سوز نی آواز نای

استاد حسن کسایی در سال ۱۳۰۷ در خانواده ای تاجرپیشه در اصفهان بدنیا آمد. از طفولیت در خانه پدر با ساز و آواز آشنا شد. از جوانی صدایی خوش داشت و با شنیدن صدای نی رهگذری به این ساز علاقه مند شد و نزد مهدی نوایی ( از شاگردان نایب اسدالله ) به فراگرفتن این ساز پرداخت.
کسایی با استعداد ذاتی خود و کوشش پی گیر شیوه ی نی نوازی را به گونه ای استادانه و دلنشین اعتلا بخشید. او از محضر استاد ابوالحسن صبا استفاده ای شایان کرد و از اولین برنامه های گلهای رادیو در آن حضور داشت و صدای دلنشین نی او همراه با آواز خوانندگانی چون ادیب خوانساری، غلام حسین بنان، حسین قوامی و برخی دیگر به گوش علاقه مندان می رسید.
اجراهای متنوعی از همنوازی او با تار دلنشین جلیل شهناز و آواز رسای تاج اصفهانی و برنامه هایی نیز از آموزش ردیف موسیقی ایرانی در رادیو از او ضبط شده اند. کسایی بجز نی، سه تار هم می نوازد. نواخته های او از آثار ممتاز موسیقی ایرانی به حساب می آید.
● مختصری از سخنرانی استاد کسایی در جشنواره نی نوازان
به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد
درود به روان پاک فردوسی که این سرآغاز را دارد.
زدوستان من امروز گر نمانده کسی زداستان من خسته هم نمانده بسی
به محفلی که همه یار یکدگر بودیم به هر طرف که نگه می کنم نمانده بسی
...درباره دو نی یا نای می خواهم صحبت کنم... صحبتم، عرضم نی است یا نای... نی هفت بند، البته شش بند بیشتر ندارد ولی قطعات نی هفت عدد است و به این مناسبت نی هفت بند است و این کلمه هفت در موسیقی هم کاربرد دارد.
سابقه نی اینقدر زیاد است که نه آواز و نه صحبت و نه نی را نمی توان گفت که کی بوجود آمده اند.
یک نی را تعبیه می کنند و چند سوراخ برآن می زنند و به صور مختلف می زنند و نی همین هفت بند تنها نیست، مثلا در ترکیه نه بند دارد و در مملکت خودمان در موسیقی محلی سه یا چهار بند دارد که در محدوده کمتری کار می شود. این نی هفت بنداز نظر کارکردن و صداها تکمیل تر است... .
در نی هفت بند صدا از گوشه دهان برون می آید و من این را بعدها متوجه شدم. چون این سوراخها روی بدنه حساب شده قرار می گیرند صداها موزون بیرون می آید و من برای اثبات حرفم با یک نی توپر این را اجرا می کنم..."

منبع : رسانه هنر و موسیقی