشمی مثل تومورهای بدخیم پلک به صورت شالازیون های مکرر تظاهر می کنند که تشخیص آن ها از شالازیون معمولی فقط از عهده چشم پزشک برمی آید.
ثانیاً) در برخی از موارد بیماری های دیگر چشمی مثل التهاب لبه پلک (بلفاریت) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی لبه پلک (میبومینیت) باعث ایجاد شالازیون های مکرر می شود. در این حالت کنترل این بیماری ها توسط چشم پزشک به جلوگیری از عود شالازیون کمک می کند.
گل مژه بیماری شایعی است که می تواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند. گل مژه به صورت یک توده متورم، حساس و دردناک و قرمز رنگ در نزدیکی لبه پلک تظاهر می کند. این توده در حقیقت یک آبسه کوچک است که در اثر عفونت یا التهاب ریشه مژه ها یا غدد ترشح کننده چربی پلک ایجاد می شود. تماس دست آلوده با چشم (به خصوص اگر با ترشحات بینی آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک (بلفاریت) از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل مژه می شوند.
● علائم و نشانه ها
ـ احساس سنگینی و درد پلک
ـ ایجاد یک توده برجسته قرمز رنگ دردناک در لبه پلک
ـ سوزش و خارش و اشکریزش
ـ گاهی خروج ترشحات چرکی از گل مژه
ـ تاری دید: تاری دید از عوامل معمول گل مژه نیست اما اگر گل مژه نسبتاً بزرگ باشد با فشار روی قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید می شود.
● درمان
اکثر گل مژه ها ظرف چند روز به تدریج بهبود می یابند و مشکل خاصی ایجاد نمی کنند. در چند روز اول، استفاده از کمپرس گرم باعث تسکین درد می شود و ممکن است به سرباز کردن گل مژه و تخلیه ترشحات چرکی کمک کند. برای این منظور یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم (نه داغ!) مرطوب کنید و برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژ ملایم هم به تسکین درد و تخلیه ترشحات کمک می کند. ماساژ کمپرس گرم را می توان روزی ۴-۳ بار انحام داد تا ترشحات تخلیه شود و گل مژه بهبود پیدا کند. هرگز سعی نکنید گل مژه را بترکانید یا به زور تخلیه کنید، این کار می تواند باعث گسترش عفونت به بافت های مجاور و یا حتی ورود عفونت به مغز شود. اگر پس از چند روز گل مژه بهبود پیدا نکرد حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک می تواند در صورت لزوم با یک جراحی کوچک گل مژه را تخلیه کند. تخلیه گل مژه با بی حسی موضعی با استفاده از قطره بی حس کننده انجام می شود و گل مژه از سمت پشت پلک تخلیه می شود.
در گل مژه های معمولی استفاده از قطره های آنتی بیوتیک یا آنتی بیوتیک خوراکی فایده ای ندارد. اما در بچه های کوچک یا افرادی که گل مژه های شدیداً ملتهب دارند ممکن است لازم باشد با نظر چشم پزشک آنتی بیوتیک خوراکی برای جلوگیری از گسترش عفونت به بقیه پلک و قسمت های مجاور استفاده شود.
پیشگیری
در برخی از افراد گل مژه مکرراً عود می کند. برای پیشگیری از عود گل مژه به نکته های زیر توجه کنید:
▪ از تماس دست آلوده با چشم جلوگیری کنید.
▪ بهداشت پلک را رعایت کنید. شستشوی منظم پلک ها با آب ولرم یا شستشوی لبه پلک با شامپو بچه رقیق شده می تواند به جلوگیری از عود گل مژه کمک کند.
در صورت بروز گل مژه های مکرر حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات بیماری های چشمی دیگر مثل بلفاریت (التهاب لبه پلک) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی باعث بروز گل مژه مکرر می شود که تشخیص و درمان این بیماری ها توسط چشم پزشک باعث جلوگیری از عود گل مژه می شود. به علاوه گاهی اوقات بعضی از بیماری های جدی پلک ها (مثلاً تومورها) ممکن است به صورت گل مژه های مکرر تظاهر کند که در این موارد معاینه توسط چشم پزشک راهگشاست.

منبع : گیگاپارس