صنایع لبنی در جهان

طی سال گذشته به دلایلی نظیر خشکسالی در استرالیا و نیز رشد مصرف در ایالات متحده و اروپا، تقاضا برای محصولات لبنی رشدی چشمگیر داشته است. نتیجهء این رشد تقاضا افزایش قیمت‌ها بوده است.
در این میان رشد مصرف در کشورهایی نظیر چین و شرق آسیا نیز موثر بوده است. همچنین در کشورهای عضو اتحادیهء اروپا نه تنها تولید محصولات لبنی به میزان مورد پیش‌بینی نبوده بلکه مصرف افزایش داشته است. به سبب افزایش درآمد سرانه در تعدادی از کشورهای در حال توسعه نظیر چین و هند مصرف لبنیات افزایش یافته و فشار قابل ملاحظه‌ای را بر بازار عرضه وارد کرده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این عوامل طی سال آینده نیز وجود خواهند داشت و به همین دلیل قیمت این نوع محصولات همچنان افزایش خواهد یافت. برای مثال رشد اقتصادی جهان سال جاری و سال آینده حدود سه درصد خواهد بود. در چین نیز نرخ رشد اقتصادی حدود ۵/۱۰ درصد پیش‌بینی می‌شود و در دیگر کشورهای آسیایی نیز متوسط رشد اقتصادی حدود ۵/۴ درصد خواهد بود. بهبود وضعیت کلی خانواده‌ها در جهان تقاضا را برای مواد غذایی از جمله لبنیات افزایش داده و به سبب محدودیت تولید قیمت‌ها رشد خواهد کرد.
● تولید شیر
کارشناسان فائو و وزارت کشاورزی آمریکا معتقدند، تداوم خشکسالی در استرالیا تولید شیر را در این کشور تحت تاثیر منفی قرار داده و خواهد داد. در سال جاری شیر در استرالیا دو درصد کم‌تر از میزان مورد پیش‌بینی و شش درصد کم‌تر از سال گذشته خواهد بود و به ۸/۹ میلیون تن می‌رسد. در نیوزیلند تولید شیر با سه درصد رشد نسبت به سال قبل به ۶/۱۵ میلیون تن می‌رسد. رشد قیمت‌ها باعث شده تعداد تولیدکنندگان شیر در این کشور افزایش یابد. در اتحادیهء اروپا، طی سال جاری ۵/۱۳۱ میلیون تن شیر تولید خواهد شد که نسبت به سال گذشته یک درصد بالاتر اما نسبت به سال ۲۰۰۵، ۵/۰ درصد کم‌تر است. در این کشورها تولید شیر طی پنج سال گذشته به نسبت ثابت باقی مانده است.
در ایالات متحده عوامل مختلف بر میزان تولید و قیمت شیر موثر بوده‌اند اما طی چند ماه اخیر تولید رشدی یکنواخت داشته است. با این حال رشد صادرات و بالا رفتن مصرف داخلی بر میزان تقاضا افزوده است. امسال در آمریکا ۶/۸۳ میلیون تن شیر تولید خواهد شد که یک درصد بیش از سال گذشته است. برای سال ۲۰۰۸ پیش‌بینی می‌شود تولید به _۴/۸۵ میلیون تن افزایش یابد.
این میزان پایین‌ترین حد طی هشت سال گذشته است اما در نیوزیلند صادرات پنیر با ۱۵ درصد رشد نسبت به سال قبل به ۳۰۰ هزار تن می‌رسد. علت این روند قیمت افزایش تولید شیر و بازاریابی موثر بوده است.
در سال آینده نیز صادرات پنیر نیوزیلند با دو درصد رشد به ۳۰۷ هزار تن خواهد رسید. در ۲۵ عضو اتحادیهء‌اروپا تولید پنیر طی سال‌جاری حدود سه درصد رشد داشت. با آن که صادرات پنیر از اروپا و آمریکا طی سه سال گذشته کاهش داشته اما صادرات به روسیه رشدی چشمگیر داشته و به طور متوسط سالانه ۱۴ درصد بالا رفته است. روسیه بازار بسیار مهمی برای پنیر اروپا محسوب می‌شود. گزارش کمیسیون اروپا نشان می‌دهد تولید پنیر ۲۷ عضو اتحادیهء اروپا بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، ۱۰ درصد رشد خواهد داشت. روسیه نخستین بازار پنیر برای صادرکنندگان است و پس از آن ژاپن و ایالات متحده قرار دارند.
● پنیر
صادرات پنیر استرالیا طی سال جاری با شش هزار تن افزایش به ۲۰۱ هزار تن خواهد رسید.
این میزان پایین‌ترین حد طی هشت سال گذشته است اما در نیوزیلند صادرات پنیر با ۱۵ درصد رشد نسبت به سال قبل به ۳۰۰ هزار تن می‌رسد. علت این روند قیمت افزایش تولید شیر و بازاریابی موثر بوده است. در سال آینده نیز صادرات پنیر نیوزیلند با دو درصد رشد به ۳۰۷ هزار تن خواهد رسید. در ۲۵ عضو اتحادیهء‌اروپا تولید پنیر طی سال‌جاری حدود سه درصد رشد داشت. با آن که صادرات پنیر از اروپا و آمریکا طی سه سال گذشته کاهش داشته اما صادرات به روسیه رشدی چشمگیر داشته و به طور متوسط سالانه ۱۴ درصد بالا رفته است. روسیه بازار بسیار مهمی برای پنیر اروپا محسوب می‌شود. گزارش کمیسیون اروپا نشان می‌دهد تولید پنیر ۲۷ عضو اتحادیهء اروپا بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، ۱۰ درصد رشد خواهد داشت. روسیه نخستین بازار پنیر برای صادرکنندگان است و پس از آن ژاپن و ایالات متحده قرار دارند.
پیش‌بینی‌های مربوط به صادرات کره توسط استرالیا، ۱۵ درصد کاهش را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. امسال این کشور ۷۰ هزار تن کره صادر می‌‌کند. طی یک دههء گذشته به سبب مشکلات گوناگون در صادرات کره از طریق کشتی، هر سال حدود سه درصد از حجم صادرات این ماده کاسته شده است. تاکید اصلی استرالیا بر صادرات پنیر و پودر شیر بوده و در این زمینه توانسته رشد چهار درصدی را برای هر یک از سال‌های دههء گذشته شاهد باشد. وضعیت صادرات کره نیوزیلند بسیار مناسب بوده و امسال نسبت به سال گذشته با هشت درصد رشد به ۴۰۰ هزار تن خواهد رسید. در مورد اتحادیهء اروپا وضعیت به کلی متفاوت است.
اگرچه تولید کره در این کشورها نسبت به سال‌های گذشته تقریبا ثابت بوده اما صادرات آن طی سال‌جاری ۱۸ درصد رشد خواهد داشت و به ۲۸۰ هزار تن می‌رسد. علت این رشد سود بالای صادرات کره است.تولید شیر در جهان طی یک دههء آینده سالانه ۷/۱ درصد رشد خواهد کرد و بالاترین رشدها در چین، هند، آرژانتین، برزیل، اروگوئه، استرالیا و نیوزیلند مشاهده خواهد شد. توجه رو به رشد به تامین مواد غذایی مورد نیاز مردم در بسیاری از کشورها در حال توسعه، تقاضا برای محصولات لبنی را افزایش داده و خواهد داد. روسیه در سال ۲۰۰۵ وارد‌کنندهء تقریبا یک چهارم کره صادر شده در جهان بود و در کشورهای آفریقایی نیز به سبب چشم‌انداز قیمت رشد اقتصادی به تدریج واردات محصولات لبنی افزایش خواهد یافت. ۳/۸۶ درصد محصولات لبنی را استرالیا، نیوزیلند و ۱۵ کشور عضو اتحادیهء اروپا صادر می‌کنند.
۶۸ درصد پنیر صادراتی جهان از سوی این کشورها صادر می‌شود. همچنین طی یک دههء گذشته واردات پنیر از سوی روسیه ۲۸ درصد رشد داشته است.به سبب رشد اقتصاد و جمعیت، واردات پنیر کشورهای آسیایی (چین، اندونزی، مالزی، فیلیپین، کرهء‌جنوبی، تایلند و ویتنام) رشدی قابل ملاحظه معادل ۷/۵ درصد در سال داشته است.
میزان کرهء صادر شده طی سال گذشته از سوی صادرکنندگان اصلی ۶۶۴ هزار تن بوده است که پیش‌بینی می‌شود در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ به ترتیب به ۷۰۱ هزار تن و ۷۱۹ هزار تن افزایش یابد. در زمینهء پنیر نیز میزان صادرات توسط تولیدکنندگان اصلی سال گذشته ۱۲۳۴ هزار تن بود و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ این رقم به ترتیب به ۱۳۸۴ هزار تن و ۱۶۱۰ هزار تن برسد.

محمدعلی آذری‌نیا

منبع : روزنامه سرمایه