همکاری هسته ای ایران و روسیه با فراز و نشیب ادامه دارد

در حالی که روز یکشنبه هیاتی روسی به سرپرستی "رزینکوو"، رییس جدید شرکت اتم استروی اکسپورت - پیمانکارنیروگاه بوشهر- به همراه چند تن از مسوولان اینشرکت برای بحث و گفت‌وگو‌ پیرامون مراحل پایانی راه‌اندازی نیروگاهبوشهر وارد تهران شده است، دیدار و مذاکره آقازاده رئیس سازمان انرژی اتمی و سرگئی کرینکو، رییس آژانس فدرال انرژی اتمی با تعویق سفر کرینکو به تهران روبرو شده و به دیدار دو طرف در وین موکول شد.
آغاز دوباره همکاری های هسته ای تهران و مسکو در سایه توافق دو کشور بر سر راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، در شرایطی است که ایران بدنبال درگیری ها و تنش های اخیر در منطقه قفقاز بین گرجستان و روسیه، علی رغم سکوت در برابر این بحران و خودداری از جانبداری و حمایت از یکی از طرف های درگیر، در حاشیه اجلاس شانگهای موضع خود را ابراز داشته و صراحتا از روسیه حمایت کرد و جمهوری گرجستان را عامل دامن زدن به بحران اوستیای جنوبی معرفی کرده است.
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران ضمن اعلام پنج پیشنهاد برای حل و فصل بحران ها و مشکلات جهانی در اجلاس اخیر شانگهای، به واسطه اظهار نظر پیرامون اوضاع قفقاز، تمرکز و توجه رسانه ها و تحلیل گران را به سوی این اجلاس و تبعات سخنان رئیس جمهور جلب کرد.
احمدی نژاد طی سخنان خود در حاشیه اجلاس شانگهای تاکید کرد که بحران قفقاز ناشی از دخالت قدرت‌های خارج از منطقه است و دولت گرجستان با اجازه دادن به آنها برای دخالت، به بحران دامن زده است.
به این ترتیب بسیاری تحلیل گران سخنان رئیس جمهور ایران را در راستای اعلام حمایت تلویحی این کشور از روسیه در مقابل گرجستان و غرب، ارزیابی کرده و هف آنرا جلب حمایت قابل اعتماد مسکو از برنامه اتمی تهران دانسته اند.
اما زمانی کوتاهی نگذشت که کرملین موضع خود را در برابر این حمایت ایران اعلام داشت.. پوتین نخست وزیر روسیه در مصاحبه با سی ان ان ضمن تاکید بر ادامه دار بودن همکاری مسکو و واشنگتن در برابر برنامه هسته ای ایران، ادامه این همکاری را نه بواسطه تامین خواسته امریکا بلکه در راستای تامین منافع کشورش عنوان کرد.
پس از این اظهارات این گونه به نظر رسید که ایران هر اقدامی در حمایت و پشتیبانی از روسیه انجام دهد در مواضع و اولویت های این کشور تاثیرگذار نبوده و منفعت حرف اول را برای دولتمردان مسکو می زند.
با وجود تکراری بودن این تجربه و مواضع دو پهلوی روس ها در موضوع هسته ای ایران همچنین اقدامات دوگانه این کشور در برابر فعالیت های اتمی تهران، تصمیمات و اعلام مواضع در ایران در برابر همسایه شمالی خود چندان تغییر نداشته و همچنان تصور همراهی و حمایت روس ها از برنامه هسته ای ایران در بین مقامات این کشور قوت دارد.
ضمن آنکه علی رغم مقایسه اظهارات پوتین و احمدی نژاد در رسانه های داخلی و خارجی و انعکاس نقدهای مختلف به مواضع ایران در برابر روسیه، تهران با تلاش بیشتری همکاری با مسکو را برای اتمام کار نیروگاه بوشهر و توسعه همکاری های هسته ای فی مابین، آغاز کرده است.
در این راستا، هیئت "اتم استروی اکسپورت" به ریاست " لئونید رزنیکوف"، رئیس کمپانی، عازم ایران شده است تا طی دیداری کاری در رابطه با مشکلات تکمیل ساخت نیروگاه اتمی با طرف های ایرانی مذاکره داشته باشد.
از سوی دیگر، سرگئی کرینکو، رییس آژانس فدرال انرژی اتمی روسیه نیز قرار بود برای مذاکره با آقازاده رئیس سازمان انرژی اتمی ایران وارد تهران شود که با تعویق این سفر مقرر شد دو طرف در حاشیه پنجاه و دومین کنفرانس سالانه مجمع عمومی آژانسبین‌المللی انرژی اتمی که بیست و نهم سپتامبر تا ‌٤ اکتبر (‌٨ تا ‌١٣ مهر) در وین، پایتخت اتریش با شرکت روسای سازمان‌های انرژی اتمی کشورهای عضو این آژانس به مدت یک هفتهبرگزار می‌شود، با یکدیگر ملاقات کنند.
این در حالی است که پایگاه اینترنتی"دبکا" به نقل از منابع روس گزارش داد که مناقشه در گرجستان همکاری آمریکا- روسیه در خصوص مساله ایران را تخریب کرده است و به این ترتیب روسیه از تلاش‌های دیپلماتیک علیه ایران کنار کشیده و به دنبال تکمیل ساخت نیروگاه بوشهر است.
همچنین بر اساس گزارش این پایگاه اینترنتی، مسکو اکنون متعهد به تکمیل راکتور بوشهر ظرف چهار ماه آینده است و اظهارات تند پوتین به معنای آن است که غرب می‌تواند حمایت روسیه را برای دور دیگریاز تحریم‌ها علیه ایران به دلیل خودداری از تعلیق غنی سازی اورانیوم فراموش کند.
به این ترتیب دور جدیدی از همکاری های تهران و مسکو با وجود شبه های فراوانی که نسبت به ادامه این فرایند وجود دارد در حال شکل گیری است. تهران از ادامه این مسیر، قدرت ایستادگی در برابر غرب را در موضوع هسته ای جستجو می کند و مسکو اهداف بلند مدت خود در منطقه را در برابر امریکا مد نظر دارد.

نویسنده : مینا علی اسلام

منبع : دیپلماسی ایرانی