دلارهای نفتی عربستان در خدمت IT

عربستان سعودی که جزو کشورهایی است که جمعیت و درآمد سرانه‌اش با سرعت بسیاری در حال افزایش است، هم اکنون قصد دارد درآمدهای حاصل از نفت خود را درجهت پیشبرد صنعت فناوری به کار بگیرد.
چندین مرکز IT عربستان در سال ۲۰۰۸، تمامی برنامه‌های خود را جهت پیشرفت این کشور بر اساس اقتصاد دانایی محور طراحی کرده‌اند.
با توجه به اینکه ۶۰ درصد از کل جمعیت عربستان را افراد جوان تشکیل می‌دهند، این امر به عنوان یکی از انگیزه‌های کلیدی توسعه IT در این کشور مطرح شده است.در سال‌های اخیر، بالا رفتن قیمت نفت باعث رونق و پیشرفت چشمگیری در امور کشورهای عربی شده است. بر اساس گزارش EFG Hermes، تولید ناخالص داخلی عربستان در دهه اخیر دو برابر شده است، چنانکه در سال ۲۰۰۷، تولید ناخالص داخلی این کشور حدود ۵/۳ درصد رشد داشته و تحلیلگران معتقدند که در سال میلادی جاری نیز، این میزان به ۵/۷ درصد خواهد رسید.
این کشور قصد دارد بیش‌تر این درآمدها را صرف سرمایه‌گذاری در زمینه زیرساخت، آموزش و توسعه اجتماعی می‌کند.پس خیلی هم جای تعجب ندارد که در سال ۲۰۰۷، بانک جهانی عربستان را در جایگاه چندین کشور برتر جهان از نظر تجاری قرار داده است.
● ایجاد قطب‌های دانش محور در عربستان
با حمایت عبدالله، پادشاه عربستان سعودی از پروژه‌های بزرگ فناوری و مخابراتی، نظیر شهر اقتصادی دانایی محور مدینه، این کشور به یکی از مراکز پیشرفته IT در منطقه تبدیل می‌شود. این امر مخصوصا با توجه به این حقیقت که عربستان، به عنوان یکی از کشورهای خاورمیانه که در حوزه مخابراتی گسترش چشمگیری داشته و بیش از ۲۰ ارایه دهنده سرویس اینترنتی در این کشور فعالیت می‌کنند، اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند.
همچنین یک سوم اپراتورهای تلفن‌همراه و سه اپراتور تازه کار این کشور به بازار جهانی راه پیدا کرده‌اند.
شهر مدینه، یکی از شهرهای پیشرو در زمینه اقتصاد دیجیتال است که طرح آزمایشی دولت الکترونیکی در آن به اجرا درآمده است.طرح KEC، یا شهری با اقتصاد دانایی محور نیز، به تازگی در مدینه به حالت اجرا درآمده و در آن، ایجاد صنایع دانایی محور نظیر موسسات تحقیقاتی IT پیشرفته در طولانی مدت در دستور کار قرار گرفته است.
بر اساس ارزیابی دولت عربستان، تا سال ۲۰۲۰، حدود ۵/۴ میلیون نفر در شهرهایی جدید با اقتصاد دانایی محور، نظیر مدینه، سکونت خواهند داشت.
چشم‌انداز این شهرهای جدید در سرمایه‌گذاری و تنظیم قوانین توسعه یافته‌تر و محیط‌های اجتماعی‌تر رقم می‌خورد.هدف دولتمردان عربستان از ایجاد این شهرها، همچنین جذب شرکت‌های فناوری خارجی و شرکت‌های داخلی است و به همین دلیل، تاکنون شرکت‌های IT بین‌المللی حدود میلیاردها دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
البته مساله اشتغال‌زایی، یکی از چالش‌های دولت عربستان در این زمینه خواهد بود.
● یک پایگاه برای گردآوردن استعدادها
طبق آمار صندوق بین‌المللی پول (IMF)، عربستان سعودی به عنوان یک کشور پرجمعیت در حوزه خلیج فارس حدود ۳/۲۴ میلیون نفر جمعیت دارد که ۳۳ درصد آن را افراد ۱۵ تا ۳۶ سال تشکیل می‌دهند، اما بیکاری، به ویژه در میان قشر جوان یکی از معضلاتی است که گریبانگیر دولت این کشور شده است.اشتغال‌زایی یکی از مسایل مهم و برخوردار از اولویت در عربستان بوده و این سوال همیشه مطرح بوده که چگونه می‌توان قشر جوان این کشور را به صورت یک عامل موثر و پویا در جهت بهبود اقتصاد به کار گرفت؟بهترین جواب برای این سوال، آموزش مهارت‌های مناسب مخصوصا مهارت‌های IT است.
در همین راستا، جوانان عربستانی، هم در دوران آموزش تحصیلی و هم در دوران آموزش عالی، مهارت‌های لازم را می‌آموزند. یکی از طرح‌هایی که در این زمینه عملی شده، طرح آموزش اینتل است که به کمک آن هزاران استاد عربستانی تحت آموزش قرار می‌گیرند و این استادان نیز به نوبه خود، حدود ۵/۱ میلیون دانشجو را آموزش می‌دهند.
بر این منوال نسل جدید دیجیتال در این کشور برای ورود به دنیای نو‌آوری و درآمدزایی تعلیم می‌بینند.
● مشارکت دیجیتالی
این کشور که بخش عظیمی از شبه‌جزیز عربستان را اشغال کرده، با توجه به وسعت، شهر‌های دور از هم و جوامع دور افتاده‌اش، در زمینه پیوند آنلاین این نقاط به همدیگر با مشکل مواجه است.انتظار می‌رود که فناوری WiMAX، نقشی کلیدی در این زمینه و ارایه اینترنت پهن‌باند ایفا کند.فناوری WiMax علاوه بر مزیت‌هایی نسبت به شبکه‌های زمینی قدیمی، از جمله سرعت و قیمت ارزان، باعث پیدایش طرح‌های آموزش از راه دور برای کودکان و افراد جوان می‌شود.زنان نیز با حمایت اعضای خانواده از نظر فرهنگی می‌توانند در این تحول دیجیتال مثمر‌ثمر واقع شوند. از طرفی، فناوری WiMax به این قشر اجتماعی امکان می‌دهد تا با استفاده از سرویس‌های دولت الکترونیکی و سیستم‌های مخابرات خانگی، اقتصاد خانه و امور بانکی خود را به خوبی مدیریت کنند.از آنجا که جمعیت کاربران تلفن‌همراه به جمعیت کاربران کامپیوتر‌های شخصی نزدیک می‌شود، اینترنت موبایلی، یکی از نکات کلیدی در روند دیجیتالیزه کردن عربستان در سال ۲۰۰۸ به شمار می‌آید. با وجود اینکه این کشور از نظر بازار گوشی تلفن همراه در حال اشباع است، اما هنوز هم فروش گوشی در این کشور با رشد ۳۳ تا ۴۰ درصد به طور سالانه همراه است.البته با توجه به این که عربستان ۶۷ درصد جمعیت کل کشور‌های حاشیه خلیج فارس را تشکیل می‌دهد و فقط ۵۷ درصد از جمعیت موبایل به دستان این منطقه را به خود اختصاص داده، این کشور در این زمینه هنوز جای رشد دارد.موبایل‌های کامپیوتری بسیار مدرن نیز یکی از فناوری‌هایی هستند که اینتل برای توسعه شهر اقتصاد دانایی محور و تبدیل آن به یک مرکز ICT مهم در نظر گرفته است.
یکی دیگر از مزیت‌های ابزار اینترنت موبایلی، ارایه اینترنت برای کسانی است که از سطح درآمدی کمتری برخوردارند و یا خانواده‌های پرجمعیتی که فرزندان آنها در سنین نوجوانی هستند.

ترجمه : نسترن صائبی

منبع : روزنامه فناوران