گاو زبان Borago officinalis

برگهای آن زبانه‌ای و پوشیده از خارهای ظریفی است كه به آن حالت خشن میدهد و به همین علت به گاوزبان معروف است. گلهای آن به رنگ قرمز خوشرنگی است كه پس از خشك شدن به رنگ آبی تیره در می‌آید .

تركیبات شیمیایی :
این گیاه حاوی مواد موسیلاژ، قندی، تانن و تركیبات فنلی و نیز مقدار كمی آلكالوئید میباشد (آرام بخش)
خواص درمانی : گاوزبان حواس پنجگانه آدمی را تقویت می كند. دمكرده آن نشاط آور بوده و رنگ رخسار را باز می‌كند.سینه را نرم می‌كند. تنگی نفس و دردگلو را شفا می دهد. دلهره و وحشت را از بین می‌برد. غم و غصه را كم كرده و برای كسانی كه با خود حرف می زنند بسیار خوبست. از برگهای تازه آن برای درمان جوشهای چركی دهان و درمان برفك استفاده می شود .

سازگاری :
گاوزبان بیشتر در ارتفاعات رامسر، رودسر و تنكابن بصورت خودرو و نیز زراعی وجود دارد. بطور كلی شرایط آب و هوایی كوهستانی سردسیر و نیمه مرطوب كه در طول بهار و تابستان دارای بارانهای متناوب هستند، برای كشت این گیاه مفید است.

روش تكثیر و كاشت :
كشت گاوزبان در دو فصل پائیز و بهار انجام می شود و بهترین روش كاشت بذر در فصل پائیز است. عمق كاشت ۲ـ ۱ سانتیمتر و فاصله بین بوته‌ها ۵۰ ـ ۴۰ سانتیمتر و فاصله بین ردیف‌ها ۷۰ـ۶۰ سانتیمتر است.
میزان مصرف بذر در هر هكتار ۱۵ـ ۱۰ كیلوگرم است. عمر مفید بوته گاوزبان ۲ سال و حداكثر عمر آن ۴ سال است. در مناطقی كه بارندگی به اندازه كافی و پراكندگی بارش آن مناسب باشد، كشت به صورت دیم صورت می گیرد. اما در مناطق خشك مانند اصفهان نیاز به آبیاری مرتب می باشد. مهمترین آفت این گیاه كرم برگ خوار است كه بیشترین خسارت خود را در زمان برداشت به گیاه می زند و چون در این زمان مبارزه شیمیایی صلاح نیست، لازم است از مبارزه بیولوژیك استفاده شود .

برداشت محصول :
عمل گل چینی در اوایل خرداد صورت می گیرد و گلهای چیده شده را در كنار مزرعه روی پارچه یا سفره های پلاستیكی به ارتفاع ۳-۲ سانتیمتر پهن می كنند و برای آنكه آفتاب نخورد، روی آن پارچه می‌اندازند. البته خشك كردن محصول در سایه بهتر بوده و محصول مرغوبتری خواهد داد. بهم زدن گلها حین خشك شدن ضروری است. گل مرغوب گلی است كه دارای دم سفید و گلبرگهای بنفش باشد. میزان عملكرد آن حدود ۱۱۰۰-۱۰۰۰ كیلوگرم گل تازه می باشد كه از این میزان حدوداً ۳۰۰-۲۵۰ كیلوگرم گل خشك بدست می آید .