دردهایی که با ما پیر می‌شوند

شاید بتوان گفت كه یكی از مشخصات دوران سالمندی، وجود دردهای مزمن است چون اندام‌ها مدت زیادی است كه فعالیت می‌كنند و چه بسا بدفعالیت كرده‌اند. اگر كمی هوشیار و باانگیزه و با برنامه باشید، می‌توانید با دردهای مزمن كنار بیایید و كیفیت زندگی را بهبود ببخشید.
اگر شما به شكستگی استخوان دچار شوید، نشانه‌هایی وجود دارد كه شما مطمئن می‌شوید كه با درمان بهبود می‌یابید. پس از جراحی، دردی وجود دارد كه با مصرف داروهای مسكن، ضمن بهبود زخم و عارضه زمینه‌ای كه در بدن وجود دارد، برطرف می‌شود. درد مزمن پدیده متفاوتی است.
گاهی اوقات، درد مزمن پس از ابتلا به یك بیماری یا آسیبی كه برطرف شده است به وجود می‌آید. در برخی موارد، درد مزمن علت خاصی ندارد. علت هر چه باشد، پیامد هیجانی و احساسی و روحی روانی درد مزمن ممكن است بیشتر به فرد آسیب بزند. اضطراب و افسردگی ممكن است احساسات ناخوشایند را تشدید كند و كاهش زمان خواب به علت وجود درد، باعث می‌شود تا بیمار خسته و درمانده شود اما درد مزمن نمی‌تواند زندگی ما را مختل كند، اگر آن را كنترل و مهار كنیم.
●روش درست را بیابید
اگر شما مرتب از پزشكی به پزشك دیگر می‌روید و هر كدام یك كیسه نایلون پر، داروهای مسكن گوناگون برای شما تجویز می‌كنند، باید بدانید كه بهتر است، پزشكی مجرب و خانوادگی برای خود بیابید كه احتمالا درباره شرایط خاص شما و به ویژه كنترل و مدیریت‌ دردهای مزمن، تجربه و تبحر زیادی دارد. بهتر از آن این است كه گروهی از پزشكان را با تخصص‌های گوناگون انتخاب كنید كه در یك كلینیك به صورت <تیم مدیریت درد> كار می‌كنند. مطمئن شوید پزشكی كه انتخاب می‌كنید، این مشخصات را داشته باشد:
ـ درد مزمن را بفهمد
ـ بخواهد كمك كند
ـ خوب گوش كند
ـ كمك كند تا شما احساس راحتی كنید
ـ تشویق‌تان كند تا سوال كنید
ـ به شما اجازه دهد تا در مواردی مخالفت كنید
ـ بخواهد با افرادی كه وابسته شما هستند، صحبت كند
ـ نگرش مثبت داشته باشد
اگر با چند پزشك كار می‌كنید، مطمئن شوید كه همه آنان به پرونده پزشكی شما دسترسی دارند. هر پزشكی را از داروهایی كه دریافت می‌كنید، آگاه سازید و خود نیز از داروهای دیگری كه برای شما تجویز می‌شود و علت مصرف آن و تداخل آن با داروهای فعلی را از پزشك خود بپرسید. پس از اینكه درد شما كنترل شد، اولین پزشك شما، كه پزشك خانواده یا پزشك مراقبت‌های اولیه شما است، می‌تواند تجویز داروهای مسكن را ادامه دهد.
● موانع را بشناسید
وقتی به درد مزمن دچارید، افكار شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برای آنكه تمركز فكر و حواس خود را از درد به سمت كارهای مهم‌تر زندگی روزمره معطوف كنید، سعی كنید موانعی كه موجب جلوگیری از بهتر شدن شما می‌شود، بشناسید. تلاش كنید تا اهداف قابل قبول و دست یافتنی را برای خود مطرح كنید تا با هدف رسیدن به آن از موانع متمركز شدن فكر خود عبور كنید. این نمونه‌ها را در نظر بگیرید:
● مراقب مصرف داروهای‌تان نیستید؟
ممكن است شما شب هنگام خواب مقدار زیادی داروی مسكن مصرف كنید چون در مدت روز از یادتان رفته یا اینكه می‌خواهید شب بدون درد و خواب راحتی داشته باشید. حتما با پزشك خود برای تغییر زمان‌بندی و مقدار مصرف دارو یا به طور كلی ساده كردن شیوه مصرف آن مشورت كنید. شاید پزشك شما پیشنهاد دیگری برای بهبود خواب شما داشته باشد. سپس برای خود برنامه‌ریزی كنید تا به این هدف برسید كه تا دو هفته داروهای خود را سروقت و به دقت مصرف كنید. هدف بعدی خود را برای دو هفته بعد طرح‌ریزی كنید و پس از موفقیت در رسیدن به هدف، این بار برای چهار هفته برنامه‌ریزی كنید كه به برنامه مصرف دقیق و به موقع داروهای خود برای رفع درد مزمن، پای‌بند باشید.
● ورزش نمی‌كنید؟
پزشك‌تان برنامه ساده‌ای از ورزش‌های روزانه را برای شما در نظر می‌گیرد تا به شما در برطرف كردن درد كمر كمك كند اما شما با انجام دادن آن مخالف‌اید و همیشه این ورزش و تمرین‌های بدنی را با حالت تنگی نفس انجام می‌دهید. سعی كنید به جای داشتن احساس گناه، با پزشك خود روراست باشید. اگرچه انجام دادن تمرین‌های بدنی و ورزش اگر متناسب و مناسب باشد، موجب بهبود شما و رفع درد مزمن كمر می‌شود، این ورزش‌ها نباید باعث شود كه شما به تنگی نفس دچار شوید. اگر بتوانید با پزشك خود روراست و صمیمی باشید، او می‌تواند به شما كمك كند تا بر مشكلات خود در این زمینه فایق آیید.
● رفتارهای مضر را از بین ببرید
بسیاری از رفتارها و عادت‌های بیماران ممكن است تشدید كننده یا برطرف كننده دردهای مزمن باشد. خوب است با جستجو در اینترنت و نشریات مربوط به درد و گروه‌های خبری آنها، درباره این مسایل اطلاعات كافی به دست آورید حتی اگر ساعت‌ها وقت صرف كنید. از جمله رفتارهای نادرست شامل این موارد است:
ـ پرهیز از فعالیت‌های معمولی
ـ داشتن خواب نامنظم مانند اینكه بعد از ظهرها چرت بزنید و بیشتر ساعات شب بیدار بمانید.
ـ خوردن غذاهای ناسالم
ـ نادیده گرفتن و بی‌توجهی به نشانه‌های افسردگی و دیگر اختلالات روحی روانی
ـ استفاده از داروهای مسكن برای درمان مشكلات دیگر سلامت مانند استرس و اضطراب
ـ تمركز بر تقصیرات و كوتاهی‌ها یا افكار منفی دیگر
ـ درگیر شدن در روابط بین فردی ناسالم كه از بازتوانی موثر، جلوگیری می‌كند
ـ كشیدن سیگار
ـ نوشیدن الكل
ـ استفاده از داروها یا مواد محرك
پس از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟ باید اهداف قابل دسترسی و مستدلی را پیاده كنید تا یك به یك با این الگوهای رفتاری نامناسب مبارزه كنید. رسیدن به هر یك از اهداف حتی یكی‌ یكی، موجب ایجاد احساس قدرت غلبه بر درد مزمن می‌شود.
● به زندگی برگردید
شما نمی‌توانید دردهای مزمن را از بین ببرید و آنها وجود دارند. شما می‌توانید كاری كنید كه وجود درد مزمن، زندگی روزمره شما را مختل كند و به روابط فردی و اجتماعی شما آسیب بزند یا می‌توانید آموزش ببینید و راه‌های جدیدی را بیابید كه بتوانید بر درد خود غلبه كرده و از زندگی لذت ببرید. تغییر رفتارهایی كه تثبیت شده‌اند، كار آسانی نیست.
هیچ عادت و رفتاری بدون مبارزه و تكرار و تمرین و سختی كشیدن، ملكه ذهن انسان نمی‌شود. تداوم در تكرار عملی، موجب به دست آوردن كنترل می‌شود. به دوستان، افراد وابسته خانوادگی و عاطفی و به پزشك‌تان برای دریافت كمك جهت غلبه بر درد مزمن و طولانی مدت خودتان، تكیه كنید و از آنان حمایت و یاری بجویید.

منبع : روزنامه سلامت