گیاهان دارویی مفید و مضر برای بیماری‌های کبدی

كبد بزرگ‌ترین غده بدن است كه نقش اساسی در متابولیسم مواد غذایی اصلی یعنی قندها، پروتئین‌ها و چربی‌ها دارد. به طور كلی حدود ۳ تا ۴ درصد جمعیت كشور از بیماری‌های كبدی رنج می‌برند كه مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از انواع هپاتیت، نارسایی‌ها، اختلالات و قولنج‌‌های كبدی.
كبد حدود یك و نیم كیلوگرم وزن دارد و مانند یك اسفنج غرقه به خون در سمت راست معده قرار دارد. سكان كشتی بدن انسان و آخرین طبخ و تصفیه‌خانه دستگاه گوارشی است كه مانند صافی انواع غذاها غیر از چربی‌ها از آن عبور كرده و تصفیه شده و مواد مفید آن جذب خون می‌شود.
بیماری‌های كبدی یكی از شایع‌ترین بیماری‌های كشور ما است. مهم‌ترین بیماری‌های كبدی عبارتند از: انواع هپاتیت، نارسایی كبدی، اختلال كبدی و قولنج‌های كبدی.
● غذاها و گیاهان مناسب برای كبد
آب تره تقویت‌كننده كبد است. نقش كاسنی در رفع امراض كبدی قطعی است و كبد را زهكشی و مواد زاید را دفع می‌كند. بادام و روغن بادام (روغن آراشید) برای كبد و كیسه صفرا بسیار مفید است. از زرشك، شربت و مربا تهیه می‌كنند و زرشك‌پلو را چنانچه با زعفران میل كنند برای رفع اختلالات كبدی بسیار سودمند است.
جوشانده جو برای بیماران كبدی تجویز می‌شود. این جوشانده منبع ویتامین B است. جعفری یا جوشانده آن اشتها‌آور است و برای معالجه بیماران كبدی بسیار مفید است. نعناع و خانواده آن تسكین‌دهنده درد كبد و بیماری آن است. سبوس گندم برای رفع نارسایی‌های اعمال كبد اثر شفابخش دارد. نقش گریپ‌فورت و انواع مركبات در معالجه اختلالات كبدی قطعی است. خیار كه خوب جویده یا رنده شود و یا آب خیار برای كبد مفید است. آووكادو كه با روغن زیتون و آب لیمو و كمی خردل قبل از غذا می‌خورند برای تقویت فعالیت سلول‌های كبدی و رفع ناراحتی‌ كبدی بسیار مفید و ثمربخش است.
اگر آب آلبالو یا نصف استكان شربت آلبالو را در یك لیوان آب سرد حل كرده و در هنگام نارسایی كبدی میل كرده و چند روز تكرار كنند نتیجه مطلوب حاصل می‌شود. كشمش، آب انگور، سیب، ‌انار و آب همه میوه‌جات، فعالیت سلول‌های كبدی را افزایش می‌دهد. در نتیجه ناراحتی‌های كبدی و احتقان كبدی بسیار مفید و شفابخش است. تمشك و توت فرنگی و انواع توت برای كبد بسیار مهم است. میوه‌‌های دیگری كه برای رفع اختلالات كبدی لازم و ضروری است عبارتند از:
كدو، گلابی، نارگیل، سیب، آلو یا آلو زرد، گوجه سبز، انجیر، زنجبیل، هویج (باید كم خورده شود)، كرفس، شاهی، ترتیزك، روغن زیتون، انگور، خربزه و گرمك، آبغوره، دارچین، ترب و تربچه، بادنجان رسیده، موز، هلو و شلیل.
بر اساس تحقیقات انجام شده كه یك دهه به طول انجامیده و با تكمیل پرسشنامه و مطالعات میدانی انجام گرفته مهم‌ترین گیاهان مناسب برای بیماران كبدی عبارتند از: گل گندم، كاسنی، شنگ، هندوانه ابوجهل، سنجد، مرغ، نعناع، شبد زرد، سورنجان و انجیر.
و گیاهانی كه برای بیماران كبدی مضر شناخته شده‌اند عبارتند از: گوجه فرنگی، بادنجان، اسفناج، پسته، زردآلو، كاكائو، شلغم، كلم، زردچوبه.

مقیسه شرافتی
دانشجوی مهندسی تولیدات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی درمانگر