لاریجانی به دنبال نقش اول

اما و اگرها درباره ترکیب ۳۰ نفره لیست انتخاباتی جبهه متحد اصولگرایان در تهران تمامی نگاه ها را به علی لاریجانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی معطوف کرده است. شخصیتی که نام او در مقام دوم لیست جبهه متحد یعنی یک رده پایین تر از غلامعلی حدادعادل رقیب درون جناحی او قرار گرفته است؛ رتبه یی که علی لاریجانی را در شرایط دشوار تصمیم گیری قرار داده است. او اکنون باید میان رتبه دوم در لیست انتخاباتی جبهه متحد یا خروج اصولگرایانه بر اصولگرایان یکی را انتخاب کند.به نظر می رسد علی لاریجانی در باطن از تنزل به رتبه دوم ناراضی است ولی در ظاهر ترجیح می دهد آن را با ایما و اشاره بیان کند. از همین رو در لفافه به اصولگرایان تاکید می کند در تنظیم لیست انتخاباتی به توانایی اصولگرایان توجه کنند و رفاقت را به شایستگی اولویت ندهند. شاید از همین روست بسیاری از تحلیلگران از چنین سخنانی اشتیاق بی حد و حصر لاریجانی را به سرلیستی جبهه متحد استنباط می کنند؛ سرلیست انتخاباتی که به احتمال قوی به معنای ریاست بر مجلس هشتم نیز خواهد بود و این حداقل انتظار لاریجانی از هم جناحی های خود به شمار می رود.
اما ظاهراً علی لاریجانی با رقیب بزرگ و پرنفوذی به نام غلامعلی حدادعادل مواجه شده است. ظاهراً بزرگان ترجیح داده اند حدادعادل همچنان سرلیست باقی بماند و اگر لاریجانی این لیست را بپذیرد به معنای پذیرش ریاست حداد بر مجلس هشتم هم خواهد بود. در چنین شرایطی لاریجانی می بایستی به مقامات پایین تر یعنی نایب رئیس مجلس فکر کند. شاید از همین روست وقتی لیست انتخاباتی جبهه متحد اصولگرایان برای شهر تهران اعلام شد تنها نیم ساعت دوام آورد و بلافاصله سایر جریان ها و شخصیت های اصولگرا از چنین لیستی اعلام برائت کردند. حتی رسانه های نزدیک به اصولگرایان اعلام کردند هنوز باقی ماندن علی لاریجانی در این لیست قطعی نیست چرا که او بین ماندن در حوزه انتخابیه تهران یا رفتن به حوزه انتخابیه قم دچار شک و دودلی است. علی لاریجانی تا قبل از دهم اسفندماه باید تصمیم نهایی خود را برای کاندیداتوری از حوزه انتخابیه تهران یا قم بگیرد، زیرا به لحاظ قانونی پس از این تاریخ امکان جابه جایی حوزه های انتخابیه وجود ندارد.
لاریجانی اگر در تهران باقی بماند یک انتخاب دیگر را هم دارد. او باید بین مقام دومی جبهه متحد اصولگرایان یا سرلیستی ائتلاف فراگیر اصولگرایان- اصولگرایان انشعابی- یکی را انتخاب کند. اگر لاریجانی در لیست جبهه متحد باقی بماند به معنای آن است که ریاست حدادعادل را در همه زمینه ها پذیرفته است. اما اگر به قم برود یا سرلیست شاخه دیگر اصولگرایان شود به معنای این است که او آماده رقابتی سخت و نفس گیر با حدادعادل برای کسب ریاست مجلس هشتم است. این دومین تجربه و رقابت علی لاریجانی با هم جناحی های خود برای کسب یکی از عالی ترین مقامات نظام جمهوری اسلامی به شمار می آید. لاریجانی پیش تر و در انتخابات ریاست جمهوری وارد رقابتی سخت با احمدی نژاد و قالیباف برای کسب مقام رئیس جمهوری شد اما تجربه ناخوشایندی را به دست آورد. او در تمام ایران به زحمت توانست آرای انتخاباتی خود را از مرز یک میلیون عبور دهد. لاریجانی به ناچار و پس از پیروزی احمدی نژاد مقام دبیری شورای عالی امنیت ملی را با حکم احمدی نژاد در اختیار گرفت.
لاریجانی مسوولیت حساس ترین مساله سیاست خارجی ایران یعنی پرونده هسته یی را دراختیار گرفت.به نظر می رسد او می خواست التهاب در این پرونده را به اوج برساند آن گاه با گرفتن برخی امتیازات از طرف های خارجی متقابلاً شرایط آنان را بپذیرد اما احمدی نژاد سخت با ایده هسته یی لاریجانی مخالفت کرد و نهایتاً لاریجانی کنار رفت. اینک او چشم امید به کرسی ریاست مجلس هفتم دوخته است اما چشم انداز روشنی پیش روی او نیست. زیرا این بار هم رقیب قدرتمندی به نام حدادعادل مقابل او قرار گرفته است که احتمالاً تمایلات برای تداوم ریاست وی به مجلس هشتم بیش از علی لاریجانی است. حال لاریجانی به این امید است که با جدایی از جبهه متحد اصولگرایان وارد رقابت با حدادعادل شود.
لاریجانی تاکنون نشان داده است اگر در مقام اول ایفای نقش نکند نمی تواند در مقامات پایین تر همراهی کاملی را با مقامات مافوق خود نشان دهد. همین ویژگی بود که در نهایت باعث کناره گیری او از مقام دبیری شورای عالی امنیت شد. زیرا لاریجانی تمایل داشت در تعیین مسیر پرونده هسته یی نقش اول را ایفا کند اما با مانعی به نام احمدی نژاد مواجه شد. گو اینکه احمدی نژاد هم خود را در مقام ریاست جمهوری بالاتر از علی لاریجانی و به تبع آن مستحق ترین شخصیت برای ایفای نقش اول در پرونده هسته یی می دانست. لاریجانی در ابتدا بر این تصور بود می تواند از تجارب پایین احمدی نژاد در عرصه سیاست خارجی بهره لازم را ببرد و بدون مانعی جدی اهداف و ایده های خود را پیش برد. در ابتدای کار هم چنین بود. اما هرچه زمان جلوتر می رفت احمدی نژاد پخته تر می شد و بیشتر به فواید تبلیغاتی مانور دادن در عرصه سیاست خارجی پی می برد. احمدی نژاد به چشمان خود می دید هر موضع غیرعادی را که در عرصه سیاست خارجی می گیرد بلافاصله تیتر اول رسانه های جهانی می شود.شاید به همین خاطر او هر روز با اشتیاق بیشتر به موضع گیری می پرداخت.
شرایط به قدری پیچیده شد که لاریجانی از برخی موضع گیری های هسته یی به تنگ آمد و خواستار محدودیت هایی برای بیان مواضع کشور شد، اما احمدی نژاد نه تنها حاضر به پذیرش توصیه های لاریجانی نشد بلکه در یک سخنرانی تند در یکی از شهرهای ایران تلویحاً اتهاماتی را علیه علی لاریجانی مطرح کرد؛ اتهاماتی که تنها چند روز زمان نیاز بود تا آثار آن روشن شود. چرا که احمدی نژاد کمی قبل از سفر پوتین به تهران به انتقاد از کسانی پرداخت که در خفا به توافق با طرف های هسته یی ایران می پردازند. کمی بعد از سفر پوتین به تهران هم خبر ناگهانی استعفای لاریجانی اعلام شد. در این زمان بود که همگان مخاطب سخنان چند روز قبل احمدی نژاد را دریافتند چرا که در ابتدا گمان بر این بود احمدی نژاد به سفر چندی پیش تر حسن روحانی دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی به اروپا معترض شده است اما گذشت زمان اندکی نشان داد که احمدی نژاد نه حسن روحانی که علی لاریجانی را نشانه گرفته است. ماجرا به آنجا ختم شد که علی لاریجانی رفتن را بر ماندن ترجیح داد زیرا او نمی خواست نفر دوم باشد. اکنون شرایط مشابهی پیش روی لاریجانی قرار گرفته است. او باید بین رقابت با حدادعادل یا ایفای نقش دوم یکی را انتخاب کند. فقط زمان اندکی برای لاریجانی باقی مانده است، او باید تصمیم خود را بگیرد.

ایرج جمشیدی

منبع : روزنامه اعتماد