سیر نزولی منحنی قیمت‌ها

تکامل صنعت کشتی‌سازی در چین با افزایش واردات نفت کشورهای هند و چین، می‌تواند چشم‌انداز بازار کشتی‌های نفتکش را با چالش همراه سازد.
پیش‌بینی وضعیت آینده کشتیرانی دشوار شده است. به نظر می‌رسد که به دلیل تولید انبوه کشتی‌های نفتکش، نرخ کرایه به دلیل تولید انبوه کشتی‌ها طی ۳ سال آینده عملاً با کاهش همراه شود، ولی برای بعد از آن می‌توان گفت که وضعیت آن‌قدر مبهم باشد که نرخ کشتی‌های VLCC در سال ۲۰۱۱ میلادی احتمالاً در برخی مسیرها کاهش یابد.
گروه تحقیقاتی McQuilling هر دو سناریو را در چشم‌انداز بازار نفتکش‌ها در طول سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ میلادی بررسی نموده‌اند.
دو عامل اصلی نامشخص بودن وضعیت فوق بعد از سال ۲۰۱۰ میلادی، به این قرار است. اول این‌که چگونگی اجرای مفاد اصلاحیه سازمان جهانی دریانوردی و توقف تدریجی کشتی‌های یک جداره نامشخص است و دوم هم تأثیر احداث کارخانه‌های جدیدی که توانائی ساخت نفتکش‌های بزرگ‌تر، به‌خصوص در چین را دارند، مشخص نیست و آنها به نوبه خود می‌توانند کارخانه‌های پر اشتها را به جنگ کاهش قیمت دهه ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ باز گردانند. ترکیب این دو عامل باعث می‌شود پیش‌بینی وضعیت‌ کشتی‌های نفتکش مبهم بماند.
از یک‌سو مقررات از رده خارج کردن تدریجی کشتی‌های یک جداره مخصوصاً کشتی‌های یک جداره VLCC اجرا می‌شود. از سوی دیگر تداوم ساخت کشتی‌هائی با ظرفیت بالا باعث تکمیل این ظرفیت مستعد خواهد شد. نتیجه این فرایند ممکن است مجدداً باعث ایجاد ظرفیت مازاد در بازار کشتی‌های نفتکش برای نسل بعد شود.
در سال ۲۰۱۰ میلادی وضعیتی نادر در مجموعه کشتی‌های نفتکش به وجود خواهد آمد. تا آن زمان لازم است تعداد زیادی از شناورها، طی مدت کوتاهی از رده خارج شوند. با این حال احتمال دارد در ادامه اجرای اصلاحیه مربوطه به نفتکش‌های یک جداره، تا سال ۲۰۱۵ میلادی نیز به آنان اجازه فعالیت داده شود. هر چند بنادر و دولت‌های عمده دنیا، خصوصاً کشورهای اتحادیه اروپا و چین اخیراً به IMO اعلام کرده‌اند که بعد از سال ۲۰۱۰ میلادی به نفتکش‌های خارج از رده خود مجوز نخواهند داد. بنادر فعال در زمینه واردات نفت نیز، اصلاحیه فوق را تأیید کر‌ده‌اند.
نتیجه قابل تحلیل این است که چشم‌انداز اتفاقاتی که در خلال سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ میلادی به وقوع خواهند پیوست بر تحولات دوره زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ نیز تأثیر خواهند داشت.
نابسامانی‌های دیگری نیز قابل پیش‌بینی است. وضعیت کشورهای عراق، ایران، نیجریه، ونزوئلا و نیز توفان‌های موسمی و دیگر حوادث بالقوه‌ای که در تولید نفت ممکن است، پدید آید. معهذا تحلیل‌گران بازار نفت، مطمئن‌اند که با وجود همه نوع موانع احتمالی و به پشتوانه رشد اقتصادی جهانی ناشی از افزایش تقاضای نفت آمریکا و کشورهای در حال رشد سریع به پیشتازی کشورهای چین و هند، بازار نفت طی چند سال آینده هم‌چنان با رشد همراه خواهد بود.
رشد ۲ برابری تقاضای سالانه در مقایسه با سال ۲۰۰۶ میلادی طی چند سال آینده مطمئناً برای بازار کشتی‌های نفتکش، مفید است ولی برای جذب تمامی کشتی‌های با ظرفیت‌های جدید و در حال ساختی که در آن ایام وارد بازار خواهند شد، کافی نخواهد بود.
تجارت نفت خام و حمل فرآورده‌های نفتی داستان متفاوتی دارند. انتظار می‌رود درآمد سال ۲۰۰۹ میلادی کشتی‌های غول‌پیکر VLCC و سوئزماکس کمی کمتر از سال ۲۰۰۶ میلادی باشد. درآمد نفت کشتی‌های VLCC در مسیر شرق به غرب حدود ۲۶ هزار دلار در روز پیش‌بینی می‌شود. البته میانگین درآمد ۴۰ هزار دلار روزانه نفتکش‌های سوئزماکس دریای سیاه، موردی استثنائی می‌باشد. افراماکس‌های دریائی کارائیب نیز از ۳۷ هزار دلار درآمد روزانه سال گذشته به ۳۰ هزار دلار تن داده‌اند.
در مقابل انتظار می‌رود بازار دیگر محصولات نفتی در این دوره وضعیتی مناسب داشته باشد شواهد نشان می‌دهد که طرح‌های گسترش در این بخش، محافظه‌کارانه خواهد بود.
نتایج گروه تحقیقاتی McQuolling پس از بررسی میزان تقاضای بازار و کمیت ناوگان حمل، تعداد کشتی‌ها، انجام تعدیل‌های اساسی از قبیل زمان انتظار، اختلالات جوی، تعمیر و ... را مؤثر دانسته‌اند.
موازنه عرضه و تقاضا در بخش کشتی‌های نفتکش به‌صورت شاخص ظرفیت بیان می‌شود. تحقیقات مؤسسه McQuilling در این تجزیه و تحلیل که سال ۲۰۰۱ میلادی به بعد را مورد بررسی قرار داده است، نشان می‌دهد که بخش VLCC از سال ۲۰۰۳ میلادی به بعد با کمبود ظرفیت مواجه شده است که در سال ۲۰۰۴ میلادی مشخصاً به ۲۰ درصد کمبود و از آن به بعد با خطر جدی مواجه شد. ولی در سال ۲۰۰۸ میلادی عرضه، کمی بیشتر از تقاضا خواهد شد و طی سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ میلادی ظرفیت مازاد قطعاً بیشتر خواهد شد و پس از آن ناوگان VLCC آماده کاهش، طی سال‌های آینده خواهد بود.
چشم‌انداز بازار کشتی‌های نفتکش نشان می‌دهد که آن‌چه در این شاخص ظرفیت، مهم است میزان آن نیست بلکه تغییرات آن در اثر مرور زمان است. کشتی‌های سوئزماکس و افراماکس هم در حال رفتن به سمت مازاد هستند که این مازاد تا سال ۲۰۱۵ میلادی ادامه خواهد یافت.

مترجم: اصغر نیک‌عهد
منبع: Seatarde

منبع : ماهنامه پیام دریا