شنبه, ۱۹ آبان, ۱۴۰۳ / 9 November, 2024
مجله ویستا

جلال/ جلال‌الدین همایی


جنسیت: مرد
نام پدر: ابوالقاسم محند نصیر
تخلص: سنا
تولد و وفات: (۱۲۷۸ -۱۳۵۸) شمسی
محل تولد: ایران - اصفهان - کوی پاقلعه
شهرت علمی و فرهنگی: عالم ، ادیب ، استاد دانشگاه ، مورخ ، مصحح ، مترجم و شاعر
از ادبا و شاعران و خوشنویسان بود. ابتدا نزد والدین خود و سپس در مدرسهٔ حقایق و مدرسهٔ قدسیه به فراگیری مقدمات پرداخت. وی همچنین خط نسخ و ثلث را نزد پدر و میرزا حسن قدسی و ملامحمد تقی کاتب فراگرفت. او ادبیات عرب و سطوح فقه و کلام و رجال را نزد شیخ علی یزدی و سیدمحمد کاظم کروندی اصفهانی و ملاعبدالکریم گزی و میرزا احمد اصفهانی و میرزا محمدصادق خاتون‌آبادی فرا گرفت. او مدت هجده سال در خدمت شیخ محمد خراسانی بهره برد و از شرح شمسیه" تا "شرح هدایه" ملاصدرا و "شرح منظومه" و "اشارات" را نزد وی خواند. همایی قسمتی از فنون هیئت و ریاضی و فن اسطرلاب و فن استخراج تقویم را از زیجهای قدیم ، خدمت میرزا سیدعلی جناب گذاند. از دیگر استادان جلال‌الدین همایی: در فلسفه شیخ اسدالله حکیم قمشه‌ای متخلص به دیوانه ، ئر معقول و ریاضیات ملا عبدالجواد آدینه‌ای ، در طب شیخ محمدحکیم و میرزا ابوالقاسم ناصر حکمت و نجوم و آیت‌الله حاج‌آقا رحیم ارباب اصفهانی را می‌توان نام برد. وی از آیت‌الله شیخ مرتضی آشتیانی اجازهٔ روایت و از شیخ محمدحسین فشارکی اجازهٔ اجتهاد و روایت و از سیدمحمد نجف‌آبادی مدرس و آیت‌الله میرزا عبدالحسین سیدالعراقین خاتون‌آبادی پاقلعه‌ای اجازهٔ‌اجتهاد دریافت کرد. او در مدارس قدیم تدریس می‌کرد و در حدود ۱۳۰۰ش برای تدریس به مدرسهٔ صارمیه اصفهان رفت. شیخ عباس ادیب حبیب‌آبادی و سیدحسن مدرس بیدآبادی و شیخ محمود شریعت ریزی از شاگردانش بودندهمایی در حدود ۱۳۰۷ش وارد خدمت معارف شد و در مداری متوسطهٔ تبریز ، دارالفنون ، شرف مظفری ، دبیرستان نظام ، دانشکدهٔ حقوق و دانشکدهٔ ادبیات به تدریس پردخت. از آثار وی: "تاریخ ادبیات ایران" از قئیمی‌ترین عصر تاریخی تا عصر حاضر ، "غزالی‌نامه" ، شرح حال محمد امام غزالی؛ "اسرار و اثار واقعهٔ کربلا"؛ "تاریخ علوم اسلامی"؛ "خیامی نامه"؛ "فنون بلاغت و صناعات ادبی"؛ "مولوی‌نامه"؛ "تصوف در اسلام"؛ "شعوبیه"؛ "تاریخ اصفهان"؛ شرح "مثنوی معنوی ، مولوی؛ "دیوان" شعر که یا نام "دیوان سنا" به چاپ رسید. تصحیح کتاب‌های "التفهیم لأوائل صناعهٔ‌التنجیم" ابوریحان بیرونی ، "مصباح‌الهدایه و مفتاح الکفایهٔ" عزالدین محمود کاشانی ، "منتخب اخلاق ناصری" خواجه نصیرالدین طوسی؛ مقدمهٔ کتاب‌های مثنوی "ولدنامه" ، "تاریخ حبیبالسیر فی اخبار افراد بشر" ، خواندمیر؛ "دیوان" شکیب اصفهانی؛ اهتمام در انتشار "دیوان" عثمان مختاری.
منبع : مطالب ارسالی