راهکارهای ایجاد تشکیلات اداری موثر برای اجرای مالیات برارزش افزوده

کشورهای مجری طرح مالیات برارزش افزوده در جهان در سازماندهی نظام اداری خود برای اجرای این قانون ، از سه روش ادغام ادارات مختلف مالیاتی ، ایجاد یک واحد مستقل واجرای تدریجی این طرح استفاده کرده اند .
یکی از اموری که باید پیش از اجرای سیستم مالیات برارزش افزوده در کشور به دقت مورد بررسی قرار گیرد، چگونگی اجرا وتعیین سازمان وارگان های متولی اجرای مالیات برارزش افزوده است .
در اجرای موفق این نوع مالیات ، چگونگی برخورد مودیان با سازمان های مجری تاثیر بسزایی دارند . تعیین روش اجرای مناسب ومتناسب با وضعیت اقتصادی کشور و همچنین سازمان مالیاتی اجرا کنندهقوی وکارا وانعطاف پذیر برای آن از اقدامات اولیه وپیش از اجرای مالیات برارزش افزوده است که تاثیر زیادی در موفقیت اجرای مالیات برارزش افزوده در کشور دارد.
در راهبرد ادغام ، اساس کار این است که ساختار سازمانی مالیات کشور براساس وظایف وعملکردها تقسیم شود. یعنی تمام مالیات های موجود در کشور مانند مالیات بردرآمد ، مالیات برارزش افزوده ، مالیات برواردات و.... توسط یک سازمان واداره مالیاتی به واحدهای مختلف تقسیم شود .
ایجاد یک واحد مستقل دومین راهبرد جهت تعیین سازمان اجرایی مالیات برارزش افزوده است . در این حالت ادارات مالیاتی به جمع آوری انواع مالیات ها در کشور می پردازند.
اجرای تدریجی نیز راهبرد سوم است که در این راهبرد یکی ازمالیات های غیرمستقیم موجود در کشور به تدریج اصلاح وتکمیل می شود تا کارکرد ومراحل اجرایی آن شبیه مالیات برارزش افزوده شود . این شیوه برای ساختارهای مالیاتی منعطف بسیار مناسب است .
براساس دیدگاه کارنشاسان هر سه راهبرد ارائه شده دارای مزایا ومعایبی هستند واجرایی کردن هریک باید با توجه به شرایط اجتماعی ، فرهنگی واقتصادی صورت می گیرد .
نتایج یک بررسی که در مرکز پژوهش های مجلس انجام شده نشان می دهد درکشورهای موفق مجری با راهبردی که برای تشکیل سازمان اجرایی مالیات برارزش افزوده انتخاب شده بود ، مشاهد شده که فرآیند مالیات ستانی آن ها نسبت به چند دهه قبل ، از تحولات چشمگیری وکلی برخوردار شده که خود این امر سبب کاهش هزینه های تمکین مالیاتی وبهبود کارایی مالیاتی شده است .
از آنجا که مفهوم مالیات یک مفهوم انتزاعی وپیچیده است و مودیان مالیاتی نیز در سطوح مختلف قرار دارند ، لذا گسترش فرهنگ مالیاتی باید با هدف تحت تاثیر قرار دادن همه سطوح اعم از مودیان ، کارگزاران وسیاستمداران صورت می گیرد . این امر می تواند با ایجاد اعتماد در بین مودیان مالیاتی در مورد عادلانه بودن سطح مالیات ها وهمچنین موثر بودن آن ها در بهبود رفاه عمومی اقتصادملی عملی شود . از سوی دیگر اطلاع رسانی وآگاهی دادن به مردم در زمینه های مصارف درآمدهای مالیاتی نیز می تواند در ایجاد این فرهنگ موثر باشد .
به همین دلیل معمولا دولت ها روش های مختلف وگوناگونی را برای اشاعه فرهنگ مالیاتی انتخاب می کنند که از آن جمله می توان به ارائه گزارشات از عملکردهای نظام مالیاتی ، ارائه بروشورهای مختلف جهت آشناکردن مودیان با ساختار نظام مالیاتی ، تبلیغ مالیات به عنوان تنها راه کسب درآمدهای دولت وهزینه کردن درآن جهت ارتقای سطح زندگی مردم وایجاد قوانین تشویقی وتنبیهی برای مودیان اشاره کرد .
پژوهش دیگری که توسط الیاس نادران نماینده فعلی تهران انجام شده نشان می دهد ، فرانسه به عنوان اولین کشورجهان در اجرای مالیات برارزش افزوده برای راه اندازی سیستم مالیاتی جدید از یک روش تدریجی وتکمیلی استفاده کرده است .کانادا سیستم مالیات برارزش افزوده را با ادغام همه سازمان های مالیاتی پیاده کرد .
کشورغنا برای اجرای نظام مالیاتی برمبنای ارزش افزوده یک اداره مالیاتی جدید را در کنار سایر ادارات سنتی تاسیس کرد. بخشی از دلایل شکست اجرای مالیات برارزش افزوده در این کشور ناشی از مسائل اجرایی وعدم سازماندهی مناسب اداره تازه تاسیس شده بود .
علاوه براین ایجاد یک مدیریت متمرکز وقوی جهت تامین منابع انسانی واستخدام وآموزش نیروی متخصص کارآمد ومناسب کار ، یکی از الزامات ایجاد یک سازمان متولی اجرای مالیات برارزش افزوده است . متاسفانه در نظام مالیاتی کشور ما ، نیروی کار موجود یا تخصص کافی را ندارند یا تخصص علمی آن ها در زمینه های غیراز زمینه مورد نیاز است . از طرف دیگر طراحی تشکیلات اداری ، جذب واستخدام نیروی متخصص جدیدوآموزش آن ها هم به لحاظ قوانین اداری –استخدامی موجود در کشور و هم به لحاظ امکانات ومنابع مالی امری مشکل است وحداقل پروسه زمانی طولانی را می طلبد ، که خود از موانع اجرای موفق مالیات بر ارزش افزوده در کشور به شمار می رود .

منبع : سایت حسابیران