لینوکس مهمان سراسر جهان

با گذشت ۱۴ سال از خلق سیستم عامل لینوکس توسط لینوس ‌تروالدز در فلاند ، شاید هنوز متعصبان اپن‌سورس به فعالیت خود برای گسترش لینوکس ادامه دهند. اما موسسات‌ خصوصی و کاربران عمومی در اروپا نوعا با منطقی عملگرایانه رویکرد به سمت سیستم‌عامل اپن‌سورس لینوکس را مورد بحث قرارمی‌دهند. آنها دلیل خود را قیمت مناسب و کارائی لینوکس بیان می‌کنند. آنها خواستار این آزادی در حوزه سخت‌افزار نیز هستند. آنها این سیستم‌عامل را قابل اعتماد یافته‌اند. آنان انعطاف‌پذیری این نرم‌افزار را دوست دارند.ماتیاس استریلو (Matthias Strelow) یک مدیرفنی پروژه شرکت بیمه LVM در مانستر آلمان می‌گوید: استفاده از لینوکس فقط بخاطر تمایل ما به اپن‌سورس نیست ، ما به راهکاری دست پیدا کردیم که باعث حفظ سرمایه ما در بخش شبکه‌های کامپیوتری خواهد شد. ما مطمئن نیستیم که با سیستم‌عامل دیگری به این هدف برسیم.هنگامی که آی‌بی‌ام توسعه استیشن‌های شبکه‌ای خود را متوقف ساخت، موسسات‌ بیمه به سیستم‌عاملی نیاز داشتند که بتواند برنامه‌های مبتنی بر یونیکس و ماشینهای مجازی جاوای شرکت سان مایکروسیستمز را بر روی آن اجرا کنند. بنابراین LVM برای جوابگویی به نیازهای خود لینوکس را برگزید. به گفته استریلو، نهایتا این شرکت براساس یک برنامه زمان‌بندی شده ۷۷۰۰ کلاینت خود را به لینوکس‌دسکتاپ ردهت مجهز کرد.
●رهبری بازار سرور
در حوزه سرور شاید هیچ صنعتی از نظر آزمودن لینوکس در شبکه‌های بزرگ، جسارت صنعت خدمات‌مالی را نداشته است. موسساتی که زیر بیشترین فشارهای کاهش هزینه‌ها در آغاز این هزاره هستند . حباب رشد اینترنت به مرز ترکیدن رسیده بود. نوسان قیمت‌ها شدید بود. حجم و ترافیک داده‌ها در آستانه انفجار تجارت الکترونیک فوران کرده بود، اما درآمدها چنین نبودند.تعداد سهامی که معامله می‌شد نیز چنین بود و افزایش هزینه پردازش تقاضاهای خرید و فروش سهام به یک معضل بزرگ تبدیل می‌شد. وقتی که بازار به یکباره سقوط کرد، مشکل تشدید شد. موسسات مالی مجبور بودند به راه‌حل دیگری فکر کنند و لینوکس در این میان به یک آلترناتیو قابل ملاحظه تبدیل شد. چندین شرکت بزرگ شروع به دور انداختن سیستم‌های یونیکسی خود کردند و سیستم‌هایشان را به روی سخت‌افزارهای ارزان قیمت x۸۶ که لینوکس روی آنها نصب شده بود جابجا کردند.
مدیر امور اجرایی فناوری اطلاعات در یکی موسسات‌مالی بین‌المللی که نخواست نامش فاش شود می‌گوید: لینوکس به تنهایی محرک نبود. حقیقت اینست که لینوکس ما را قادر به استفاده از سکوهای سخت‌افزاری سهل‌الوصول ساخت و جایگزین کردن سیستم‌های گرانقیمت مبتنی ‌بر Sparc سان با سیستم‌های ارزان قیمت و سهل‌الوصول مبتنی ‌بر تکنولوژی اینتل خودش یک پیروزی بود.این مدیر می‌افزاید روی آوردن شرکتش به کرنل‌ پایای لینوکس ۲.۴ در سال ۲۰۰۰ یک اتفاق بزرگ بوده است زیرا استفاده از بسته‌ی سرورهای لینوکس/اینتل برای آنها دهها میلیون‌دلار صرفه‌جویی در بخش سرور در برداشته است. عامل صرفه‌جویی در هزینه‌ها روند تصمیم‌سازی‌ را از فکر کردن بی‌نیاز می‌کرد. اداره AtosEuronext در آمستردام شش سال پیش با بررسی طرحهای جایگزینی یک سیستم جدید الکترونیکی با سیستم فعلی به این نتیجه رسید که برای این تغییر نیازمند ۲۴ پردازنده جدید است که هر CPU درحدود یک میلیون‌دلار برای شرکت هزینه در بر خواهد دشت.ویلم گورتر (Willem Gorter) مدیرمالی این طرح می‌گوید در ابتدای شروع این طرح شرکت تصمیم گرفت که از سرورهای یونیکس Tru۶۴ HP برای سیستم‌های مظنه قیمت(۱)، و نرم‌افزار AIX بر روی RS۶۰۰۰s آی‌بی‌ام برای سرورهای data-dissemination استفاده کند اما این طرح هیچگاه پیاده‌سازی نشد چراکه مدیران فنی شرکت دریافتند برنامه‌های DDS با سرعتی ۴ برابر و با هزینه‌ای نزدیک به یک‌ دهم روی دستگاه‌های HP‌ دوپردازنده‌ای Xeon و لینوکس قابل اجرا است.
به این ترتیب کارایی سیستم‌های مظنه روی سرورهای مبتنی بر اینتل دو برابر شد. به ‌گفته گورتر نرم‌افزار DDS‌ در عرض فقط ۱۵ روز و سیستم مضنه ۳۰ روزه پیاده سازی شد. هزینه ‌نهایی پیاده‌سازی این طرح برای ۸۰ سرور و نیروی انسانی ۱۷ میلیون‌ دلار تمام شد. گورتر اضافه می‌کند که پس از نزدیک یک سال همه‌ی کارمندان شرکت از این سیستم شگفت‌زده شده‌اند چون در این مدت هیچگونه مشکلی با آن نداشته‌اند و سیستم توانسته رضایت همه‌ی آنها را جلب کند.
●قدرت در اعداد
بسیاری از موسسات‌ خدمات ‌مالی در اروپا لابی‌های قدرتمند لینوکس در منطقه هستند زیرا سازندگان نرم‌افزار را وادار می‌کنند پشتیبانی نرم‌افزارهای آنها را به عهده بگیرند و نرم‌افزارهای فعلی خود را به روی لینوکس ببرند. موسسه Reuters Group PLC یکی از همین‌ شرکت‌ها است که سیستم Reuters Market Data System خود را به روی لینوکس برده است.دونوان رنسام یک مدیر بازاریابی RMDS می‌گوید : بیش از نیمی از ۲۰ شرکت بزرگ مشتری ما در طی سه‌ سال گذشته برنامه‌های خود را به سکوی لینوکس منتقل کرده‌اند.براساس اظهار نظر ورونر نوبلیچ (Werner Knoblich) مدیر نمایندگی ردهت در اروپا، خاورمیانه و آفریقا، موسسات‌مالی در اروپا اولین منبع سوددهی شرکت‌ردهت هستند. آنها در انگلستان، فرانسه و آلمان بیشترین فروش را دارند. اگرچه به لحاظ تئوری، لینوکس یک نرم افزار آزاد است، ولی تنها تعداد اندکی از شرکتها حاضر به استفاده از لینوکس بدون هیچگونه قرارداد پشتیبانی و نگهداری هستند.
در کشور نروژ هر بخش، دپارتمان و یا مدرسه، زیرساخت فناوری اطلاعات خودش را مدیریت و نگهداری می‌کند، و شهر برگن (Bergen) مدتها دلواپس انتخاب بهترین راهکار ممکن برای یکپارچه کردن سیستم‌ها در یک دپارتمان کامپیوتر مرکزی بود. در سال ۲۰۰۱ سرانجام شورای شهر برگن به اپن سورس رای داد و قرار شد در تمام برنامه‌های خرید نرم‌افزار از راهکارهای منبع باز استفاده شود.اولین پروژه‌ بزرگ شامل انتقال سیستم‌های ۱۰۰ مدرسه با بیش از ۱۰۰ سیستم ‌سرور Windows NT به کمتر از ۲۰ سیستم ‌سرور IBM مبتنی بر لینوکس بود. این سیستم‌ها شامل وب‌سرور، سیستم ‌اشتراک ‌فایل و پرینتر ، ایمیل و سرویس دایرکتوری بود. مهندسین طراح این پروژه از توزیع لینوکس سوزه ناول بجای ویندوز استفاده کردند و دلیل خود را نیز کارائی بهتر لینوکس با سخت‌افزار سرور و کاهش ۳۰ درصدی هزینه‌ها می‌دانستند.
اگر بخواهیم از پروژه بزرگ دیگری یاد کنیم باید به انتقال سیستم بانک‌اطلاعاتی اوراکل بر روی بیش از ۳۰ ‌سرور به کمتر از ۱۰ سرور لینوکس اشاره کرد. در این پروژه پیش‌بینی شده که در دراز مدت، شهر برگن با تغییر و تحولات شرکت‌های ارائه کننده فناوری همگام باشد.
Ole-Bjorn Tuftedal مدیر فناوری در شهر برگن می‌گوید: شروع این پروژه‌ها برای ما حیاتی بود زیرا سیستم‌هایی داشتیم که قدیمی شده بودند یا نگهداری و سرپا نگهداشتن آنها هزینه‌های زیادی برایمان داشت. در نهایت از هر نظر که بررسی کردیم دیدیم لینوکس به ‌عنوان یک سیستم ‌عامل سرور در محیط شبکه‌های بزرگ، آلترناتیو ماندنی و مناسبی خواهد بود.در بازار دسکتاپ، صنعت لینوکس به حمایت خود از فروشندگان این نرم‌افزار ادامه می‌دهد. فروشندگانی که برای ثبت کردن یک داستان موفقیت عمده به نام خود همچنان در تلاشند. این تلاش‌ها ممکن است منجر به رشد میزان پذیرش لینوکس در میان مصرف‌کنندگان شود. ماتیو زولیک (Matthew Szulik) مدیرعامل شرکت ردهت می‌گوید او به تدریج درخواست‌های بیشتری در زمینه لینوکس دستکتاپ از مدیران اجرایی شرکت‌ها دریافت می‌کند. اما Knoblich خاطرنشان می‌کند که در بازار نرم‌افزار، فروشندگان مراقب هستند تا بیشتر مشتریانی را هدف قراردهند که از تعداد محدودی برنامه‌های تحت ویندوز استفاده می‌کنند. او البته یادآوری می‌کند که دو پروژه بزرگ اجرا شده توسط شرکت‌های آلمانی توانست ۳۰ هزار دسکتاپ را منتقل کند.با این وجود فیلیپ داوسن (Philip Dawson) یک تحلیلگر گارتنر در لندن می‌گوید بسیاری از پروژه‌ها یک مرحله آزمایشی را گذرانده‌اند فقط به این جهت که در عمل با چالش‌های پشتیبانی نرم‌افزار و عملیات یکپارچه‌سازی روبرو شوند تا وقتی که زمانش رسید، به طور جدی وارد بازار شوند.
کریس اینگل (Chris Ingle) تحلیلگر IDC می گوید: از سال ۱۹۹۸ سخن از " سال لینوکس دسکتاپ " رفته است. اتفاقی که هنوز شاهد آن نبوده‌ایم . شما یک مدیر فناوری اطلاعات پیدا نمی‌کنید که بگوید مهمترین اولویت من تغییر دادن تمام دسکتاپ‌ها است.شاید اروپا از آمریکا در توسعه لینوکس در زمینه دسکتاپ جلوتر باشد اما حتی در آنجا هم لینوکس فقط سهم کوچکی از بازار تحت سلطه ویندوز را از آن خود کرده است و همین هم معمولا محدود به استفاده از thin-client‌ها یا استقرار سیستم‌هایی با کاربرد خاص می‌شود.
به گفته برایان گرین (Brian Green) مدیر راهکارهای لینوکس در واحد اروپا، خاورمیانه و آفریقای ناول، این شرکت هرگز سیستم‌عامل دسکتاپ خود را در موقعیت جایگزین ویندوز قرارنمی‌دهد. گرین می‌گوید ناول توانسته است مانع پیروزی مایکروسافت در بازار Data Center ها شود. بخصوص در آلمان، جایی که وطن لینوکس سوزه است، ناول موقعیت محکمی دارد.
در این میان می‌توان به چند مورد موفقیت لینوکس دسکتاپ در سطح بالا در بخش دولتی اشاره کرد. به عنوان مثال شهر مونیخ به دلیل انتخاب لینوکس مدتی خبرساز شد. همچنین ایالت Lower Saxony در آلمان با مرکزیت شهر هانوفر – محل برگزاری نمایشگاه سبیت - ۱۱ هزار لینوکس دسکتاپ با کاربرد محدود در اختیار نیروهای پلیس قرار داده و به گفته میشل بریست، مدیر سیستم‌های کلاینت/سرور در مرکز فناوری اطلاعات ایالت Lower Saxony ، قرار است ۱۲ هزار سکوی کاری سولاریس در دپارتمان مدیریت امور مالیاتی این ایالت با لینوکس جایگزین شود. اما همچنان ۳۱ هزار دسکتاپ ویندوز باقی خواهد ماند.
●جایگاه دولت‌ها
صرف‌نظر از بیانیه‌های دولتی در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی در اروپا، نفوذ لینوکس روی بازار سرورها در بخش خدمات عمومی و دولتی همچنان قوی است. داوسن می‌گوید بخشنامه‌های دولتی تمایل دارند میزان پذیرش لینوکس را به سطحی بالاتر از ارزیابی صرف ببرند. او اضافه می‌کند: این موضوع، کاربران را در موقعیت جدی‌تر و قوی‌تری در مذاکرات با مایکروسافت قرار می‌دهد.
گراهام تیلور، مدیر OpenForum Europe ، یک سازمان غیر دولتی مستقر در انگلستان که با پشتوانه مالی شرکت‌هایی همچون اچ‌پی، آی‌بی‌ام، ناول و سان بنانهاده شده است، می‌گوید کمیسیون اروپا سیگنال‌های مختلفی در ارتباط با لینوکس فرستاده‌است. تیلور می‌گوید از این که می‌بیند کمیسیون اروپا انتخاب نرم‌افزار اپن سورس را تبلیغ می‌کند و آن را مورد حمایت قرار می‌دهد دلگرم شده است. اما او اضافه می‌کند که کمیسیون اروپا هنوز یک کاربر مهم سیستم‌عامل ویندوز است.تیلور می‌گوید به طور کلی خیلی مهم است که لینوکس جای پای محکمی در عرصه دسکتاپ داشته باشد زیرا دستکتاپ جایی است که مردم می‌توانند آن را در سازمان‌ها ببینند و لمس کنند.او می‌گوید:در عرصه زیرساخت‌ها، حضور لینوکس نامرئی است زیرا ۹۰ درصد کاربران آن را نخواهند دید.اما ملاحظات عملی معمولا موجب می‌شود که شرکت‌ها استقرار لینوکس در سطح enterprise را درنظر بگیرند. به عنوان مثال بانک مردمی میلان (Banca Popolare di Milano) به ۵۰۰ شعبه خود دستور داده است از ۴۵۰۰ دستگاه لینوکس دسکتاپ مجهز به مرورگر موزیلا، یک کلاینت تحت وب برای Lotus Notes ، مجموعه استار آفیس سان و یک بسته نرم‌افزاری سفارشی مربوط به امور بانکی که با جاوا نوشته شده است، استفاده کنند.
کلیو وینکاپ (Clive Whincup) مدیر فناوری اطلاعات این بانک می‌گوید مدیریت اینجا نمی‌خواهد گرفتار سردردهای مربوط به نگهداری یک مجموعه جداگانه از سرورهای ویندوز در شعبات خود شود زیرا هم‌اکنون از پروتکل LDAP روی لینوکس در زیرساخت امنیتی شبکه خود استفاده می‌کند.این بانک درحال حاضر از سه Mainframe نوع zSeries ساخت آی‌بی‌ام به همراه ۷۰ قرینه لینوکسی از نوع سیستم‌عامل سوزه استفاده می‌کند. اما هیچ طرحی برای جایگزین کردن ۳۰۰۰ دسکتاپ ویندوز در دفتر مرکزی بانک ندارد زیرا کاربران بانک به برنامه‌های تحت ویندوز معتاد شده‌اند. وینکاپ می‌گوید: (برای جابجایی به لینوکس) چیزهای زیادی باید تغییر کنند و هنوز یک راهکار اقتصادی واقعی و مقرون به صرفه برای اینکار وجود ندارد.

منبع : ماهنامه شبکه