آمادگی برای تغییر

چگونه می‌توان از عقاید سیاسی لا‌اقل برای چند روز چشم‌پوشی کرد؟ ساختار ذهن آدمی‌چیست؟ چگونه می‌توان در وضع روانی خود تغییر ایجاد کرد؟ آیا تسامح در زندگی انسان نقش مهمی ‌را ایفا می‌کند؟آبان‌ماه امسال موسسه غیردولتی( URIکه در زمینه گفت‌وگوی ادیان فعالیت می‌کند و در بیش از ۲۰ کشور دنیا به این امر اهتمام دارد) با همکاری دفتر خاورمیانه این موسسه در کشور اردن و در شهر ایربد، بانی برگزاری نشستی با عنوان <آمادگی برای تغییر> بود تا به حاضران در جلسه بیاموزد که چگونه خود را در جهت نیل به تکامل و سعادت تغییر دهند. در این نشست که از ایران نیز نمایندگان گروه جوانان موسسه گفت‌و‌گوی ادیان در آن شرکت داشتند، نمایندگانی از کشورهای فلسطین، مراکش، الجزایر، مصر، اردن و... حضور به هم رساندند. در این برنامه سه روزه که به صورت کارگاهی - آموزشی برگزار شد حاضران با تکنیک‌های مختلف روانشناسی و اجتماعی آشنا شدند.
روزی فارغ از آرای سیاسی ‌ در اولین روز این برنامه تسهیل‌گر جلسه از شرکت‌کنندگان خواست که در طول این نشست آرا و عقاید و جهت‌گیری‌های سیاسی خود را کنار بگذارند تا بی‌هیچ پیش‌زمینه ذهنی بتوانند با پیروان ادیان مختلف به گفت‌وگو بپردازند. در این تکنیک نکته حائز اهمیت توجه به نقش گفت‌وگو فارغ از هرگونه عقیده یا جهت‌گیری سیاسی است. تسهیل‌گر به حاضران تاکید می‌کند: <احساس کنید که در این سه روز محل برگزاری برنامه، محلی امن و توام با آرامش برای شما خواهد بود.> به راستی که امنیت و آرامش تا چه میزان برای انسان اهمیت خواهد داشت؟ شاید بی‌اغراق بتوان گفت که ‌‌پیشرفت انسان امروز با امنیت و آرامش ربطی وثیق دارد. اما آیا قرن ۲۱، قرن آرامش و امنیت است؟ ‌
خلا‌قیت ؛خلق یا تلفیق ‌ مربی به‌وسیله دستگاه اسلا‌ید، ماشین مخلوط‌کن میوه را نشان می‌دهد. دستگاه حرکت می‌کند و میوه‌های مختلف با هم آمیخته می‌شوند و آنچه حاصل می‌شود تلفیقی است از تمام میوه‌هایی که در دستگاه وجود دارند. حاضران به فکر فرو می‌روند... آیا شباهتی میان مخلوط‌کن و ذهن انسان وجود دارد؟ برخی می‌خندند، برخی تعجب می‌کنند و عده‌ای به فکر فرو می‌روند... مربی ناگهان سوال می‌کند: <خلا‌قیت چیست؟آیا خلا‌قیت همان خلق چیزهای جدید است؟> هر کسی پاسخی می‌دهد و در آخر مربی می‌گوید: <خلا‌قیت خلق چیز جدیدی نیست. فرد خلا‌ق هر آنچه داشته جمع می‌کند و درنهایت محصول جدیدی را ارائه می‌کند مثل همین دستگاه مخلوط‌کن که از میکس میوه‌های مختلف آب‌میوه‌ای جدید را به دست می‌دهد. پس خلا‌قیت تلفیقی است از آنچه بوده است.> مربی دمادم می‌گوید: <دوستان! انرژی خلا‌قیت در برنامه دائما جریان دارد...> حاضران تبسم کوتاهی می‌کنند. هیچ‌کس خسته نیست. آری، گویی واقعا انرژی خلا‌قیت دمادم جاری است. ‌ ذهن انسانی به مثابه جعبه‌ای بزرگ ‌ آفتاب روز دوم طلوع می‌کند. حاضران ساعت ۷ صبح در سالن همایش دور هم جمع شده‌اند تا بدانند یوگا و مدیتیشن چیست؟
با راهنمایی مربی جملگی دور تا دور سالن، همه در کنار هم، دست در دست هم ، روی زمین می‌نشینند، سپس می‌ایستند و دست‌ها را به سمت بالا‌ می‌آورند. نفس عمیقی می‌کشند و سکوت می‌کنند و بدین‌سان انرژی مثبت انسانی از روحی به روح دیگر و از بدنی به بدنی دیگر منتقل می‌شود. باری، انرژی خلا‌قیت دم‌به‌دم در جریان است. مربی، دستگاه اسلا‌ید را روشن می‌کند. جعبه‌ای بزرگ به رنگ خاکستری روی پرده به نمایش درمی‌آید. از حاضران می‌خواهد هر کدام بگویند که چه چیزهایی را می‌توان در این جعبه جای داد. هر کس به فراخور حال چیزی می‌گوید. مربی از شرکت‌کنندگان می‌خواهد آنچه می‌گویند را روی کاغد بیاورند و به او تحویل دهند و در پایان رو به حاضران می‌گوید: <نباید آنچه در جعبه می‌گذارید تکراری باشد. باید آنچه در جعبه قرار دارد با هم همخوانی داشته باشد.> و نتیجه می‌گیرد: <به فولدرهای مغزی خود توجه کنید، به هر چیز نامربوطی فکر نکنید، بخش‌های مختلف مغز خود را بررسی کنید تا به توانایی‌های خود دست یابید.
مشکل انسان‌ها این است که به فولدرهای مغزی خود اهمیتی نمی‌دهند و مطالب را به صورت گزینش نشده ذخیره می‌کنند.> مربی با صدای بلند می‌گوید: <برای فکر کردن حتما نقشه‌ای ترسیم کنید تا بتوانید صحیح فکر و حرکت کنید.> در پایان روز دوم و پس از ساعات استراحت باز هم مربی تصاویری را بر روی پرده نمایش می‌دهد و از حاضران می‌خواهد تا با آن تصاویر داستان بسرایند. همه مشغول می‌شوند و داستان‌های خود را می‌خوانند و همه به هم امتیاز می‌دهند. نمایندگان موسسه گفت‌و‌گوی ادیان بالا‌ترین امتیاز را (‌از لحاظ محتوا) دریافت می‌کنند. همه یکدیگر را تشویق می‌کنند و نشست روز دوم به پایان می‌رسد. شب فرا می‌رسد. باز هم همه دور هم جمع شده‌اند تا به تماشای فیلم بپردازند. نمایندگان موسسه گفت‌وگوی ادیان فیلمی ‌از ایران و آثار باستانی و دیدنی آن پخش می‌کنند. همه عمیقا به فیلم نگاه می‌کنند. گاهی در گوش هم پچ‌پچی می‌کنند و با دست خود به فیلم اشاره می‌کنند. فیلم به پایان می‌رسد، همه تشویق می‌کنند و می‌گویند: <می‌خواهیم به ایران سفر کنیم و این زیبایی‌ها را از نزدیک ببینیم.> نمایندگان ایران با گز اصفهان و باقلوای یزد و نخودچی تبریز از دوستان خود در ادیان مختلف پذیرایی می‌کنند. همه شیرینی‌ها تمام می‌شود.
حتی عده‌ای سفارش می‌کنند که از این شیرینی‌ها برایشان فرستاده شود... شب شیرین به پایان می‌رسد. ‌ هر تصویری، تصویر کوچک از تصویری بزرگ ‌ در آغازین دقایق روز پایانی مربی اسلا‌ید را روشن می‌کند. دریاچه‌ای با آبی کاملا‌ آبی و زلا‌ل. تصویری دیگر، سنگی در آب می‌افتد دایره کوچکی که از برخورد سنگ با آب ایجاد می‌شود هر لحظه بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود تا این که در نهایت محو می‌شود. مربی از حاضران می‌خواهد تا نظر خود را در‌باره این تصویر بگویند. هر کسی چیزی می‌گوید، وی در پایان بیان می‌کند: <گاهی ایده مثبت و مفیدی وارد ذهن می‌شود و همین‌طور گسترش می‌یابد اما انسان از آن غافل است و این گسترش ایده‌ها آدمی‌ را از اصل موضوع غافل می‌کند و در نهایت آن را فراموش می‌کند. بنابراین نباید اجازه داد که گسترش ایده‌ها در ذهن به فراموشی آنها منجر شود.> مربی در ساعت‌های پایانی روز سوم تعدادی از روزنامه‌های عربی را میان حاضران تقسیم کرده و از آنان خواست تا اخبار منفی را از اخبار مثبت جدا کنند. سپس با کنار هم گذاشتن این اخبار منفی اخبار مثبتی ایجاد کنند. همه جملگی مشغول شدند و اخبار مثبت را روی کاغذ نوشتند.
چگونه می‌توان از امر منفی، امر مثبت را به ظهور رساند؟ در این کلا‌س و در این دوره حاضران آموختند چگونه مثبت بیندیشند و چگونه مثبت عمل کنند، اگرچه در اطراف ما نکات منفی موج می‌زنند. آرام‌آرام به دقایق پایانی نشست نزدیک می‌شویم. زمانی برای استراحت به شرکت‌کنندگان داده می‌شود. همه استراحت می‌کنند و دوباره به سالن همایش باز می‌گردند. گواهینامه شرکت در این دوره آموزشی طی مراسمی ‌به همه شرکت‌کنندگان اهدا می‌شود. باز کمی‌استراحت و دوباره همه دور تا دور سالن روی زمین می‌نشینند. شمع بزرگی در وسط سالن قرار می‌دهند... شمع هر لحظه می‌سوزد و کوچک‌تر می‌شود... شمع دست به دست می‌گردد و به دست هر کسی که می‌رسد دیگران درباره او صحبت می‌کنند و نظرات خود را بیان می‌کنند. همه از هم راضی هستند. برنامه به پایان می‌رسد. بازدید از روستای شتره و پایان اجلا‌س ‌ شرکت‌کنندگان در این دوره آموزشی، در پایان این برنامه ضمن بازدید از روستای <شتره> واقع در ۲۰ کیلومتری شهر ایربد(محل برگزاری برنامه)، در کلیسای این روستا که از نقاط توریستی و دیدنی کشور اردن است با کشیش و دست‌اندرکاران این کلیسا به بحث و گفت‌وگو پرداختند. پس از پایان این برنامه و پس از بازگشت به عمان ( پایتخت اردن) هر یک از شرکت‌کنندگان، عمان را به مقصد کشور خود ترک کردند.

صدرا صدوقی

منبع : روزنامه اعتماد ملی