یکشنبه, ۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 26 January, 2025
مجله ویستا

میرزا مجد‌الدین محمد ابوالفضل ساوجی


میرزا مجد‌الدین محمد ابوالفضل ساوجی
جنسیت: مرد
نام پدر: حاجی میرزا فضل‌الله
تولد و وفات: (۱۲۴۸ -۱۳۱۲) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: طبیب ، خطاط ، شاعر
از خاندان شاملو و از بازماندگان حیدرقلی‌خان و حسن‌خان شاملو ، از امراء دوران پادشاهی صفویان، بود. ابتدا در ساوه موطن داشتند سپس ، میرزا ابوالفضل و پدرش به تهران آمدند و در این شهر ساکن شدند. وی در تهران به کسب علوم و کمالات پرداخت و با اکثر علوم متداول از جمله طب و حکمت الهی و طبیعی و علوم ادبی آشنا شد. ساوجی زبان انگلیسی می‌دانسته و یکبار نیز به انگلستان سفر کرده بود. این مرد در نوشتن خطوط سه گانه نستعلیق و تعلیق و شکسته استاد بود.کتاب رمان جیجک علیشاه را او نگاشته که در برلن به طبع رسیده است.مقام فضل و دانش او بود که او را یکی از چهار تن دانشمند طراز اول قرار داد تا به امر مهم فرهنگی ، یعنی تألیف "نامهٔ دانشوران ناصری" پردازد. ساوجی شعر می‌گفت و صاحب دیوان بود و در خط نستعلیق و شکسته نستعلیق و شکستهٔ تعلیق از استادان مسلم به‌شمار می‌رفت و نستعلیق را هم خفی و هم جلی ، خوش می‌نوشت و بسیاری از کتیبه‌های عمارات سلطنتی و دولتی که در زمان وی بنا شد ، به خط او است ، از جمله: "کتیبهٔ طلائی روی کاشی سردر باب همایون"؛ "کتیبهٔ بنای مزار حضرت عبدالعظیم" در شهر ری؛ "وقف‌نامهٔ قنات ناصری" در قم. از دیگر آثار خطی وی: یک مسخه دیوان اشعار ، خود او که به قلم نستعلیق کتابت جلی و شکستهٔ تعلیق غبار عالی به سال ۱۲۷۴ق نوشته است. با رقم: "ابن فضل‌الله‌الساوجی ابوالفضل مجد‌الدین محمد‌الطبیب"؛ یک نسخه "تهذیب المنطق" ، به قلم نستعلیق دوددانگ خوش ، با تاریخ سال ۱۲۸۶ق؛ یک نسخه "آداب‌المشق" ، به قلک نستعلیق کتابت خوش ، با رقم: "کتیبه‌الحقیر‌المذنب‌ابوالفضل‌مجد الدین محمد‌بن فضل‌الله ۱۲۶۱"؛ یک نسخه "کلام‌الملوک" ، به قلم نیم‌ دو دانگ خوش؛ با رقم: "تمت‌الرساله...محمدبن فضل‌الله ‌الملقب‌ بمجد‌الدین ساوجی ۱۲۶۱" و دیگر قطعات و مرقعات مختلف. از تغزلات اوست:
ترک من بر آفتاب از مشک آراید نقاب
کیست کار آید نقاب آفتاب از مشکناب
...
منبع : مطالب ارسالی