دستاوردهای انقلاب اسلامی

بیست و نه سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذرد، طی این سالها، انقلاب اسلامی کارنامه درخشانی را در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و … به ثبت رسانده است.
در این نوشتار سعی داریم در حد بضاعت خویش، به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشت و درمان و در عرصه های مختلف علمی و آموزشی بپردازیم.
● دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد
برای آنکه به دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه اقتصاد واقف شویم، در ابتدا باید شرایط حاکم بر اقتصاد کشور را در آخرین سالهای حکومت پهلوی با سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی مقایسه کنیم؛
رژیم پهلوی در دهه ۴۰ (دهه ۶۰ میلادی) با استراتژی نادرست خود که تحت عنوان اصلاحات ارضی از آن یاد می شد، باعث بیمار شدن اقتصاد ایران شد.
برنامه های عمرانی رژیم شاه ، بر صنایع وابسته بویژه صنایع مربوط به کالاهای مصرفی اتکا داشت و نتیجه آن عدم توازنی فزاینده بین بخش کشاورزی و بخشهای دیگر اقتصادی بود به گونه ای که در بخش کشاورزی، تولید محصولات کشاورزی از ۲۹/۱ درصد تولید ناخالص ملی در سال ۱۳۳۹ به ۹/۱ درصد در سال ۱۳۵۶ ، یک سال قبل از فروپاشی حکومت پهلوی، تنزل یافت در بخش صنعت نیز باتوجه به بیگانگی صنایع مورد حمایت حکومت پهلوی با اقتصاد ملی و عدم توجه به نیازهای داخلی کشور، وابستگی اقتصاد کشور به غرب روز به روز افزوده شد براساس برخی برآوردها، تا سال ۱۳۵۷ ، سی درصد جمعیت کشور را خانوارهای ثروتمند تشکیل می دادند که معادل ۹۰ درصد کل درآمد کشور را به خود اختصاص داده بودند و ۷۰ درصد بقیه تنها ۱۰ درصد درآمد کشور را در اختیار داشتند.
با اجرای استراتژی های نادرست رژیم پهلوی، بخش کشاورزی فراموش شد و بیشترین سرمایه گذاری و امکانات کشور در بخش صنعت و صنایع متکی به واردات صورت گرفت که همین امر باعث فاصله گرفتن امکانات شهری و روستایی بود که پیامد آن مهاجرت روزافزون روستائیان به شهرها بود. بنابراین در سال ۱۳۵۷، سال پیروزی انقلاب اسلامی، کشور با یک اقتصاد «بیمار» که با تورم بیش از ۱۶ درصد ، استقراض خارجی، کسری بودجه و کاهش تولید ناخالص ملی روبرو بود.
حال که تا حدودی با وضعیت اقتصاد کشور در آخرین سالهای حکومت رژیم پهلوی آشنا شدیم، بهتر می توانیم به دستاوردهایی که انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد داشته است، بپردازیم؛
یک از اهداف مهم انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد، توجه به قشر نیازمند جامعه بویژه مردم محروم روستا، تامین استقلال اقتصادی، رفع بیکاری و تامین اجتماعی بود. انقلاب اسلامی در سالهای اولیه به اهدافی که اشاره شد، پرداخت. در سالهای بعد انقلاب اسلامی اهدافی از جمله رشد و توسعه پایدار اقتصادی با محوریت بخش کشاورزی ، تربیت نیروی انسانی، استفاده بهینه از منابع طبیعی ، کشور و تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی را دنبال کرد و توانست در پایان برنامه های پیش بینی شده، به رشد قابل توجهی در برنامه های توسعه خود دست یابد.
انقلاب اسلامی در ادامه برنامه های توسعه اقتصادی خود، تلاش خود را برای مهار تورم، اصلاح نظام مالیاتی، توسعه عمران روستایی، اشتغال زایی و آموزش نیروی انسانی متمرکز کرد. باید واقعیت را پذیرفت که امروز با وجود همه کاستی ها و ضعف هایی که در حوزه اقتصاد کشور وجود دارد، اما دولتمردان جمهوری اسلامی ایران طی سالهای پس از پیروی انقلاب اسلامی به موفقیت های مختلفی دست یافته اند و اقتصاد «بیمار» سال ۵۷ را امروز به یک اقتصاد «پویا» و در حال رشد تبدیل کرده اند.
اکنون ایران اسلامی، با درایت رهبر معظم انقلاب اسلامی و با کوشش دولتمردان، کارشناسان اقتصادی و نخبگان کشور سعی دارد با پرداختن به «چشم اندازه ۲۰ ساله» ، کشور را به جایگاه اول اقتصاد در منطقه ارتقا دهد.
برای آنکه به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد واقف شویم، به دستاوردهای مهمی که انقلاب اسلامی تنها در بخش کشاورزی داشته است، می پردازیم:
● دستاوردهای انقلاب اسلامی در بخش کشاورزی
سرزمین ایران دارای مساحتی بالغ بر ۱۶۴ میلیون هکتار است که بیش از ۵۱میلیون هکتار آن از اراضی خوب و با استعداد برای تولید محصولات کشاورزی است تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بدلیل سیاستهای نادرست رژیم پهلوی، کشاورزی کشور با ورشکستگی روبرو بود بسیاری از محصولات استراتژیک کشاورزی نظیر گندم و برنج از خارج وارد می شد و کسری فزاینده مواد غذایی به تورم قیمت این مواد در داخل کشور منجر شده بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، علیرغم مشکلات بسیاری که کشور در سالهای نخست با آن روبرو بود ـ نظیر آشوبهای گروههای ضد انقلاب، تحریم های اقتصادی ایران توسط غرب و نیز جنک تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران،بخش کشاورزی همواره یکی از بخشهای اقتصادی مورد توجه دولتمردان جمهوری اسلامی ایران بوده است به گونه ای که امروزه بالغ بر ۹۰ درصد از نیاز کشور به محصولات کشاورزی در داخل تامین می شود پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به دنبال تاکیدات بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره )، مبنی بر ضرورت خودکفایی کشور در زمینه محصولات استراتژیک نظیر گندم، برنج و جو، حرکتهای قابل توجهی در راستای تولید این محصولات صورت گرفته است مثلا در زمینه گندم، با سرمایه گذاریهای مناسب انجام شده، میزان تولید آن نسبت به قبل از انقلاب اسلامی ۳ برابر شده و بالغ بر ۱۳ میلیون تن می باشد. تولید برنج، دومین محصول استراتژیک و پرمصرف کشور ( پس از گندم )، رشدی بالغ بر ۵۲ درصد نسبت به قبل از انقلاب اسلامی داشته است که تا حد بسیار قابل توجهی از واردات آن کاسته شده است.
طی سالهای پس از انقلاب اسلامی، علیرغم دو برابر شدن جمعیت ایران و افزایش مصرف سرانه، با خودکفایی کشور در بخش دام و تامین مواد غذایی، واردات اقلامی نظیر گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شیر قطع شده است.
یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در بخش کشاورزی، خودکفایی در تولید محصولات باغی بوده است. امروزه مرکبات، انار، کیوی، انبه، خرمالو و یا محصولاتی همانند پسته، زعفران، کشمش، همچنین میوه هایی همچون هلو، شلیل، زردآلو و سیب و انواع سبزیجات از ایران به کشورهای مختلف صادر می شود. شایان ذکر است ایران نخستین تولیدکننده محصولاتی نظیر پسته، زعفران و انار در جهان است.
در سالهای اخیر نیز با توجه به توانمندیهای بالقوه ایران برای تولید ارزان، قیمت و نزدیکی به بسیاری از بازارهای مصرف، صنعت گل و گیاه مورد توجه بخش دولتی و خصوصی کشور قرار گرفته است در این راستا مسئولین کشور برآن هستند با استفاده از فن آوری جدید، تولیدکنندگان این بخش را یاری دهند.
همچنین در زمینه جنگل و مرتع ، سطح جنگل کاری و احیای جنگلها نسبت به قبل ازانقلاب اسلامی ۲ برابر شده است.
امروزه دولتمردان جمهوری اسلامی ایران با در پیش گرفتن سیاستهای حمایتی ازجمله تامین به موقع تسهیلات، خریدهای تضمینی، حمایت از خسارت دیدگان خشکسالی و گسترش بیمه محصولات کشاورزی و دامی، سعی در حمایت هرچه بیشتراز تولید کنندگان بخش کشاورزی دارند.
● دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اجتماعی
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اجتماعی را می توان در چند مقوله مورد بحث قرار داد؛
۱) محرومیت زدایی از روستاها
به جرات می توان گفت که « محرومیت زدایی از روستاها» یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در حوزه اجتماعی بوده است؛ پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، روستاها یکی از مناطق محروم کشور بودند. بیشتر روستاهای کشور در دوران پهلوی، فاقد امکانات رفاهی بودند و مردم روستایی از لحاظ معیشت در سختی و مشقت بسر می بردند پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بدنبال تاکیدات بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره ) مبنی بر بسیج امکانات مادی و معنوی برای عمران و آبادانی روستاها، مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران درصدد زدودن فقر و محرومیت از چهره روستاهای کشور برآمدند تا امکانات رفاهی شهرها و روستاهای کشور را به یک سطح یکسان برسانند.
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و فرمان امام خمینی (ره ) مبنی بر کمک به روستائیان و آبادانی روستاها، نهاد جهاد سازندگی شکل گرفت در این نهاد که بعدها به دلیل عملکرد مثبت و قابل توجه آن به وزارتخانه جهاد کشاورزی تبدیل شد ، جوانان متخصص و انقلابی در مناطق روستایی کشور حضور پیدا کرده و به ارائه خدمات زیربنایی نظیر آبرسانی، راهسازی، برق رسانی و غیره در روستاها پرداختند.
از دیگر اقدامات انجام شده برای روستائیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برخوردار شدن روستاها از امکانات برقراری ارتباط مخابراتی با دنیای خارج از روستاهاست، اقدامات صورت گرفته در این خصوص به اندازه ای است که ایران بدلیل فعالیتهای گسترده برای برخوردار نمودن مناطق محروم روستایی از ارتباطات مخابراتی، از سوی یونسکو لوح تقدیر دریافت کرده است.
به منظور افزایش سطح بهداشت در روستاها،احدات اماکن بهداشتی در روستاها پس از انقلاب اسلامی روند رو به رشدی داشته است. در زمینه تعلیم و آموزش روستائیان نیز کارنامه انقلاب اسلامی درخشان است.
۲) توجه به اقشار محروم و نیازمند جامعه
در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از دغدغه های مسئولین نظام، توجه به اقشار محروم و نیازمند جامعه بوده است. در این راستا سازمانها و نهادهـای مختلفی در ایران اسلامی برای تامین اجتماعی فعالیت می کنند که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم؛
الف) کمیته امداد امام خمینی (ره ): کمیته امداد امام خمینی (ره ) پس از انقلاب اسلامی در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷ ( ۴ مارس ۱۹۷۹ ) تشکیل شد هدف اصلی کمیته امداد امام (ره )، اشتغال زایی برای محرومین و رفع مشکلات اساسی آنهاست همچنین ارتقاء آموزشهای علمی، فرهنگی و اجتماعی افراد تحت پوشش و ایجاد تسهیلات در امر ازدواج و تحکیم خانواده از جمله فعالیتهای کمیته امداد امام است که تاکنون نتایج موثری به همراه داشته است تلاش مسئولین کمیته امداد امام (ره ) بیشتر متمرکز بر افراد روستایی و عشایر است طرح شهید رجایی ازجمله طرحهای موفق این کمیته است که به منظور کمک بـه افراد سالمند که بالای ۶۰ سال سن دارند، پی ریزی شده است ؛ در این طرح، ماهانه مبلغی مستمری به صورت نقد یا کالا در اختیار مددجویان قرار داده می شود.
کمیته امداد امام (ره ) با در اختیار گذاشتن سرمایه اولیه به صورت وام یا سایر کمکهای مالی به افراد بی بضاعت یا بیکار، زمینه اشتغال آنها را فراهم می کند و نیروی کار مثبت آنها را در کارگاههای تولیدی نظیر صنایع دستی، دامداری و کشاورزی بکار می گیرد خدمات درمانی و بهداشتی و اجرای بیمه خانواده های تحت پوشش این نهاد، از دیگر کارهای کمیته امداد امام (ره ) است در سال گذشته بیش از یک میلیون نفر از خدمات این نهاد بهره برده اند از دیگر اقدامات کمیته امداد امام (ره )- خدمات فرهنگی و آموزشی است در همین زمینه دانش آموزان و دانشجویان در خانواده های بی بضاعت مورد حمایت قرار می گیرند بسیاری از آنها در زمینه های مختلف تحصیلی به تخصصهای گوناگون در رشته هایی نظیر پزشکی، علوم مهندسی و غیره دست یافته اند که بعضا از مهارتهای خود در یاری رساندن به سایر نیازمندان استفاده می کنند.
ب) جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران: جمعیت هلال احمر از دیگر نهادهای مسئول در قبال اقشار مختلف مردم، هنگام بروز حوادت و سوانح غیر مترقبه نظیر زلزله، سیل، آتش سوزی و غیره است. جمعیت هلال احمر کمکهای خود را به صورت نقدی و غیرنقدی و با ارسال دارو، کادر پزشکی و کالاهای ضروری زندگی به مناطق آسیب دیده انجام می دهد.
ج) سازمان بهزیستی
چ) بنیاد مستضعفان و جانبازان
ه) بنیاد شهید
د- برخی نهادها دیگر نظیر سازمان تامین اجتماعی، سازمان بیمه خدمات درمانی وسازمان بازنشستگی کشور نیز در ایران اسلامی به ارائه خدمات بیمه ای مشغول هستند.
۳) ارتقای جایگاه واقعی زنان
قبل از انقلاب اسلامی زنان، اکثر بیسوادان جامعه را تشکیل می دادند؛حکومت پهلوی به بهانه تجددگرایی، دیدگاه ابزاری نسبت به زن را ترویج می کرد با شکل گیری انقلاب اسلامی، زن به عنوان عنصری سرنوشت ساز و موثر به عرصه های مختلف راه یافت.
پس از انقلاب اسلامی، برای زنان این امکان فراهم شد تا جایگاه فردی و اجتماعی خود را بهتر بشناسند و با استفاده از توانمندیها و استعدادهای خود، حضوری فعال در صحنه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی داشته باشند.
امروزه در عرصه اقتصاد نیمی از نیروی کار در ایران را زنان تشکیل می دهند که در مشاغل مختلف نظیر پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، مهندسی، معلمی و … حضور دارند. همچنین زنان در حوزه مدیریت، بخشهای علمی و پژوهشی و عرصه فعالیت های سیاسی حضور و مشارکت فعال دارند.
● دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی ایران، انقلابی ارزشی و معنوی است انقلابی برای خدا ومعنویت که تحول روحی و فرهنگی عظیمی در آحاد ملت ایران به وجود آورد. اداره جامعه براساس دین و ارزشهای اصیل آن، افزایش سطح آگاهی و مشارکت مردم در فعالیتهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز تغییر الگوهای رفتاری مردم با جهت گیری خصلتهای اخلاقی و انسانی ازجمله این تحولات است. در ادامه به برخی از دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی می پردازیم.
از تحولات چشمگیر در جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی، تغییر در نگرش و نحوه زندگی مردم است. در دوران پهلوی، سیاست آن رژیم، تبلیغ غربزدگی و تبعیت از فرهنک غرب بدون توجه به ارزشهای دینی و ملی مردم ایران بود؛ تجمل پرستی و پوچ گرایی تشویق می شد و در تعیین منزلتهای اجتماعی از سوی رژیم، میزان غربزدگی و خودباختگی افراد در برابر فرهنک بیگانه، نقش مهمی داشت انقلاب اسلامی دریچه جدیدی را بر روی مردم ایران گشود ارزشهایی چون خودباوری، آزادیخواهی، فداکاری، پایداری و استقامت و پس از سالها دوباره در روح جامعه ایران دمیده شد.
جایگزینی ارزشهای اصیل اسلامی به جای معیارهای مبتذل گذشته، تحول فرهنگی و اخلاقی نسل جوان، افزایش روحیه تلاش و اعتماد به نفس در مردم و اقشارجوان و تحصیلکرده جامعه، ازجمله دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی به شمار می روند.
تحول فرهنگی و اخلاقی نسل جوان از ره آوردهای انقلاب اسلامی است جوانان مسلمان به عنوان بخش فعال جامعه، در تمام رویدادهای انقلاب اسلامی حضوری چشمگیر داشتند انقلاب اسلامی از این جوانان، نسلی مسئولیت پذیر، سرشار از ایمان و خودباور ساخت که در صحنه ها و نهادهای مختلف جامعه، مشارکتی سازنده دارند. پس از انقلاب اسلامی، این جوانان مومن و بااخلاص بودند که در برابر انواع توطئه های داخلی و خارجی ایستادند و از کیان انقلاب اسلامی و آرمانهای آن دفاع کردند. صحنه های هشت سال دفاع سلحشورانه ملت ایران در برابر تجاوز رژیم بعت عراق که با حمایت گسترده دولتهای غربی صورت گرفت، بیانگر عمق دلبستگی و ایمان این جوانان به ارزشهای مقدس انقلاب اسلامی است جوانان انقلابی ایران با شجاعت فوق العاده در جبهه های جنک تحمیلی عراق علیه ایران حضور یافتند و صحنه هایی زیبا و با شکوه از رشادت، گذشت و انسانیت را در صفحات تاریخ به ثبت رساندند.
● دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه بهداشت و درمان
یکی از اهداف انقلاب اسلامی، بالا بردن سطح سلامت و ایجاد شرایط لازم برای دسترسی عادلانه و فراگیر آحاد مردم به خدمات بهداشتی درمانی مناسب بود. به همین منظور از آغاز انقلاب اسلامی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله وزارتخانه های فعال ایران سعی در حفظ تامین و ارتقاء سلامت مردم جامعه داشت و برای رسیدن به اهداف خود اقدام به تامین نیروی انسانی ورزیده، تاسیس مراکز درمانی و ساخت بیمارستان ها، ارتقاء سطح کیفیت تجهیزات پزشکی و نیز دادن آموزش و بالا بردن سطح آگاهی مردم نسبت به بیماریها و آموختن روشهای پیشگیری ازآنها، کرد.
پس از انقلاب اسلامی تعداد دانشکده های گروه علوم پزشکی و نیز اعضای هیات علمی این دانشکده ها روند رو به رشدی یافت درنتیجه بر ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های مختلف پزشکی به طور چشمگیری افزوده شد تا نیاز کشور به پزشک برآورده شود.
یکی از دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی در زمینه بهداشت، تاسیس شبکه های بهداشتی- درمانی به منظور کمک رسانی به مردم است که از کوچکترین روستاها تا شهرهای بزرک کشور را تحت پوشش درمانی قرار می دهند این شبکه ها همراه با بیمارستانها و پلی کلینیک های تخصصی و بیمارستانهای دانشگاهی با خدمات فوق تخصصی، مراکز بهداشتی- درمانی کشور را تشکیل می دهند.
یکی از امور مهم و حساس در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، دارو و مسائل مربوط به آن است . مروزه بیش از ۹۵ درصد از نیاز دارویی کشور، در داخل کشور تولید می شود درحالیکه این رقم قبل از انقلاب اسلامی تنها ۲۵ درصد بوده است.
بهداشت یکی از شاخص های توسعه کشورها به شمار می رود و امروزه پیشگیری بیش از درمان مورد توجه قرار دارد ازاین رو مسئولان بهداشت ایران پس ازپیروزی انقلاب اسلامی، طی طرحهای گسترده واکسیناسیون نظیر واکسیناسیون فلج اطفال، دیفتری، کزاز و از بسیاری از بیماریهای مسری پیشگیری کرده اند.
در جهت تحقق اصول ۳ - ۲۹ و ۴۳ قانون اساسی مبنی بر محوری شناختن سلامت انسان و مکلف بودن دولت در بسیج تمامی امکاناتش جهت سلامت افراد کشور، امروزه بیش از ۹۲ درصد جمعت کشور زیر پوشش بیمه قرار دارند.
● دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه های مختلف علمی و آموزشی
انقلاب اسلامی در عرصه های مختلف علمی و آموزشی نیز کارنامه درخشان دارد؛ امروز مردم ایران اسلامی، به وضوح نتیجه اقدامات صورت گرفته در این حوزه ها را مشاهده می کنند؛ روزی نیست که از نوآوری و خلاقیتهای ارائه شده توسط جوانان پژوهشگر ایرانی در رشته های مختلف علمی، علوم پایه، علوم انسانی، بیوتکنولوژی، فنی و مهندسی، کشاورزی، هنر و صنایع دفاعی در رسانه ها خبری انعکاس داده نشود.
امروزه ایران اسلامی در المپیادهای علمی جهانی نظیر ریاضی، فیزیک، شیمی، کامپیوتر و غیره حضوری فعال و چشمگیر دارد بگونه ای که بعنوان یک کشور صاحب نام شناخته شده است و در ردیف ۱۰ کشور برتر جهان در رقابتهای المپیادی دانش آموزی جهان قرار گرفته است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان رهبر فقید انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره )، سازمان نهضت سوادآموزی برای مقابله با جهل و بیسوادی در کشور شکل گرفت. این سازمان توانست با فعالیت های چشمگیر در امر مبارزه به بیسوادی، توزیع متناسب امکانات آموزشی بین زنان و مردان سوادآموز در شهرها و روستا، درصد بالایی از زنان و مردان بی سواد را با برگذاری دوره های آموزشی وارد دانشگاه های معتبر کشور کند و به همین دلیل این سازمان بدفعات از سوی یونسکو مورد تقدیر و تشویق قرار گرفته است.
از دستاوردهای مهم آموزش عالی کشور نیز در دوران پس از انقلاب اسلامی، تاسیس صدها دانشگاه و موسسه آموزش عالی است که توانسته است سطح کیفی آموزش را ارتقا داده و با تاسیس دوره های مختلف تحصیلات تکمیلی بویژه دکترای تخصصی، مشکل اعزام دانشجو به خارج از کشور جهت کسب مهارتهای علمی را رفع نماید.

نویسنده: علیرضا تاجریان

منبع : باشگاه تحلیل‌گران جوان آریا