مراقبت از دندان‌های شیری

مرواریدهای سفید و زیبایی که برای اولین بار در ۶ ماهگی در لثه پایین نوزاد ظاهر می‌شوند، دندان‌های شیری هستند که رویش آنها یکی پس از دیگری تا دو سالگی ادامه می‌یابد (البته این زما‌ن‌ها تقریبی است و بین کودکان اختلافات زیادی از نظر زمان رویش دیده می‌شود). یعنی در دو سالگی سیستم دندانی شیری کودک کامل شده و رژیم غذایی از مایعات به سمت غذاهای جامد و جویدنی تغییر می‌کند...
تعداد دندان‌های شیری در این سن ۲۰ عدد است که شامل ۱۲ دندان قدامی و ۸ دندان خلفی (آسیا) می‌باشد. این دندان‌ها باید تا زمان رویش دندان‌های دایمی جایگزین در دهان کودک باقی مانده و عملکرد مناسب خودشان را ایفا کنند ولی متاسفانه بسیاری از کودکان این دندان‌ها را بسیار زودتر از موعدی که باید به‌ طور طبیعی بیفتند، از دست می‌دهند. عمده علت از دست دادن زودهنگام دندان‌ها، پوسیدگی آنها است که به دلیل عدم توجه از طرف والدین و عدم مراجعه جهت انجام معاینات منظم توسط دندانپزشک برای کشف پوسیدگی‌های اولیه و انجام درمان‌های لازم می‌باشد. لذا ضایعات وسعت پیدا کرده و برای کودک ایجاد درد و ناراحتی می‌کنند. در این مرحله ممکن است دندانپزشک بتواند با انجام درمان مناسب، دندان را حفظ نموده و یا به دلیل از بین رفتن عمده بافت دندان و یا عفونت گسترده آن مجبور به خارج کردن آن شود. بسیاری از والدین با تصور اینکه دندان‌های شیری دندان‌های موقتی هستند، آنها را محکوم به فنا دانسته و هیچ‌گونه مراقبتی را برای آنها لازم نمی‌دانند و حتی در صورت وجود پوسیدگی قابل تشخیص توسط خودشان صبر می‌کنند تا دندان درد بگیرد و کودک قادر به تحمل آن نباشد تا برای کشیدن آن به دندانپزشک مراجعه کنند. حال آنکه اگر والدین با اهمیت این دندان‌های موقتی آشنا باشند در حفظ و نگهداری آنها تلاش بیشتری خواهند کرد.
جویدن و تغذیه کودک که در سنین رشد بسیار حیاتی و لازم است مختل خواهد شد و ممکن است کودک را دچار سوء تغذیه نماید.
از طرفی نداشتن دندان‌های قدامی کودک می‌تواند در تکلم او اختلال ایجاد کند زیرا تلفظ بسیاری از حروف با برخورد زبان به دندان‌های قدامی شکل می‌گیرد.
و مهم‌تر از همه اینکه جوانه دندان‌های دایمی در زیر دندان‌های شیری قرار دارند و هرگاه زمان رویش آنها فرا برسد ریشه دندان‌های شیری تحلیل رفته، لق می‌شوند و دندان‌های اصلی جایگزین آنها می‌گردند. اگر یک دندان شیری قبل از موعد مقرر از دهان خارج شود، فضای مربوط به آن توسط سایر دندان‌ها اشغال می‌شود. در نتیجه برای دندان دایمی جایگزین جایی برای رویش باقی نمی‌ماند که این مساله ممکن است باعث نهفته ماندن آن دندان دایمی یا به هم ریختگی کل دندان‌ها شود. یعنی نیاز به یک درمان ارتودنسی پرهزینه در آینده!
بنابراین توصیه می‌شود والدین در جهت حفظ و نگهداری دندان‌های شیری با ارتقای بهداشت دهان کودکان و تغذیه مناسب‌تر آنها برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی و مراجعات منظم به دندانپزشک برای معاینه و کشف زودهنگام علایم پوسیدگی تلاش کنند و درمان‌های پیشگیری انجام دهند.

دکتر احمد جعفری - متخصص دندانپزشکی کودکان - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

منبع : روزنامه سلامت