دفاع مقدس

* روند پایان جنگ، محمد درودیان، مركز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران
شناسنامه هر ملتی در بازشناسی فراز و فرود هویت تاریخی و فرهنگی آن سرزمین است كه به ثبت می رسد. تمدن دیرپای ایران كه توأمان مسلمان شدن مردمان سامانش توانسته بنایی در خور تأمل از خود در درازنای تاریخ تمدن جهان به یادگار بگذارد. در برگ های شناسنامه خود ثبت یك دفاع میهنی- ایمانی را به افتخار دارد.
دفاع هشت ساله ما در برابر ابرقدرت های جهان كه در پس نقاب دیكتاتوری سركش مآب صدام بود، تاریخی پر فراز و نشیب دارد كه جای پژوهش ها و جستجوگری های فراوانی را برای پرسشگران تاریخ معاصر ایران باز گذاشته است.
كتاب روند پایان جنگ كه در تیراژ ۳۰۰۰ نسخه از سوی مركز مطالعات و تحقیقات جنگ به چاپ رسیده، در پاسخ به یكی از پرسش های مطروحه در این حوزه است؛ «جنگ یا همان دفاع مقدس هشت ساله ما چگونه پایان پذیرفت؟»
«نقد و بررسی روند پایان جنگ» كه در ۳۰۰ صفحه و چهار فصل تنظیم شده با دسترسی به اسناد و نگاهی محققانه درصدد است تا ریشه های اصلی عواملی كه ما را به سمت پایان جنگ سوق داد را- با توجه به شایعات مطروحه و تا حدودی در پی پاسخگویی به آنها- به بحث و فحص بنشیند.
فصل اول كتاب پس از پیشگفتار و مقدمه مفصل آن به روش و چارچوب نظری بحث پرداخته است. در این فصل،ابتدا بیان مسأله شده و سپس به دو دیدگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی و دكتر محسن رضایی پرداخته شده است. در فصل دوم تحت عنوان «ناكامی در اتمام جنگ»، سرفصل های مانند نگرانی از پیروزی ایران، استراتژی ایران، استراتژی عراق و…آمده است.
فصل سوم با نگاه به مسأله برقراری موازنه و با سرفصل های فرعی تر جنگ بدون برنده، شكست آمریكا در لبنان، فشار- دیپلماسی در برابر ایران، تهیه و تولید عوامل و جنگ افزار شیمیایی و … از فصل های مهم كتاب است. فصل چهارم نیز با عنوان پایان جنگ ،باز به استراتژی ایران و استراتژی عراق این بار به مسائل بعد از جنگ ایران و عراق توجه شده است.
كتاب حاضر كه جلد چهارم از مجموعه جنگ ایران و عراق است تا به حال در مجلدات قبلی خود به پرسش های اساسی جنگ، اجتناب ناپذیری جنگ و علل تداوم جنگ پرداخته است.
در پیشگفتاری كه قبل از مقدمه كتاب چاپ شده، پیرامون منابع اصلی كتاب آمده است: «اهمیت موضوع سبب گردید كه با شخصیت ها و صاحبنظران و مسئولان جریان ها و گروه های سیاسی، مصاحبه اختصاصی انجام شود. علاوه بر این، كلیه مطالب و منابع موجود درباره نقد و بررسی مسائل جنگ و طرح پرسش در این زمینه از كتاب ها و نشریات بویژه آنچه در سال های ۷۸ و ۷۹ منتشر شده است و همچنین از آرشیو گروه ها و جریان های سیاسی جمع آوری شده است.»

منبع : روزنامه همشهری