اسطوره زال: تبلور تضاد و وحدت در حماسه ملی

نویسنده : مختاری - سیدمحمد
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۱/۲۸
رده دیویی : ۸fa۱.۲۱
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۸۰
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۳۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۱۵-۶۰۱-X

زنده‌یاد 'محمد مختاری 'در این اثر ضمن تجزیه و تحلیل شخصیت اسطوره‌ای زال (پدر رستم), ساخت وجودی او, کارکردش در حماسه, نیز معنا و مقصودی را که از ترکیب هستی زال در نظر بوده بررسی و ارزیابی می‌کند .نویسنده در بررسی هستی زال به تضادها و وحدتی اشاره کرده و براساس آن, زندگی او را در چهار دوره مشخص تحلیل نموده است که عبارت‌اند از1 :ـ دوره رانده شدن زال و نفی او یا مرحله‌ای که ویژه طرح تضادهای او با فرهنگ و ارزش‌های سنتی است (این دوران بی‌درنگ پس از تولد زال آغاز می‌گردد, و دوره‌ای است که نیروهای مادی و معنوی زال در جایی غیر بشری اما طبیعی در عین حال معنوی و فوق طبیعی رشد می‌یابد .وجود تضادها و بدعت وجودی‌اش سبب طردش می‌شود, و در پی آن, هویت و ماهیت رازوار و پیوندش با عوامل مقدس و فوق طبیعی مشخص می‌گردد)2 .ـ دوره تعدیل تضادها و پذیرفته شدن در جامعه .آگاه شدن جامعه نسبت به توانایی‌ها و ارزش‌ها و هستی مثبت او .(تحمیل بدعت‌ها و اندیشه‌های تازه بر ذهن و اندیشه سنتی)3 .ـ دوره یگانگی زال با نهادهای جامعه .(این دوره, دوره فعلیت یافتن ارزش‌ها و آرزوهایی است که در آغاز بیگانه می‌نمود .نیروی اراده زال چون عاملی تعیین کننده در زندگی قوم ایرانی تصور می‌گردد .جامعه و زال به وحدت می‌رسند, و خویشکاری زال, خویشکاری حماسه است)4 .ـ دوره آشکار شدن دوباره تضاد (تعدیل تضادها, تنها در تخیل حماسی چشم‌اندازی مطلوب است ;از این رو, با فرجام حماسه, کارکرد زال نیز فرجام می‌یابد) .