پلاستیک‌ها

پلاستیک‌ها ساخت بشر هستند که می‌توان آنها را تقریباً بهر شکلی درآورد. پلاستیک‌ها ممکن است به هر رنگی از جمله: رنگین کمان، یاروشن و بی‌رنگ مانند بلور، باشند. پلاستیک‌ها ممکن است به‌سختی فولاد یا بنرمی ابریشم باشند. کارخانه‌داران می‌توانند پلاستیک را در ماشین‌های مخصوص بهر شکل و اندازه درآورند.
کلمه پلاستیک از لغت یونانی Plastikos به‌معنای قالب و شکل‌پذیر می‌باشد.
کارخانه‌داران به‌شیوه شیمیائی پلاستیک را از موادی چون زغال سنگ، گاز طبیعی، سنگ آهک، نفت، نمک و آب بدست می‌آورند. پلاستیک‌های سخت را همچون شیشه، فلز و مواد دیگر می‌توان ساخت. پلاستیک‌های مایع در نقاشی و چسب کاربرد دارد.
محصولاتی که از پلاستیک ساخته می‌شود. جالب توجه، با کاربردی آسان و بادوام می‌باشند. پلاستیک‌ها به خانه‌ها، مدارس، ادارات و کارخانه‌ها رنگ رونق و روشنی می‌دهند.
پلاستیک‌ها زندگی ما را راحت‌تر و کارهای ما را سبکتر می‌کنند.
● انواع پلاستیک:
دانشمندان و مهندسان صدها گونه پلاستیک ساخته‌اند. این مواد ساخت بشر، خواص گوناگون بسیار دارد. برخی سخت، بعضی نرم، پاره‌ای، شفاف می‌باشند. پلاستیک‌های سخت در تولید بعضی محصولات و پلاستیک‌های نرم در تهیه برخی تولیدات مورد لزوم و پلاستیک‌های دیگر، کاربردهای دیگر دارد.
برای مثال آلیاژهای وینیل Vinyl را می‌توان در بسیاری از محصولات به کار برد، زیرا خواص گوناگون فراوانی دارند. برخی وینیل‌ها، خواص پلاستیک بستگی به مواد شیمیائی و شیوه‌های ساخت آنها دارند.
پلاستیک‌ەای سخت یا پلاستیک‌های سفت برای ساختن محصولاتی چون ظروف غذاخوری، کلاه‌خود، فوتبال، جا و قالب ساعت، رادیو، دوربین عکاسی، چراغ قوه به‌کار می‌رود. سطح این پلاستیک در برابر سائیدگی و خوردگی مقاوم است. برای نمونه پلاستیک‌های سخت شامل: ملامین‌ها، فنولیک‌ها، اپوکسی‌ها و آلکیدها می‌گردد. بسیاری از پلاستیک‌ەا را با آمیختن موادی با آنها چون الیاف شیشه و ترکیبات فلزی پنبه نسوز و غیره محکم‌تر و مقاوم‌تر می‌نمایند. باین مواد استحکام بخش Filler گویند. چون پلاستیک با مواد استحکام بخش (فیلرها) مخلوط شد. اپوکسی مرکب شده خیلی سخت و محکم می‌شود به‌طوری که می‌توان آن را به‌جای فلزات به‌کار برد و شکل دلخواه را به آن داد. پلاستیک‌ها را با حصیرهای الیاف شیشه‌ای، پارچه یا کاغذ می‌توان سخت و سفت کرد و به آن باصطلاح پلاستیک‌های تقویت و سخت شده گویند.
پلاستیک‌های بافته شده با الیاف پلاستیکی نرم است. اما الیافی که از پلاستیک‌های سخت ساخته می‌شود سخت و سفت می‌باشند. نایلون بقدر کافی سخت است تا جائی‌که برخی از قسمت‌های ماشین‌آلات را از آن می‌سازند. از نایلون بافته‌های بسیاری چون جوراب ساقه بلند می‌سازند.
پلاستیک‌های نرم، یا پلاستیک‌های قابل ارتجاع شامل: پلی‌تیلن‌ها Polythylenes سیلیکون‌ها Silicones، و ینیل‌های نرم و اوره تانس Urethanes می‌باشند.
این پلاستیک‌ها برای ساختن محصولات قابل ارتجاع چون، اسباب‌بازی، بطری فشارپذیر، بشقاب و سبدهای رختشوئی کاربرد دارد.
برخی از پلاستیک‌های نفتی برای ساختن مواد اسفنجی شکل، مانند کاناپه‌ها، تشک‌ها، پشتی‌ها، مبلمان خانه و اتومبیل به‌کار می‌رود، پلاستیک‌ەا را با افزودن مواد دیگر یا ترکیب با پلاستیک‌های دیگر به‌صورت دلخواه نرم یاسخت می‌کنند.
● پلاستیک‌های شفاف:
ممکنست نرم یا سخت باشد. برخی رنگین و بعضی برنگ شیشه هستند.
● پلاستیک‌های شفاف معمولی شامل:
پلی‌استیرن‌ها Polstyrenes می‌باشند. از این پلاستیک‌ها باندازه بسیار در ساختن پاکت، برای بسته‌بندی خوراک، دارو، اسباب‌بازی، لباس و پارچه و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می‌کنند. پلاستیک نرم شفاف برای روکش حافظ لوازم خانه بی‌آنکه به زیبائی آنها آسیب برساند به‌کار می‌برند پلاستیک‌های سخت شفاف را در قاب عینک، ساعت‌های کریستال و عدسی‌های بصری به‌کار می‌برند. برای ساختن عدسی‌ها از آکرلیک که شفاف‌تر و کمتر از عدسی‌های شیشه‌ای ترد و لطیف است استفاده می‌کنند.
● پلاستیک‌های دکوری:
اغلب شبیه طلا، نقره، مرمر، چوب، یا چرم دیده می‌شوند. کارخانه‌داران (۱) باین اشیاء با آمیختن رنگ‌های دلخواه به پلاستیک آنها را شبیه چیزهای یاد شده در می‌آورند. (۲) با ژوشش دادن یا آمیختن سطح آنها بماده و رنگ مورد نظر یا (۳) با آمیختن آنها با مواد دیگر. آجر و کاشی دیورا و کف‌پوش و بسیاری از اشیاء خانه، فروشگاه‌ەا و ادارات از پلاستیک است. پلاستیک با بافت مخصوص برای کفش، کمربند و بارند به‌کار می‌رود.
اسباب‌بازی، چیزهای نوظهور و جواهرات پلاستیکی را با روکش نازک پوشش می‌دهند لایه‌های پلاستیک بهم متصل می‌شوند یا با مواد دیگر ترکیب شده به‌صورت سفت و سخت در می‌آیند.
این لایه‌های ترکیب شده است را لامی‌نیت Laminate می‌گویند. در برخی لامی‌نیت‌ها، پلاستیک‌ها که روی آن‌ها نقاشی شده به‌صورت و شکل طبیعی چوب یا مرمر در می‌آورند.
پلاستیک‌های مقاوم در برابر گرما و تأثیرت شیمیائی مقاوم هستند. مهندسان با استفاده از پنبه‌نسوز فنولیک‌ها Phenolics برای ساختن نوک مخروطی موشک که می‌باید مقاومت خیلی زیادی را در برابر حرارت داشته باشد، بکار می‌برند. شیمیدان‌ها کانتینرها و لوله‌های پلاستیکی مقاومی برای ذخیره مواد شیمیائی و جابه‌جا کردن از جائی به‌جائی می‌سازند.
● الیاف پلاستیکی و کارخانه‌ها:
خواص اختصاصی این الیاف آنست‌که مناسب برای لباس و محصولات دیگر پارچه‌ای می‌باشد، پلاستیک ‌هائی که برای ساختن پارچه به‌کار می‌روند ـ این الیاف محکم، سبک و مقاوم در برابر زنگ است. برای نمونه الیاف پلاستیکی شامل نایلون، اورلن، داکرون و داینل DYNEL می‌باشند.
● کاربردهای اختصاصی پلاستیک:
هر یک از انواع پلاستیک خواص بسیار دارد. با مطالعه و بررسی خواص پلاستیک به‌وسیله دانشمندان و مهندسان می‌توان بهترین پلاستیک را برای هر کاری برگزید. زیرا پلاستیک‌ها خواص اختصاصی بسیار دارند. از آنها می‌شود برای کارهای خاصی مورد استفاده قرار داد
در صنعت از پلاستیک در ساختن برخی از قطعات مهم ماشین‌آلات استفاده می‌کنند. دنده‌ها و یاتافانها را که بی‌صدا و به روغن‌کاری نیاز اندک دارند یا اصلاً به روغن‌کاری نیاز ندارند از پلاستیک می‌سازند. پلاستیک‌هائی چون رزین‌های ایوکسی در برابر خوردگی مقاومت دارند از قبیل جوشکاری که در ساختن برخی از قسمت‌های تنه و قاب‌های دوچرخه استفاده می‌شود. پلاستیک‌های سیلیکون مانند لغزان‌سازها عمل می‌کنند.
در صنایع مختلف، پلاستیک‌ها کاربردهای فراوانی دارند. لامی‌نیت فنولیک برای جعبه‌های تلویزیون و دستگاه‌های دیگر الکترونیکی به‌کار می‌رود. در صنعت نفت پلاستیک‌های میکروسکپی کروی کاربرد محافظت تبخیر از تانکرها دارد. میلیون‌ها از این موجودات کروی شناور روی نفت یا موم همچون ضد تبخیر عمل می‌کند.
در معماری و ساختمان‌های خانه با تقویت پلاستیک‌های پلی‌استر را، می‌توان شبیه مرمر، سنگ‌ قدیمی و بسیاری از موارد و مصالح دیگر درآورد. پیشخوان‌های رنگی پلاستیک‌های شفاف زیبا، بسیاری از قسمت‌های بیرونی و درونی و ساختمان‌ها را از پلاستیک می‌سازند بلوک‌های سیمانی را می‌توان با پوششی از لایه‌های پلاستیکی سخت شیشه‌‌ای ساخت.
پلاستیک‌ها، محافظت در برابر آب و هوا را به‌خوبی انجام می‌دهند. ساختمان‌سازان رنگ‌های الکید رزین پلاستیک به‌کار می‌برند. آنها همچنین از مواد بیرونی و پوششی سقف‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند. پلاستیک‌های اسفنجی کفی در برابر حرارت و سرما مقاومت می‌کنند.
پلاستیک‌های خاصی بدو دلیل عمده در پزشکی کاربرد دارند (۱) به بدن آسیب نمی‌رسانند (۲) تأثیری در اعمال شیمیائی بدن ندارند.
پزشکان برج‌ها و پیچ‌های صفحات پلاستیکی را برای شکسته‌بندی استخوان‌ها به‌کار می‌برند، زخم‌ها را می‌دوزند و در دوخت و دوزهای بعد از عمل جراحی از نخ‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند. جراحان از پلاستیک در ترمیم و جایگزینی روده و دریچه‌های معیوب قلب استفاده می‌نمایند. پلاستیک‌هائی که در پزشکی کاربرد دارد، می‌باید محکم و سبک وزن باشد و بازوهای مصنوعی، پاها و دیگر بخش‌های بدن را با پلاستیک ترمیم یا جایگزین می‌کنند.
این نوع پلاستیک‌ها برنگ بدن و پوست بدن ساخته می‌شود. برخی از دست‌های مصنوعی یک پوست پلاستیکی دارند که با داشتن اثر انگشت تکمیل گردیده است.
دندان پزشکان از پلاستیک‌ها برای پرکردن دندان از پلاستیک به‌جای سیمان استفاده می‌کنند، دندان‌های مصنوعی را می‌توان برای شکل دادن سریع و آسان از پلاستیک قالب‌گیری و ریخته‌گری نمود. حتی به‌عقیده عده‌ای دندان‌های مصنوعی پلاستیکی راحت‌تر است.
در دانش پلاستیک‌های پلی‌اتیلن سپرهای محافظ خیلی خوبی در برابر پرتوافشانی رآکتورهای اتمی است. چه پلاستیک‌ها بهتر از سپرهای بتونی یا آب، نوترون‌ها را جذب می‌کنند. با این تفاوت عمده که سپرهای پلاستیکی سبک می‌باشد. به‌علت وزن پائین و سبک پلی‌اتیلن محافظ و سپر مطمئنی مخصوصاً در برابر پرتوافشانی اتمی در زیر دریائی‌های اتمی و کشتی‌های بازرگانی است. پلاستیک‌های دیگر را پلاستیک‌های براق گویند و با آنها می‌توان رادیواکتیو را جستجو کرد و برای یافتن انفجار و نشت اتمی و بررسی و مطالعه پرتوهای آسمانی استفاده کرد چون پلاستیک‌ها انرژی ژرتوها را جذب می‌کنند و امواج نوری را می‌توان با ابزارهای اتمی ثبت و ضبط کرد.
● چگونه پلاستیک‌ ساخته می‌شود:
موادی که برای ساختن پلاستیک‌ها به‌کار می‌روند، رزین‌های مصنوعی نام دارند این رزین‌ها به‌شیوه شیمیائی از منابع طبیعی مانند زغال‌سنگ، سنگ آهنک، نفت، نمک و آب ساخته می‌شوند. کارخانه‌داران این رزین‌های شیمیائی را ساخته و آن را به شرکت‌هائی که محصولات پلاستیکی می‌سازند، می‌فروشند. این شرکت‌ها رزین‌ها را به‌شکل اسباب‌بازی، ظروف آشپزخانه، بخش‌هائی از موشک و کالاهای بسیار دیگر در می‌آورند و می‌سازند.
● حمل و نقل در طول زمان:
۱) بالا در مرحله اول از نیروی بدنی و عضلانی آدمی در حمل و نقل استفاده می‌شد
۲) ردیف دوم: حمل و نقل به‌وسیله نیروی عضلانی و بدنی صورت می‌گرفت.
۳) ردیف سوم استفاده از نیروی باد نیروی جاذبه از جمله فشار بجلو در مرحله چهارم توسعه و تکامل چرخ در حمل و نقل مورد استفاده قرار گرفت.
مهارت‌های جدید، نیروهای جدید، پیشرفت‌های نوین در عصر حجر جدید آدمی از نیروی جانوران در شخم زنی و کشیدن گاری‌های استفاده می‌کرد، و از نیروی باد در راندن کلک و قایق استفاده می‌کرد، همچنین در ترقی و گسترش ریسندگی، بافندگی و کوزه‌گری کوشید و در این روزگاران بود که در آبیاری و اندازه‌گیری زمان مهارت یافت.
ضبط و یادداشت ستون سمت چپ با گره‌زنی ریسمان‌ها، کنده‌کاری روی چوب بمنظور یادداشت کردن نوشتن با غلط هر گلیف کنده کاری روی لوح ستون وسط نمونه‌ای از علائم نگارش اسکاندیناوی، پیام سرخپوستی به‌وسیله گردن‌بند، خط تصویر نگاری چینی ستون سمت راست خط فنیقی، بحری کهن، یونانی و الفبای رومی.

منبع : مطالب ارسال شده