جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
بررسی و مقایسه تأثیردوداروی دوبوتامین و تربوتالین بر الگوی الکتروفورزی پروتئینهای غدد بزاقی خرگوش
غدد بزاقی به ویژه غدد بناگوشی گونههای مختلف پستانداران، پروتئینهای غیرمعمولی را سنتز مینمایند كه غنی از اسید آمینههای پرولین، گلیسین و گلوتامیك میباشند. در شرایطی این این اسیدهای آمینه ۷۰ تا ۸۸ درصد اسید آمینههای این پروتئینها را تشكیل میدهد. این پروتئینها تحت عنوان پروتئینهای غنی از پرولین یا PRPs ( Proline Rich Proteins ) نامیده میشوند(۱و۲). تحقیقات مختلف نشان دادهاند كه بیشتر پروتئینهای بزاق غدد بناگوشی و تحت فكی از گروه PRPs میباشند(۲). همچنین PRPs را در غدد بزاقی حیوانات مختلفی مانند: میمون ماكاك(۳) و موش آزمایشگاهی(۴) یافت میشوند. با روشهای بیوشیمیایی، چندین PRPs را از غدد بزاقی میمون(۵)، خرگوش(۶) و موش صحرایی(۷) جدا نمودهاند.در غدد بزاقی جوندگان، میزان PRPs به طور طبیعی بسیار پایین میباشد ولی تحت تأثیر ایزوپروترنول كه یك داروی مقلد سمپاتیك میباشد، مقدار آن شدیداً افزایش یافته كه باعث هیپرپلازی و هیپرتروفی واحدهای ترشح كننده نیز میشود (۱۱-۷). این تغییرات از طریق افزایش میزان c.AMP و افزایش فعالیت ژن PRPs اعمال میشود (۱۲ و ۱۳). داروهای آدرنرژیك بتا-یك و بتا-دو مانند دوبوتامین و تربوتالین اثرات خود را از طریق گیرندههای اختصاصی اعمال مینمایند(۱۴). استفاده طولانی مدت از تربوتالین باعث بزرگ شدن ناپایدار غده تحت فكی در موش صحرایی میشود(۱۵)، تجویز طولانی مدت دوبوتامین باعث افزایش سنتز PRPs در غدد بناگوشی میگردد(۱۶) و همچنین تجویز طولانی مدت آگونیستهای بتا-دو مانند سالمترول و سالبوتامول باعث افزایش وزن غده بناگوشی در موش صحرایی میشود(۱۷). تأثیر داروهای مقلد سمپاتیك بر روی غدد بزاقی یكی از راههایی است كه همواره برای مشخص كردن نقش گیرندههای سمپاتیك در ترشح بزاق به كار میرود. با توجه به نقش و اهمیت غدد بزاقی پستانداران در تولید بزاق و اعمال مختلفی كه بزاق به عهده دارد، مطالعه تغییر تركیب بزاق به ویژه تغییر الگوی پروتئینی آن از اهمیت و ویژگی خاصی برخوردار است زیرا تحت تأثیر بعضی از بیماریها و مواد شیمیایی مثل داروها، هورمونها و مواد سمّی، تركیب بزاق تغییر مینماید. در چند سال اخیر، تحقیقات وسیعی بر روی تأثیر داروی ایزوپروترنول بر روی غدد بزاقی حیوانات مختلف صورت گرفته است. در این تحقیقات تا حدود زیادی نقش توأم گیرندههای بتا-یك و بتا-دو را بر روی سنتز پروتئینهای غدد بزاقی و در نتیجه، ترشح بزاق مشخص نموده است. بنابراین، برای مشخص كردن نقش اختصاصی ترآگونیستهای بتا-یك و بتا-دو بر الگوی پروتئینی غدد بزاقی خرگوش، در این تحقیق از داروهای دوبوتامین و تربوتالین استفاده گردیده است.
مواد و روشها
مواد شیمیایی مورد نیاز از كمپانی سیگما و مرك و خرگوش نر سفید بالغ (۳۰ قطعه) از دانشكده پزشكی شیراز تهیه گردید. سیستم الكتروفورز مدل LKB Bromma ۲۰۰۳ میباشد. دو گروه از حیوانات (تعداد هر گروه ۱۰ قطعه) با میانگین وزن ۳۵۰ ۱۱۰۰ گرم به مدت ۱۵ روز به ترتیب تحت تجویز ۶۰ و ۴۰ میلیگرم/كیلوگرم وزن بدن دوبوتامین و تربوتالین از طریق داخل صفاقی قرار گرفتند. به حیوانات گروه شاهد آب مقطر استریل تزریق شد. در پایان آزمایش، حیوانات با بیهوشی توسط اتر كشته و غدد بزاقی آنها روی یخ خارج و در ۵۰- درجه سانتیگراد نگهداری گردید. عصاره غدد توسط نیتروژن مایع پس از سائیدن توسط هموژنیزر دستی با بافر فسفات و سپس عمل سانتریفوژ به دست آمد(۱۱). پروتئین تام توسط روش لوری(۱۸) و SDS-PAGE ( Sodium Dodecyl Sulfate Poly Acrylamide Gel Electrophoresis ) توسط روش لاملی(۱۹) انجام شد. از آزمون آماری آنالیز واریانس یكطرفه و تست Duncan۰۳۹;s برای بررسی نتایج استفاده گردید.
شكل ۱. الگوی الكتروفورزی ( SDS-PAGE ) پروتئینهای غدد بزاقی خرگوش تحت تأثیر دوبوتامین و تربوتالین A =پروتئینهای استاندارد، ۱= فسفریلاز a ،
۲= سرم آلبومین گاوی، ۴= كربنیك انیدراز، ۵= مهاركننده تریپسین، a = بناگوشی شاهد، b = بناگوشی دوبوتامین، c = بناگوشی تربوتالین، d = تحت فكی شاهد، e = تحت فكی دوبوتامین، f = تحت فكی تربوتالین، g = زیرزبانی شاهد،
h = زیرزبانی دوبوتامین، i = زیرزبانی تربوتالین. فلشها در ردیفهای b و c از بالا به پایین نشاندهندة تراكم باندهای پروتئینی در منطقه ۴۰،۳۸،۳۵،۳۴،۳۲ و۲۷ كیلو دالتون در مقایسه با گروه شاهد میباشند. فلشها در ردیفهای e و i از بالا به پایین نشاندهندة تراكم باندهای پروتئینی در منطقه ۲۰،۱۸و۱۶ كیلو دالتون در مقایسه با گروه شاهد میباشند.
نتایج
در جدول ۱ تغییرات وزنی غدد بزاقی خرگوش تحت تأثیر دو داروی دوبوتامین و تربوتالین و همچنین در شكل ۱، الگوی الكتروفورزی غدد بزاقی در مقایسه با گروه شاهد مقایسه گردیده است.
بحث
با توجه به نتایج جدول ۱، وزن غده بناگوشی تحت تأثیر دوبوتامین حدود ۲ برابر و وزن غده بناگوشی تحت تأثیر تربوتالین حدود ۵/۱ برابر در مقایسه با شاهد افزایش نشان میدهد. غده تحت فكی تحت تأثیر تربوتالین در مقایسه با شاهد ۴۰درصد افزایش وزن نشان میدهد. میزان پروتئین تام غده تحت فكی تحت تأثیر دوبوتامین حدود ۵/۲ برابر و تحت تأثیر تربوتالین حدود ۲ برابر در مقایسه با شاهد افزایش نشان میدهد.Selye و Mansouri گزارش نمودند كه تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی و خوكچه هندی باعث افزایش وزن غده بناگوشی و تحت فكی میشود (۲۰و۲۱). Kawaguchi گزارش نموده است كه تجویز مزمن ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی به ترتیب باعث افزایش وزن غدد بناگوشی و تحت فكی به میزان چهار و دو برابر در مقایسه با شاهد میشود (۲۲). علت این افزایش وزن غدد بزاقی هیپرتروفی و هیپرپلاژی غدد بزاقی میباشد(۹و۲۱).
Fernandez ، Mehansho و Carlson گزارش نمودند كه در اثر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول به موش صحرایی، میزان پروتئین تام در غده هیپرتروفی شده بناگوشی و تحت فكی در مقایسه با گروه شاهد افزایش مییابد (۷و۲۳). Schneyer نیز گزارش نموده است كه حدود ۷۰ درصد اعصاب غدد بناگوشی و تحت فكی موش آزمایشگاهی از نوع آدرنرژیك و ۳۰درصد باقیمانده از نوع كولینرژیك میباشند(۲۴). Takeda گزارش نمود كه در غدة زیرزبانی، تنها ۱۰درصد اعصاب از نوع آدرنرژیك میباشند (۲۵). بنابراین، میتوان نتیجه گرفت غدد بناگوشی و تحت فكی بیشتر تحت تأثیر عوامل آدرنرژیك هستند و گیرندههای آدرنرژیك در غدد بناگوشی و تحتفكی بیش از غدة زیرزبانی میباشند.
Danielsson گزارش نموده است كه در موش صحرایی تعداد گیرندههای بتا-یك در غده بناگوشی بیش از بتا-دو میباشد (۲۶). بنابراین، در خرگوش بیشتر بودن تغییرات وزنی در اثر دوبوتامین را میتوان به بیشتر بودن گیرندههای بتا-یك و بتا-دو در غده نسبت داد.
Mehansho گزارش نموده است كه بعد از تزریق طولانیمدت ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی، میزان PRPs بالا رفته و بیش از ۵۰درصد كل پروتئینهای غده بناگوشی را تشكیل میدهد (۱۰). وی گزارش نموده كه تحت تأثیر ایزوپروترنول، پروتئینی با وزن مولكولی ۳۷ كیلو دالتون در این غده افزایش مییابد كه همانند تأثیر دوبوتامین در این تحقیق است. وی در تحقیق دیگری نیز گزارش نموده است كه میزان PRPs در بزاق موش آزمایشگاهی بسیار پایین است (۴) ولی میتوان آن را به وسیله تزریق طولانی مدت ایزوپروترنول افزایش داد(۲۸). Carlson معتقد است كه ۷۰درصد پروتئینهای تام غدد بزاقی انسان را PRPs تشكیل میدهد(۲۸) و Bedi اظهار داشته كه ۱۰ روز تزریق دوبوتامین به موش صحرایی باعث افزایش مشخص در PRPs موجود در غده بناگوشی میشود(۱۶). Muenzer از غده بناگوشی موش صحرایی تحت تزریق طولانی مدت ایزوپروترنول، PRPs های قلیایی با وزن مولكولی بین ۱۵ تا ۱۸ كیلو دالتون جدا كرده است(۸و۲۹). Robinsson گزارش كرده است كه بزاق غدد تحتفكی و زیرزبانی حاوی یك PRPs قلیایی غیرگلیكوزیله با وزن ملكولی ۱۶ كیلودالتون میباشد (۳۰). بنابراین، احتمال میرود كه باندهای پروتئینی ۱۸ و ۱۶ كیلودالتون جدا شده در غده تحتفكی زیرزبانی تحت تأثیر تربوتالین، انواع خاصی از PRPs قلیایی باشند. در دو گزارش متفاوت، Mehansho اظهار داشته كه در الكتروفورز عصاره غدد تحت فكی و بناگوشی موش صحرایی تحت تأثیر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول PRPs هایی با وزن مولكولی ۲۷، ۳۲، ۳۴ و ۳۸ كیلو دالتون افزایش مییابند(۱۰و۲۳). همچنین Bedi از غدد بناگوشی موش صحرایی تحت تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول، پروتئینهای قلیایی با وزن مولكولی بین ۱۴ تا ۴۵ كیلو دالتون و PRPs های اسیدی با وزن مولكولی بین ۴۰ تا ۶۰ كیلو دالتون جدا نموده است(۳۱). Mehansho معتقد است كه در غدد بناگوشی و تحت فكی، هامستر تحت تأثیر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول و تانن یك PRPs قلیایی با وزن مولكولی ۴۵ كیلو دالتون و دو PRPs اسیدی با وزن مولكولی ۳۸ كیلو دالتون افزایش مییابند (۱۹). Ferreira نیز گزارش نموده است كه بیان ژن PRPs در غده بناگوشی خرگوش PRPs قلیایی و در غدد بناگوشی تحت فكی و زیرزبانی PRPs اسیدی را ایجاد مینماید(۳۲). بنابراین، به نظر میرسد كه احتمالاً باندهای ۳۲،۳۴،۳۵،۳۸ و ۴۰ كیلو دالتون در غده بناگوشی تحت تأثیر دوبوتامین و تربوتالین انواع خاصی از PRPs میباشند كه البته برای تأیید آن نیاز به خالصسازی و مشخص كردن ساختمان این پروتئینها میباشد. در كل میتوان نتیجه گرفت كه الگوی پراكندگی گیرندهها در غدد تابع عصبدهی این غدد میباشد. غدد زیرزبانی كه كمترین میزان اعصاب سمپاتیك را دریافت میكنند در اثر تجویز این داروها تغییرات چندانی از خود نشان نمیدهند. در غده تحت فكی با وجود بزرگ شدن غده، تغییر چندانی در الگوی پروتئینی ایجاد نشده كه احتمالاً نشان میدهد گیرندههای بتا در این غده نسبت به غده بناگوشی كمتر باشند. غده بناگوشی كه اعصاب سمپاتیك بیشتری را دریافت مینماید، بیشتر تغییر كرده و میتوان نتیجه گرفت كه گیرندههای بتا-یك و بتا-دو در غدد بناگوشی بیشتر از غده دیگر میباشند. همچنین تغییر بیشتر غده بناگوشی در اثر دوبوتامین را میتوان به بیشتر بودن گیرندههای بتا-یك نسبت به گیرنده بتا-دو در این غده نسبت داد.
References
۱- Bennick A, Structural and genetic aspects of proline-rich proteins, J Dent Res, ۶۶: ۴۵۷-۶۱; ۱۹۸۷.
۲- Bennick A, Salivary proline-rich proteins, J Biochem, ۴۵: ۸۳-۹۹; ۱۹۸۲.
۳- Kousvelari EE. Oppenheim FG. Culter LS, Ultra-structural localization of salivary acidic proline-rich proteins in normal mouse parotid salivary glands, Histochem Cytochem, ۳۰: ۲۷۴-۸; ۱۹۸۲.
۴- Mansouri H. Cope GH. Divecha N. Mcdonald CJ, Electron microscopic immunocytochemical localization of proline-rich proteins in normal mouse parotid salivary glands, Histochem J, ۲۴: ۲۳۷-۴۷; ۱۹۹۲.
۵- Oppenheim FG. Kousvelari EE. Toxler RF, Immounological cross reactivity and structural homology between salivary proline-rich proteins in human and macaque monkey (macaca fascicularis) parotid saliva, Arch Oral Biol, ۲۴: ۵۹۵-۹; ۱۹۷۹.
۶- Rajan A. Bennick A, Demonstration of proline-rich proteins in rabbit parotid saliva and partial characterization of some of the proteins, Arch Oral Biol, ۲۸: ۴۳۱-۹; ۱۹۸۳.
۷- Fernandez-Sorensen A. Carlson DM, Isolation of proline-rich proteins from rat parotid glands following isoproterenol-treated rats, J Biophys Res Commun, ۶: ۲۴۹-۵۶; ۱۹۷۴.
۸- Muenzer J. Bildstein C. Gleason M. Carlson DM, Purification of proline-rich proteins from parotid glands of isoproterenol-treated rats, J Biol Chem , ۲۵۴: ۶۵۲۳-۸; ۱۹۷۹.
۹- Mehansho H. Ann DK. Butler LG. Rogler J. Carlson DM, Induction of proline-rich proteins in hamster salivary glands by isoproterenol treatment and an unusual growth inhibition, J Biol Chem, ۲۶۲(۲۵): ۱۲۳۴۴-۵۰; ۱۹۸۷.
۱۰- Mehansho H. Clements S. Shears BT. Smith S. Carlson DM, Induction of proline-rich glycoprotein synthesis in mouse salivary gland by isoproterenol and by tannins, J Biol Chem, ۲۶۰: ۴۴۱۸-۲۳; ۱۹۸۵.
۱۱- Haghighat M. Motamed A. Vaseghi T. Aminlari M, Isoprenaline induces biosynthesis of proline-rich proteins in the salivary glands of rat but not in sheep, Comp Biochem Physiol, ۱۱۵(۲): ۱۶۵-۸; ۱۹۹۶.
۱۲- Zhou J, Wright PS, Wong E, Jessen K, Morand JN, Carlson DM. Cyclic- AMP regulation of mouse proline-rich protein gene expression: isoproterenol induction of AP-۱ transcription factors in parotid gland. Arch Biochem Biophys, ۳۳۸(۱): ۹۷-۱۰۳; ۱۹۹۷.
۱۳- Ann DK. Lin HH. Kousvelari E, Regulation of salivary-gland -specific gene expression, Crit Rev Oral Biol Med, ۸(۳): ۲۴۴-۵۲; ۱۹۹۷
۱۴- Sans J. Galanti N, Effects of some durgs and unilateral
parotidectomy upon secretion and cell proliferation in the mouse parotid gland, Cell Mol Biol, ۲۵: ۱۰۷-۱۲; ۱۹۷۹.
۱۵- Abe K. Inove H. Ykota Y, Effects of the selective b۲ -adrenergic agonists, procatrol and terbutaline, on protein secretion by chronic isoproterenol administration, J Dent Res, ۶۴: ۸۸۶-۹۰; ۱۹۸۵.
۱۶- Bedi GS, The effects of adrenergic agonists and antagonists on the expression of proteins in rat submandibular and partoid glands. Crit Rev Oral Biol Med, ۴: ۵۶۵-۷۱; ۱۹۹۳.
۱۷- Ryberg M. Johansson I, The effects of long-term treatment with salmeterol and salbutamol on the flow rate and composition of whole saliva in the rat, Arch Oral Biol, ۴۰(۳): ۱۸۷-۹۱; ۱۹۹۵.
۱۸- Lowry DH. Rosenbrough NJ. Farr AL. Randall AJ, Protein measurment by pholin phenol reagent, J Biol Chem, ۱۹۳: ۲۶۵-۷۵; ۱۹۵۱.
۱۹- Laemmli UK, Cleavage of structural proteins during the assembly of the head of bacteriophage T۴, Nature, ۲۲۷: ۶۸۰-۵; ۱۹۷۰.
۲۰- Mansouri SH. Saeb M. Akbarian MR, Morphological and protein changes in parotid and submandibular gland of guinea pig by isoprenaline and dietary tannins, ۲۵th Congress of the World Veterinay Association, Yokohama, Japan ۱۹۹۵.
۲۱- Selye H. Cantin M. Veilleux R, Excessive stimulation of salivary gland growth by isoproterenol, Sci, ۱۳۳: ۴۴-۵; ۱۹۶۱.
۲۲- Kawaguchi T. Murai S. Saito H. Itoh T, Changes in the noradrenaline and acetylcholine content of three major salivary glands and in the salivation and protein component patterns of whole saliva in chronically isoprenaline administered mice, Arch Oral Biol, ۴۲(۳): ۲۲۵-۳۴; ۱۹۹۷.
۲۳- Mehansho H. Carlson DM, Induction of protein and glycoprotein synthesis in rat submandibular glands by isoproterenol, J Biol
Chem, ۲۵۸: ۶۶۱۶-۲۰; ۱۹۸۳.
۲۴- Schneyer CA, Salivary gland changes after isoproterenol induced enlargments, Am J Physiol, ۲۰۴: ۲۳۲-۶; ۹۶۲.
۲۵- Takeda M, Electron microscopy of the adrenergic and cholinergic nerve terminals in the mouse salivary glands, Arch Oral Biol, ۲۳: ۸۵۲-۶۴; ۱۹۷۸.
۲۶- Danielsson A. Henriksson R. Lindstrom P. Sehlin J, The importance of an intact sympathetic innervation for the differentiation of the b۲ -adrenoceptor subtype in the rat parotid gland, Acta Physiol Scand, ۱۱۵: ۳۷۷-۹; ۱۹۸۲.
۲۷- Divecha N. Mansouri H. Peat D. Cope GH. Patridge L. Mcdonald CJ, Isoprenaline induced and constitutive members of a proline-rich protein subgroup from mouse parotid gland, studied with monoclonal antibody NAL۱, J Mol Endocrinol, ۳: ۷-۱۴; ۱۹۸۹.
۲۸- Carlson DM, Salivary proline-rich proteins: Biochemistry, molecular biology, and regulation of expression, Crit Rev Oral Biol Med, ۴(۳-۴): ۴۹۵-۵۰۲; ۱۹۹۳.
۲۹- Muenzer J. Bildstein C. Gleason M. Carlson DM, Purification of proline-rich proteins from parotid glands of isoproterenol-treated rats, J Biol Chem, ۲۵۴: ۵۶۲۹-۳۴; ۱۹۷۹.
۳۰- Robinson R. Kauffman DL. Waye MMY. Blum M. Bennick A, Primary structure and possible origin of the non-glycosylated basic proline-rich protein of human submandibular sublingual saliva, Biochem J, ۲۶۳: ۴۹۷-۵۰۳; ۱۹۸۹.
۳۱- Bedi GS. Bedi SK, Purification and characterization of rat parotid glycosylated, basic and acidic proline-rich proteins, Prep Biochem, ۲۳(۵): ۱۱۹-۳۲; ۱۹۹۵.
۳۲- Ferreira FD. Robinson R. Hand AR. Bennick A, Differential expression of prolin-rich proteins in rabbit salivary glands, J Histochem Cytochem, ۴۰(۹): ۱۳۹۳-۴۰۴; ۱۹۹۲.
دكتر مهدی صائب -
دانشیار بخش بیوشیمی دانشكده دامپزشكی دانشگاه شیراز
مواد و روشها
مواد شیمیایی مورد نیاز از كمپانی سیگما و مرك و خرگوش نر سفید بالغ (۳۰ قطعه) از دانشكده پزشكی شیراز تهیه گردید. سیستم الكتروفورز مدل LKB Bromma ۲۰۰۳ میباشد. دو گروه از حیوانات (تعداد هر گروه ۱۰ قطعه) با میانگین وزن ۳۵۰ ۱۱۰۰ گرم به مدت ۱۵ روز به ترتیب تحت تجویز ۶۰ و ۴۰ میلیگرم/كیلوگرم وزن بدن دوبوتامین و تربوتالین از طریق داخل صفاقی قرار گرفتند. به حیوانات گروه شاهد آب مقطر استریل تزریق شد. در پایان آزمایش، حیوانات با بیهوشی توسط اتر كشته و غدد بزاقی آنها روی یخ خارج و در ۵۰- درجه سانتیگراد نگهداری گردید. عصاره غدد توسط نیتروژن مایع پس از سائیدن توسط هموژنیزر دستی با بافر فسفات و سپس عمل سانتریفوژ به دست آمد(۱۱). پروتئین تام توسط روش لوری(۱۸) و SDS-PAGE ( Sodium Dodecyl Sulfate Poly Acrylamide Gel Electrophoresis ) توسط روش لاملی(۱۹) انجام شد. از آزمون آماری آنالیز واریانس یكطرفه و تست Duncan۰۳۹;s برای بررسی نتایج استفاده گردید.
شكل ۱. الگوی الكتروفورزی ( SDS-PAGE ) پروتئینهای غدد بزاقی خرگوش تحت تأثیر دوبوتامین و تربوتالین A =پروتئینهای استاندارد، ۱= فسفریلاز a ،
۲= سرم آلبومین گاوی، ۴= كربنیك انیدراز، ۵= مهاركننده تریپسین، a = بناگوشی شاهد، b = بناگوشی دوبوتامین، c = بناگوشی تربوتالین، d = تحت فكی شاهد، e = تحت فكی دوبوتامین، f = تحت فكی تربوتالین، g = زیرزبانی شاهد،
h = زیرزبانی دوبوتامین، i = زیرزبانی تربوتالین. فلشها در ردیفهای b و c از بالا به پایین نشاندهندة تراكم باندهای پروتئینی در منطقه ۴۰،۳۸،۳۵،۳۴،۳۲ و۲۷ كیلو دالتون در مقایسه با گروه شاهد میباشند. فلشها در ردیفهای e و i از بالا به پایین نشاندهندة تراكم باندهای پروتئینی در منطقه ۲۰،۱۸و۱۶ كیلو دالتون در مقایسه با گروه شاهد میباشند.
نتایج
در جدول ۱ تغییرات وزنی غدد بزاقی خرگوش تحت تأثیر دو داروی دوبوتامین و تربوتالین و همچنین در شكل ۱، الگوی الكتروفورزی غدد بزاقی در مقایسه با گروه شاهد مقایسه گردیده است.
بحث
با توجه به نتایج جدول ۱، وزن غده بناگوشی تحت تأثیر دوبوتامین حدود ۲ برابر و وزن غده بناگوشی تحت تأثیر تربوتالین حدود ۵/۱ برابر در مقایسه با شاهد افزایش نشان میدهد. غده تحت فكی تحت تأثیر تربوتالین در مقایسه با شاهد ۴۰درصد افزایش وزن نشان میدهد. میزان پروتئین تام غده تحت فكی تحت تأثیر دوبوتامین حدود ۵/۲ برابر و تحت تأثیر تربوتالین حدود ۲ برابر در مقایسه با شاهد افزایش نشان میدهد.Selye و Mansouri گزارش نمودند كه تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی و خوكچه هندی باعث افزایش وزن غده بناگوشی و تحت فكی میشود (۲۰و۲۱). Kawaguchi گزارش نموده است كه تجویز مزمن ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی به ترتیب باعث افزایش وزن غدد بناگوشی و تحت فكی به میزان چهار و دو برابر در مقایسه با شاهد میشود (۲۲). علت این افزایش وزن غدد بزاقی هیپرتروفی و هیپرپلاژی غدد بزاقی میباشد(۹و۲۱).
Fernandez ، Mehansho و Carlson گزارش نمودند كه در اثر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول به موش صحرایی، میزان پروتئین تام در غده هیپرتروفی شده بناگوشی و تحت فكی در مقایسه با گروه شاهد افزایش مییابد (۷و۲۳). Schneyer نیز گزارش نموده است كه حدود ۷۰ درصد اعصاب غدد بناگوشی و تحت فكی موش آزمایشگاهی از نوع آدرنرژیك و ۳۰درصد باقیمانده از نوع كولینرژیك میباشند(۲۴). Takeda گزارش نمود كه در غدة زیرزبانی، تنها ۱۰درصد اعصاب از نوع آدرنرژیك میباشند (۲۵). بنابراین، میتوان نتیجه گرفت غدد بناگوشی و تحت فكی بیشتر تحت تأثیر عوامل آدرنرژیك هستند و گیرندههای آدرنرژیك در غدد بناگوشی و تحتفكی بیش از غدة زیرزبانی میباشند.
Danielsson گزارش نموده است كه در موش صحرایی تعداد گیرندههای بتا-یك در غده بناگوشی بیش از بتا-دو میباشد (۲۶). بنابراین، در خرگوش بیشتر بودن تغییرات وزنی در اثر دوبوتامین را میتوان به بیشتر بودن گیرندههای بتا-یك و بتا-دو در غده نسبت داد.
Mehansho گزارش نموده است كه بعد از تزریق طولانیمدت ایزوپروترنول به موش آزمایشگاهی، میزان PRPs بالا رفته و بیش از ۵۰درصد كل پروتئینهای غده بناگوشی را تشكیل میدهد (۱۰). وی گزارش نموده كه تحت تأثیر ایزوپروترنول، پروتئینی با وزن مولكولی ۳۷ كیلو دالتون در این غده افزایش مییابد كه همانند تأثیر دوبوتامین در این تحقیق است. وی در تحقیق دیگری نیز گزارش نموده است كه میزان PRPs در بزاق موش آزمایشگاهی بسیار پایین است (۴) ولی میتوان آن را به وسیله تزریق طولانی مدت ایزوپروترنول افزایش داد(۲۸). Carlson معتقد است كه ۷۰درصد پروتئینهای تام غدد بزاقی انسان را PRPs تشكیل میدهد(۲۸) و Bedi اظهار داشته كه ۱۰ روز تزریق دوبوتامین به موش صحرایی باعث افزایش مشخص در PRPs موجود در غده بناگوشی میشود(۱۶). Muenzer از غده بناگوشی موش صحرایی تحت تزریق طولانی مدت ایزوپروترنول، PRPs های قلیایی با وزن مولكولی بین ۱۵ تا ۱۸ كیلو دالتون جدا كرده است(۸و۲۹). Robinsson گزارش كرده است كه بزاق غدد تحتفكی و زیرزبانی حاوی یك PRPs قلیایی غیرگلیكوزیله با وزن ملكولی ۱۶ كیلودالتون میباشد (۳۰). بنابراین، احتمال میرود كه باندهای پروتئینی ۱۸ و ۱۶ كیلودالتون جدا شده در غده تحتفكی زیرزبانی تحت تأثیر تربوتالین، انواع خاصی از PRPs قلیایی باشند. در دو گزارش متفاوت، Mehansho اظهار داشته كه در الكتروفورز عصاره غدد تحت فكی و بناگوشی موش صحرایی تحت تأثیر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول PRPs هایی با وزن مولكولی ۲۷، ۳۲، ۳۴ و ۳۸ كیلو دالتون افزایش مییابند(۱۰و۲۳). همچنین Bedi از غدد بناگوشی موش صحرایی تحت تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول، پروتئینهای قلیایی با وزن مولكولی بین ۱۴ تا ۴۵ كیلو دالتون و PRPs های اسیدی با وزن مولكولی بین ۴۰ تا ۶۰ كیلو دالتون جدا نموده است(۳۱). Mehansho معتقد است كه در غدد بناگوشی و تحت فكی، هامستر تحت تأثیر تجویز طولانی مدت ایزوپروترنول و تانن یك PRPs قلیایی با وزن مولكولی ۴۵ كیلو دالتون و دو PRPs اسیدی با وزن مولكولی ۳۸ كیلو دالتون افزایش مییابند (۱۹). Ferreira نیز گزارش نموده است كه بیان ژن PRPs در غده بناگوشی خرگوش PRPs قلیایی و در غدد بناگوشی تحت فكی و زیرزبانی PRPs اسیدی را ایجاد مینماید(۳۲). بنابراین، به نظر میرسد كه احتمالاً باندهای ۳۲،۳۴،۳۵،۳۸ و ۴۰ كیلو دالتون در غده بناگوشی تحت تأثیر دوبوتامین و تربوتالین انواع خاصی از PRPs میباشند كه البته برای تأیید آن نیاز به خالصسازی و مشخص كردن ساختمان این پروتئینها میباشد. در كل میتوان نتیجه گرفت كه الگوی پراكندگی گیرندهها در غدد تابع عصبدهی این غدد میباشد. غدد زیرزبانی كه كمترین میزان اعصاب سمپاتیك را دریافت میكنند در اثر تجویز این داروها تغییرات چندانی از خود نشان نمیدهند. در غده تحت فكی با وجود بزرگ شدن غده، تغییر چندانی در الگوی پروتئینی ایجاد نشده كه احتمالاً نشان میدهد گیرندههای بتا در این غده نسبت به غده بناگوشی كمتر باشند. غده بناگوشی كه اعصاب سمپاتیك بیشتری را دریافت مینماید، بیشتر تغییر كرده و میتوان نتیجه گرفت كه گیرندههای بتا-یك و بتا-دو در غدد بناگوشی بیشتر از غده دیگر میباشند. همچنین تغییر بیشتر غده بناگوشی در اثر دوبوتامین را میتوان به بیشتر بودن گیرندههای بتا-یك نسبت به گیرنده بتا-دو در این غده نسبت داد.
References
۱- Bennick A, Structural and genetic aspects of proline-rich proteins, J Dent Res, ۶۶: ۴۵۷-۶۱; ۱۹۸۷.
۲- Bennick A, Salivary proline-rich proteins, J Biochem, ۴۵: ۸۳-۹۹; ۱۹۸۲.
۳- Kousvelari EE. Oppenheim FG. Culter LS, Ultra-structural localization of salivary acidic proline-rich proteins in normal mouse parotid salivary glands, Histochem Cytochem, ۳۰: ۲۷۴-۸; ۱۹۸۲.
۴- Mansouri H. Cope GH. Divecha N. Mcdonald CJ, Electron microscopic immunocytochemical localization of proline-rich proteins in normal mouse parotid salivary glands, Histochem J, ۲۴: ۲۳۷-۴۷; ۱۹۹۲.
۵- Oppenheim FG. Kousvelari EE. Toxler RF, Immounological cross reactivity and structural homology between salivary proline-rich proteins in human and macaque monkey (macaca fascicularis) parotid saliva, Arch Oral Biol, ۲۴: ۵۹۵-۹; ۱۹۷۹.
۶- Rajan A. Bennick A, Demonstration of proline-rich proteins in rabbit parotid saliva and partial characterization of some of the proteins, Arch Oral Biol, ۲۸: ۴۳۱-۹; ۱۹۸۳.
۷- Fernandez-Sorensen A. Carlson DM, Isolation of proline-rich proteins from rat parotid glands following isoproterenol-treated rats, J Biophys Res Commun, ۶: ۲۴۹-۵۶; ۱۹۷۴.
۸- Muenzer J. Bildstein C. Gleason M. Carlson DM, Purification of proline-rich proteins from parotid glands of isoproterenol-treated rats, J Biol Chem , ۲۵۴: ۶۵۲۳-۸; ۱۹۷۹.
۹- Mehansho H. Ann DK. Butler LG. Rogler J. Carlson DM, Induction of proline-rich proteins in hamster salivary glands by isoproterenol treatment and an unusual growth inhibition, J Biol Chem, ۲۶۲(۲۵): ۱۲۳۴۴-۵۰; ۱۹۸۷.
۱۰- Mehansho H. Clements S. Shears BT. Smith S. Carlson DM, Induction of proline-rich glycoprotein synthesis in mouse salivary gland by isoproterenol and by tannins, J Biol Chem, ۲۶۰: ۴۴۱۸-۲۳; ۱۹۸۵.
۱۱- Haghighat M. Motamed A. Vaseghi T. Aminlari M, Isoprenaline induces biosynthesis of proline-rich proteins in the salivary glands of rat but not in sheep, Comp Biochem Physiol, ۱۱۵(۲): ۱۶۵-۸; ۱۹۹۶.
۱۲- Zhou J, Wright PS, Wong E, Jessen K, Morand JN, Carlson DM. Cyclic- AMP regulation of mouse proline-rich protein gene expression: isoproterenol induction of AP-۱ transcription factors in parotid gland. Arch Biochem Biophys, ۳۳۸(۱): ۹۷-۱۰۳; ۱۹۹۷.
۱۳- Ann DK. Lin HH. Kousvelari E, Regulation of salivary-gland -specific gene expression, Crit Rev Oral Biol Med, ۸(۳): ۲۴۴-۵۲; ۱۹۹۷
۱۴- Sans J. Galanti N, Effects of some durgs and unilateral
parotidectomy upon secretion and cell proliferation in the mouse parotid gland, Cell Mol Biol, ۲۵: ۱۰۷-۱۲; ۱۹۷۹.
۱۵- Abe K. Inove H. Ykota Y, Effects of the selective b۲ -adrenergic agonists, procatrol and terbutaline, on protein secretion by chronic isoproterenol administration, J Dent Res, ۶۴: ۸۸۶-۹۰; ۱۹۸۵.
۱۶- Bedi GS, The effects of adrenergic agonists and antagonists on the expression of proteins in rat submandibular and partoid glands. Crit Rev Oral Biol Med, ۴: ۵۶۵-۷۱; ۱۹۹۳.
۱۷- Ryberg M. Johansson I, The effects of long-term treatment with salmeterol and salbutamol on the flow rate and composition of whole saliva in the rat, Arch Oral Biol, ۴۰(۳): ۱۸۷-۹۱; ۱۹۹۵.
۱۸- Lowry DH. Rosenbrough NJ. Farr AL. Randall AJ, Protein measurment by pholin phenol reagent, J Biol Chem, ۱۹۳: ۲۶۵-۷۵; ۱۹۵۱.
۱۹- Laemmli UK, Cleavage of structural proteins during the assembly of the head of bacteriophage T۴, Nature, ۲۲۷: ۶۸۰-۵; ۱۹۷۰.
۲۰- Mansouri SH. Saeb M. Akbarian MR, Morphological and protein changes in parotid and submandibular gland of guinea pig by isoprenaline and dietary tannins, ۲۵th Congress of the World Veterinay Association, Yokohama, Japan ۱۹۹۵.
۲۱- Selye H. Cantin M. Veilleux R, Excessive stimulation of salivary gland growth by isoproterenol, Sci, ۱۳۳: ۴۴-۵; ۱۹۶۱.
۲۲- Kawaguchi T. Murai S. Saito H. Itoh T, Changes in the noradrenaline and acetylcholine content of three major salivary glands and in the salivation and protein component patterns of whole saliva in chronically isoprenaline administered mice, Arch Oral Biol, ۴۲(۳): ۲۲۵-۳۴; ۱۹۹۷.
۲۳- Mehansho H. Carlson DM, Induction of protein and glycoprotein synthesis in rat submandibular glands by isoproterenol, J Biol
Chem, ۲۵۸: ۶۶۱۶-۲۰; ۱۹۸۳.
۲۴- Schneyer CA, Salivary gland changes after isoproterenol induced enlargments, Am J Physiol, ۲۰۴: ۲۳۲-۶; ۹۶۲.
۲۵- Takeda M, Electron microscopy of the adrenergic and cholinergic nerve terminals in the mouse salivary glands, Arch Oral Biol, ۲۳: ۸۵۲-۶۴; ۱۹۷۸.
۲۶- Danielsson A. Henriksson R. Lindstrom P. Sehlin J, The importance of an intact sympathetic innervation for the differentiation of the b۲ -adrenoceptor subtype in the rat parotid gland, Acta Physiol Scand, ۱۱۵: ۳۷۷-۹; ۱۹۸۲.
۲۷- Divecha N. Mansouri H. Peat D. Cope GH. Patridge L. Mcdonald CJ, Isoprenaline induced and constitutive members of a proline-rich protein subgroup from mouse parotid gland, studied with monoclonal antibody NAL۱, J Mol Endocrinol, ۳: ۷-۱۴; ۱۹۸۹.
۲۸- Carlson DM, Salivary proline-rich proteins: Biochemistry, molecular biology, and regulation of expression, Crit Rev Oral Biol Med, ۴(۳-۴): ۴۹۵-۵۰۲; ۱۹۹۳.
۲۹- Muenzer J. Bildstein C. Gleason M. Carlson DM, Purification of proline-rich proteins from parotid glands of isoproterenol-treated rats, J Biol Chem, ۲۵۴: ۵۶۲۹-۳۴; ۱۹۷۹.
۳۰- Robinson R. Kauffman DL. Waye MMY. Blum M. Bennick A, Primary structure and possible origin of the non-glycosylated basic proline-rich protein of human submandibular sublingual saliva, Biochem J, ۲۶۳: ۴۹۷-۵۰۳; ۱۹۸۹.
۳۱- Bedi GS. Bedi SK, Purification and characterization of rat parotid glycosylated, basic and acidic proline-rich proteins, Prep Biochem, ۲۳(۵): ۱۱۹-۳۲; ۱۹۹۵.
۳۲- Ferreira FD. Robinson R. Hand AR. Bennick A, Differential expression of prolin-rich proteins in rabbit salivary glands, J Histochem Cytochem, ۴۰(۹): ۱۳۹۳-۴۰۴; ۱۹۹۲.
دكتر مهدی صائب -
دانشیار بخش بیوشیمی دانشكده دامپزشكی دانشگاه شیراز
منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست