بررسی مزایا ومعایب فرهای مایکروویو خانگی

● مقدمه
مایکروویو چیست ؟ مایکروویو جزو امواج مغناطیسی (غیر یونساز) است (مانند نور) که فرکانس امواج آن بسیار بالاست .
▪ پرتوهای الکترومغناطیسی :
پرتوهای غیریونیزان (غیریونساز) بخشی از پرتوهای الکترو مغناطیسی هستند که انرژی آنها برای یونیزاسیون ماده کافی نمی باشد .طول موج این پرتوها بلندتر از ۱۰۰ نانو متر می باشد .
انواع پرتوهای غیر یونیزان برحسب طول موج عبارتند از :
- پرتو فرابنفش ازطول موج ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر
- پرتو مرئی (نور معمولی ) ۴۰۰تا ۷۵۰ نانومتر
- پرتو مادون قرمز ۷۵۰ نانومتر تا ۳ میلی متر
- پرتومیکروویو ۳ میلی متر تا ۱ متر
- امواج با فرکانس رادیویی ۱ متر تا ۱ کیلومتر
- امواج بافرکانس کم، بسیار کم و بی نهایت کم از ۱ کیلومتر تا بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر (۱)
● مایکروویوچگونه باعث گرم شدن می شود ؟
موادی توسط پرتوهای مایکروویو گرم می شوند که قادر باشند این امواج را جذب نمایند وموادی پرتوهای مایکروویو را جذب می کنند که دارای رطوبت یا آب باشند ،پس فلزات ،یا شیشه وپلاستیک وغیره که فاقد رطوبت باشند ، توسط مایکروویوگرم نمی شوند .
بنابراین درفرهای مایکروویو تنها موادغذایی گرم می شوند ، به این مفهوم که با نفوذ پرتوهای مایکروویو در غذا ، مولکولهای آب موجود در غذا متناسب با فرکانس امواج ورودی نوسان می کنند که در اثر این نوسانات ، بین مولکولها اصطکاک ایجاد می شود واین اصطکاک موجب تولید گرما می شود .گرمای تولید شده بستگی به مقدار آب موجود در ماده غذایی دارد. پس هرچقدر ماده غذایی آب بیشتری داشته باشد در فر مایکروویو زودتر پخته می شود .( به همین دلیل سبزیجات درفرهای مایکروویو سریع تر می پزند) .
● پرتوهای مایکروویو برای انسان چه خطراتی دارد؟
امواج مایکروویو قادرند دربافتهای بدن انسان نیز مانند مواد غذایی تولید گرما کنند که در این صورت باعث سوختگی می شوند .
● مزایای فرهای مایکروویوکدام است ؟
- انرژی پرتوهای مایکروویو تنها توسط موادغذایی تبدیل به حرارت می شود .
- غذای طبخ شده درفر مایکروویو خاصیت رادیو اکتیویته ندارد .
- گرم شدن شیر وغذا توسط فر های مایکروویو این مزیت را دارد که به قند وپروتئین موجود آنها آسیب نمی رسد و همچنین ویتامین ها نیز کمتر از بین می روند .
- مدت زمان طبخ درفرهای مایکروویو کوتاه است .
- دراستفاده از فرهای مایکروویو افزودن آب به مواد ضروری نمی باشد .
- اتلاف انرژی درفرهای مایکروویو بسیار کمتر از فرهای معمولی است .
محدودیتهای استفاده از فرهای مایکروویو در طبخ غذا :
- گاهی غذا درفرهای مایکروویو همگن و یکدست پخته نمی شود و در نتیجه ممکن است برخی نقاط از مواد غذایی سرد یا نیمه پخت باقی بماند لذا برای پخت همگن ، اغلب لازم است غذا را برگردانید و یا هم بزنید .
- حتی الامکان غذا را درظروف درب دار طبخ نمائید .
- درب ظروف باید طوری باشد که بخار به آرامی ازآن خارج گردد .
- اگر روی ظروف را با پوشش مخصوص می پوشانید بایستی پوشش را سوراخ نموده تا امکان خروج بخار وجود داشته باشد .
- هرچند وقت یکبار غذا را به هم زده و یا آن را زیر رو کنید .
- قطعات بزرگ گوشت را با توان ۱۰۰% طبخ نمائید . بهتر است این قطعات با توان ۵۰% و در زمان طولانی تر طبخ شوند .
- هرگز غذای نیمه پخت توسط مایکروویو را دریخچال نگهداری نکنید .
- مواد غذایی را قبل از قرار دادن در فر مایکروویو از پوشش (لفافه)که هنگام انجماد روی آن بوده است خارج کنید .
- بعد از خارج کردن از حالت انجماد موادغذایی ، بلافاصله آن را طبخ نمائید .
- قبل از مصرف غذای گرم شده درفر مایکروویو ، حداقل ۳۰ ثانیه صبر کنید .
نکات ایمنی در استفاده از فرهای مایکروویو:
- فویل آلومینیوم نباید با بدنه فر برخورد و یا خیلی نزدیک باشد .
- ظروفی که دارای درب محکم و بدون روزنه و یا ظروف دارای پوشش کاملا بسته را در فرهای مایکروویو به کار نگیرید .
- در فرهای مایکروویو ظروف شیشه ای نشکن و یا کاغذ و پلاستیک مخصوص استفاده کنید .
- برای پختن و یا گرم کردن موادی که دارای پوست می باشند مانند گوجه فرنگی و سیب زمینی وغیره ، روی پوست آنها چند سوراخ ایجاد نمائید .
- هرگز فر مایکروویو را خالی روشن نکنید .
- برای جلوگیری از خطرات ناشی از روشن شدن احتمالی فر خالی ، می توانید همیشه یک لیوان آب داخل فر بگذارید .
- هرگز قوطی های کنسرو یا قوطی وشیشه های دربسته محتوی مواد غذایی را در فر قرار ندهید ، زیرا ممکن است منفجر شده و به افراد آسیب برساند.
- ازیک پریز برق به طور مشترک برای فر و دستگاههای دیگر استفاده نکنید .
- قفل ایمنی درب فر را دستکاری نکنید .
- هرگز فر را بادرب باز ( ویا وقتیکه درب فر کاملا بسته نمی شود ) استفاده نکنید .
- هرگز تخم مرغ درسته را در فر قرار ندهید .
- پوشش های پلاستیکی معمولی و یا ظروف پلاستیکی را در فرهای مایکروویو استفاده نکنید

نویسندگان : مـهـدی رفیعی ،محمدجوادمحمدی
کارشناسان بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،معاونت بهداشتی_گروه بهداشت محیط