کدام پولیپ‌ها خطرناکند؟

احتمالا پولیپ برای شما واژه ناآشنایی نیست. پولیپ‌ها همه جا حضور دارند، از درون بینی تا منتهی الیه دستگاه گوارش. به‌طور معمول پولیپ‌ها روی مخاط دستگاه تنفس و گوارش پیدا می‌شوند و سطحی هستند.‌این‌گونه پولیپ‌ها سرطانی نمی‌شوند و فقط ممكن است مشكلات موضعی ایجاد كنند. پولیپ‌های بینی هم جزء‌این نوع پولیپ‌ها هستند. در درون مری، معده و روده باریك و بزرگ هم پولیپ پیدا می‌شود و اغلب اوقات بدون علامت و بدون عارضه هستند‌.‌ اما گاهی اوقات به دلیل عوارضی كه پیدا می‌كنند، نیازمند شناسایی و درمان هستند. شاید مناسب‌ترین راه بحث روی پولیپ‌ها، تقسیم‌بندی آنها در محل پیدایش و برحسب سن بیماران باشد.
اگر نوجوان شما گاه‌گاهی خونریزی گوارشی پیدا می‌كند و از مقعد او ضایعه‌ای غده مانند خارج شود كه به راحتی جا می‌رود، به‌طور معمول دچار پولیپ است. ‌این پولیپ‌ها همیشه خوش‌خیم هستند و به‌جز همین خونریزی و خارج شدن از مقعد، گرفتاری دیگری ندارد. به دلیل‌این عوارض، پولیپ‌های جوانان باید برداشته‌شوند.
در سنین بالاتر و در میان سالی پولیپ‌ها، از مری تا روده و در دستگاه صفراوی نیز پیدا می‌شوند. اغلب‌ این پولیپ‌ها بدون علامت هستند ولی در صورتی كه عارضه‌ای‌ ایجاد كنند برحسب شكل آنها و محل پیدایش تحت درمان قرار‌می‌گیرند.
● آن روی سكه پولیپ
بعضی پولیپ‌ها بسیار با اهمیت هستند و لازم است به دقت تحت نظر و درمان قرار گیرند. محل‌ این پولیپ‌ها در درجه اول در روده بزرگ و آن هم بیشتر در قسمت انتهایی آن است و سن بروز‌ این پولیپ‌ها هم میانسالی و سالمندی است. در زنان و مردان میانسال (دهه چهارم و پنجم زندگی)، ضایعاتی در دستگاه گوارش پیدا می‌شود كه به صورت دفع بلغم و مدفوع آبكی خودنمایی می‌كند، گاه‌گاهی ‌این پولیپ‌ها زخمی‌ شده و خون دفع می‌كنند. اگر بلغم خونی به تناوب دفع شد، باید به‌فكر پولیپ‌ها هم‌باشیم.
● پایه‌دار یا مسطح؟
بعضی پولیپ‌ها بدون پایه و مسطح بوده و بعضی دیگر پایه‌دار و همانند زنگوله آویزان هستند. بعضی از آنها سطح صاف دارند و بعضی سطحی مخملی و دارای برجستگی‌های كوچكی همچون ستاره دریایی هستند. اما اغلب‌ پولیپ‌ها خوش‌خیم هستند و به سرطان تبدیل نمی‌شوند. انواع غددی آن احتمال تغییر شكل دادن و سرطانی شدن را در ۲۰درصد موارد دارد. بدترین نوع پولیپ‌های غددی نوع استطاله‌ای آن هستند كه به اسم پولیپ‌های غدد ویلوز خوانده می‌شوند. ‌این پولیپ‌ها تا ۴۰درصد موارد، خطر سرطانی شدن دارند. به هر حال وقتی پولیپ غددی پیدا كردیم و یا پولیپی پیدا شد كه دارای عارضه است، باید جراحی شود. پولیپ‌ها با برداشتن آنها درمان می‌شوند و كار بیشتری احتیاج ندارند. در خیلی از موارد می‌توان بدون باز كردن شكم و از راه روده (مقعد) با آندوسكوپی پولیپ را برداشت.
● ارثیه خانوادگی
نوعی از پولیپ‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار هستند، به‌ویژه اگر در یك خانواده دیده شوند. اگر در خانواده‌ای بیشتر از دو نفر دچار پولیپ‌های دستگاه گوارش شوند، باید به پولیپ‌های خانوادگی مشكوك شویم و آنها را تحت مراقبت جدی قرار دهیم. پولیپ‌های فامیلی یا خانوادگی به‌طور معمول به تعداد خیلی زیاد در دستگاه گوارش و به‌ویژه در روده بزرگ پیدا می‌شوند. در صورت پیدا شدن‌ این پولیپ‌ها، احتمال سرطان بسیار زیاد است و برای پیشگیری از بروز سرطان، باید تحت عمل جراحی قرار‌گیرند.
نكته بسیار مهم، بررسی خانواده‌های مبتلایان به بیماری پولیپ خانوادگی است. افراد ‌این فامیل به‌خصوص افراد درجه یك (پدر، مادر، برادر، خواهر، فرزند) باید از نظر ژنتیكی مطالعه شوند و آنها كه ژن این نوع پولیپ را دارند، قبل از بروز هر نوع ضایعه‌ای و به‌طور معمول در سن جوانی تعیین تكلیف شوند. خوشبختانه ‌این اقدامات علمی ‌امروز به خوبی در برخی مراكز علمی و درمانی كشور انجام می‌گیرد.
سرطانی شدن پولیپ‌ها به دو صورت اتفاق می‌افتد، یكی‌ اینكه سلول‌های داخل پولیپ تغییر ماهیت می‌دهند و به سرطان تبدیل می‌شوند اما سرطان از پولیپ خارج نمی‌شود كه در ‌این صورت برداشتن پولیپ به تنهایی كفایت می‌كند اما گاهی سرطان از پولیپ خارج شده و به دیواره روده دست‌اندازی كرده است. در‌ این صورت برداشتن پولیپ كفایت نكرده و لازم است جراحی سرطان با برداشتن روده و عناصر همراه هم انجام شود.‌

منبع : روزنامه سلامت