تاملی بر بایسته های وحدت حوزه و دانشگاه

مسئله وحدت حوزه و دانشگاه و روحانی و دانشجو با اینکه بیش از چند سال از اعلام آن می‌گذرد هنوز درباره این بنیان که امام (ره) بنا گذاشتند جا برای سخن گفتن و مطالعه کردن هست.
وحدت حوزه و دانشگاه که امام به عنوان یک شعار مطرح کردند، اغلب از واقعیت تلخی در جامعه ما و یا همه جوامع اسلامی منشا می‌گرفت که آن واقعیت تلخ، ساخته و پرداخته مستقیم و حساب شده دست استعمار بود و این واقعیت آن بود که وقتی استعمارگران، نقشه‌های فتوحات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی خود را مطرح می‌کردند به یک مانع عمده برخورد کردند و آن اعتقادات دینی ملت‌ها بود. اعتقادات دینی اگر ساخته دست قدرت‌ها باشد نمی‌تواند مانع استعمارگران باشد بلکه اسلام مصداق تام و تمام آن دینی است که با حمله و یورش همه جانبه و متجاوزانه دول استعماری به مناطق اسلامی، حقیقتا معارضه می‌کرد. پس هر جا که احساس وجدان دینی در مردم بیدار بود، نقشه‌های استعمار با مانع مواجه می‌شد .یک نمونه؛ ماجرای تنباکو بود. پس مانع عمده برای آنها عبارت از اسلام بود. پس سوال مطرح شده این است که وحدت حوزه و دانشگاه چیست؟ آیا هدف این است که حوزه برای خود،علوم و درس‌ها و روش‌هایی دارد و دانشگاه هم برای خود ؟ در پاسخ باید گفت: وحدت حوزه و دانشگاه یعنی وحدت در هدف. هدف این است که همه به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی پیشرفته مستقل، جامعه الگو و ملتی که مردم دنیا با نگاه به آن جرات پیدا کنند، تا فکر متحول را در ذهن خودشان بگذرانند و در عملشان پیاده کنند و حرکت نمایند. در راه ایجاد چنین کشور و جامعه و ملتی علاجی جز این نیست که دانشجو و طلبه حوزه و دانشگاه در کنار هم به سمت یک هدف حرکت کنند.
امام (ره) علاج مشکلات دانشگاه و حوزه را در این می‌دانستند که روشنفکران و تحصیلکردگان جدید با دین و ادیان مذهبی آمیخته باشد و این همان وحدت حوزه و دانشگاه است علل و عواملی برای این وحدت وجود دارد از آن جمله اینکه:
۱) تشکیل جهاد دانشگاهی است که می‌تواند نقش فعال و پرثمری را در جهت دادن به دانشجویان هم از لحاظ علمی و هم بینشی برعهده بگیرد. این نهاد چون مورد قبول دانشگاه است در این امر موفق‌تر عمل می کند و به قول امام جهاد دانشگاهی می تواند دستگاهی باشد که این موج جوان تحصیل کرده دانشجوی کشور در داخل دانشگاه ها هدایت کند و آنها را به کمال و پختگی برسناد. بنابراین یکی از عوامل مهم حفظ وحدت دانشجویان و طلبه‌ها و جود تشکل‌ جهاد دانشگاهی می باشد.
۲) وجود انجمن‌های اسلامی که در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به طور خودجوش و برای ایجاد و حفظ و تداوم روحیه اسلامی و انقلابی در میان اقشار به وجود آمدند بنباراین ا گر انجمن‌های اسلامی دانشجویان بازوانی برای روحانیون در دانشگاه‌ها شوند در ارتقای معنوی و سیاسی و انقلابی مجموعه دانشجویی کشور بسیار موثر و مفید بوده و محیط دانشگاه‌ها را به سوی اسلامی و انقلابی شدن سوق خواهند داد.
۳) تشکیل نهاد نمایندگی و روحانیون دانشگاه ها سومین علل مهم در به وجود آمدن وحدت حوزه و دانشگاه‌ است. باید گفت: دانشگاه و دانشجو با تمام ویژگی‌های مثبت و منفی آنها نیاز شدیدی به مراقبت و استمرار معنویت و اخلاق و باورها و ارزش‌های اسلامی دارند. روحانیت که با پاکیزگی نفس و شناخت ارزش‌های اسلامی و منطق و دلسوزی نسبت به ملت و جوانان، می توانند نهال اسلام را در دل جوان و در محیط دانشگاه‌ها از آفت‌ها حفظ کند. پس نهاد نمایندگی در دانشگاه‌‌ها وظیفه برافروخته نگه داشتن مشعل ایمان و اعتقادات اسلامی و شور و حال معنوی و درک و بینش صحیح سیاسی را در دانشگاه‌ها و دانشجویان به عهده دارد.
از این سه عامل که به آن اشاره شد میتوان نتیجه گرفت: روحانیت سنگربانان بیدار اسلام و اعتقادات و آداب و احکام دینی هستند آنان قشری مستقل از بیگانگان، از مردم و در خدمت مردم، مهذب و پاکیزه دامن و صادق و امین هستند و مردم به واسطه این خصوصیات علاقمند و پیرو آنان بوده و به واسطه نیازهای دینی و فطری خود بویژه مراجع عالیقدر شیعه دلبسته و تابع‌اند دشمن اینها را می‌داند و در تاریخ دور و نزدیک این کشور، نفوذ انان را از نزدیک دیده است.
لذا اصرار نظام جمهوری اسلامی ایران بر وحدت دانشگاه و حوزه ودانشجو و طلبه برای از بین بردن آثار و تبعات منفی چنین ترفندی است.
برای به ثمر نشاندن سایر نامه‌های تهاجم فرهگی، دشمن به جدا سازی دانشجویان از روحانیت، به شدت نیازمند است.
چیزی که امروز کشورهای بیگانه و غربی‌ها تبلیغ میکنند این مسئله است که با تبلیغات سوء علیه حوزه و طلبه می‌خواهند به قشر جنان دانشگاه و دانشجو بگویند که ارتباط خود را با روحانیون قطع کنند و با تقلید از کارهای آنان (غربی‌ها) دست افراد بیگانه را در کارهای علمی - پژوهشی خود به کار ببرند زیرا این دانشجویان و روحانیون باهم در کنار هم هستند که استقلال کشور عزیزمان را به وجود می‌آ‌ورند.
بنابراین مسئولان و مدیران دانشگاه‌ها علا‌وه بر تدین و با در اسلام به عنوان شاخص مردمسالاری و خدمتگزاری واقعی، بایستی تلاش خود را بر دینی کردن دانشگاه‌ها، متمرکز کنند، چنانچه دشمن تلاش خود را بر جدایی علم از دین و دانشجو از روحانیت متمرکز ساخته است.
دینی کردن دانشگاه‌ها، تنها در سایه مدیریت و انتصاب افراد شایسته و مومن امکان‌‌پذیر است.
و چنین افرادی در دانشگاه‌ه نباید منزوی شوند بلکه در راس امور دانشگاه با تدبیر و قدرت به اسلامی کردن محیط دانشگاه‌ها بپردازند.
پس هدف اصلی وحدت حوزه و دانشگاه از منظر امام خمینی(ره) درس خواندن آنها وکار و تلاش آنان است و مطمئن شدن به فردای ایران اسلامی. و زنده نگه داشتن اسلام و انقلاب می‌باشد.
پس اگر چنین نباشد شعاری تلقی از واقعیت و زیانش نصیب ملت خواهد شد.

سارا محمدی نژاد

منبع : روزنامه رسالت