وضعیت فناوری‌های پاک در چین

چین در تلاش برای حفظ محیط زیست چندان موفق نبوده است. گزارش جدید بانك جهانی حاكی از آن است كه ۱۶شهر از ۲۰شهر آلوده جهان واقع در چین است. گزارش دیگری نیز نشان می‌دهد كه مجموع هزینه‌های اقتصادی آلودگی هوا و آب در این كشور سالانه حدود ۱۰۰میلیارد دلار یا ۸/۵درصد از تولید ناخالص داخلی چین است.
بر اساس برخی برآوردها، چین هم‌اكنون در تولید گازهای گلخانه‌ای از آمریكا پیشی گرفته است و به بزرگ‌ترین آلوده‌كننده هوا در سطح جهان تبدیل شده است. اعتصابات مدافعان محیط زیست، مانند آنچه ماه گذشته در شهر شیامن و در واكنش به برنامه ساخت یك كارخانه مواد شیمیایی در این شهر برپا شد، روز به روز در حال گسترش است.
آلودگی محیط زیستی كه حاصل رشد اقتصادی چین است، مشكل بزرگی است، اما برای سرمایه‌گذاران فرصت بزرگی نیز محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری در بخش فناوری‌های پاك در چین رو به فزونی است و براساس داده‌های منتشر شده توسط گروه كلین تك كه یك گروه تحقیقات صنعتی است، میزان ۱۷۰میلیون دلار در سال ۲۰۰۵ به ۴۲۰میلیون دلار در سال گذشته رسیده كه جهشی ۱۴۷درصدی را نشان داده است. بخش اعظم این سرمایه‌گذاری در بخش انرژی خورشیدی انجام شده است. چون این زمینه، بسیار پررونق شده است و سهام چندین شركت چینی فعال در این زمینه در سال گذشته به عرضه در سطح جهان است، اما به مدد یارانه‌هایی كه در جهان پیشرفته به این حوزه اختصاص می‌یابد، اغلب آنها به خارج صادر می‌شود.
چندین برنامه در جهت ترویج، توسعه و به‌كارگیری فناوری‌های پاك در داخل چین ایجاد شده است. مهم‌ترین آنها مكانیسم توسعه پاك (CDM) است كه مربوط به پروتكل كیوتو، معاهده سازمان ملل در مورد تغییرات جوی است.
براساس مكانیسم توسعه پاك، پروژه‌هایی كه منجر به كاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در كشورهای فقیر می‌شوند، اعتباری به دست می‌آورند. این اعتبار می‌تواند در عوض كاهش گاز‌های گلخانه‌ای به میزانی كه در معاهده ذكر شده است، به كشورهای ثروتمند فروخته شود. دولت چین هم‌اكنون ۵۲۴مورد از چنین پروژه‌هایی را به تصویب رسانده است.
كشور چین ۶۱درصد بازار مكانیسم توسعه پاك را سال گذشته به خود اختصاص داد كه ارزش آن بالغ‌بر ۵میلیارد دلار بود.
به علاوه دولت چین در حال تدوین اهداف محیط‌زیستی برای خود است.
این اهداف در زمینه‌هایی چون قوانین و مقررات مربوط به ساخت‌وساز، بهره‌وری وسایل و مصرف انرژی شركت‌های بزرگ است. نایل آمدن به این اهداف نیازمند صرف هزینه بسیار در فناوری‌های نوین است و سازمان‌های مختلف از جمله موسسات داخلی و خارجی می‌بایست برای تشویق این سرمایه‌گذاری فعالیت كنند. آخرین مركزی كه در هفته جاری در پكن برای این كار معرفی شد، یك سازمان غیرانتفاعی است كه بخشی از آن خصوصی و بخشی سهامی عام است.
نام این مركز جوینت یواس- چاینا كوآپریشن آن كلین تكنولوژی یا به اختصار (JUCCCE) است. انگیزه تشكیل این مركز از كنفرانسی كه در ماه آوریل در شانگهای تشكیل شد، شكل گرفت. رییس این مركز پگی‌لیو، یك مدیرعامل سابق سیكیلون ولی آمریكا است كه این روزها بیشتر به عنوان یك سرمایه‌گذار در چین شناخته می‌شود.
خانم لیو گفته است كه هدفش كاهش زمان ۳۰ساله برای توسعه فناوری‌های پاك به ۱۰سال است و روشی كه در نظر دارد تا حدود زیادی دور هم جمع كردن نوآوران و سرمایه‌گذاران در كنار یكدیگر است. این كار می‌تواند موجب افزایش سرمایه‌گذاری هم به منظور كاهش تقاضا برای انرژی و سبز كردن (پاك كردن) عرضه انرژی شود. این اقدام به خصوص برای نتایجی كه در مورد كاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها به بار می‌آورد هیجان‌انگیز است. چون میانگین مصرف انرژی در ساختمان‌های چین دو یا سه برابر سایر نقاط دیگر جهان است.
راب واتسن، عضو JUCCCE و مردی كه پشت استاندارد‌های خانه‌های سبز (پاك) سرتاسر جهان نامش مشاهده می‌شود می‌گوید طی سال‌های اخیر مدام به چین آمده است تا به فعالان ساخت و ساز و مقاطعه‌كاران در این كشور مشاوره دهد. او در مورد سیستم توزیع انرژی می‌گوید بستن راه‌های خروج انرژی می‌تواند تاثیر سریعی در جلوگیری از هدر رفتن آن كند.
سال گذشته دولت چین هدفی را تعیین كرد برای كاهش ۵۰درصدی مصرف انرژی در ساختمان‌های جدید و این كاهش را حتی برای برخی موارد تا ۶۵درصد الزامی دانست. با وجود این موفقیت در این زمینه بستگی به قدرت قوانین و میزان جدید مقامات در به كارگیری آنها دارد. به مانند سایر نقاط جهان در چین هم فناوری‌های سبز معدودی بدون یارانه یا نوعی كمك به مرحله رقابتی رسیده‌اند. یك استثنای بارز، آبگرمكن‌های خورشیدی است كه چین بیش از هر كشور دیگری آنها را در اختیار دارد. تنها سال گذشته شركت‌های چینی ۶/۲میلیارد دلار از آنها را به فروش رساندند.
تلفیقی از تنوع محیطی، رشد اقتصادی و توان تولید چین این امكان را برای این كشور فراهم می‌آورد كه پیشتاز در حل مشكل انرژی كه جهان با آن روبه‌رو است شود. در دهه ۶۰ میلادی ژاپن هم یك كشور به شدت رو به رشد و آلوده بود در حالی كه امروز شركت‌های ژاپنی پیشگام در زمینه تولید خودروهای هیبریدی و صفحات سلول‌های خورشیدی هستند.

مترجم: شادی آذری

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد