با کودکان بیش‌فعال چه می‌کنید؟

دكتر كتایون خوشابی در گفت‌وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، درباره اختلال بیش‌فعالی اظهار كرد: بیش‌فعالی اختلالی است كه در آن كودك دارای علایمی همچون پرتحركی، پر فعالیتی، انجام حركات و عملكرد ناگهانی، كمبود توجه و یا تمركز است. وی با بیان این كه معمولا علایم این اختلال بعد از ۳ سالگی آغاز و معمولا تا قبل از ۷ سالگی تشخیص داده می‌شود، اظهار كرد: اختلال بیش‌فعالی از ۱۲ سالگی به بعد تا ۲۰ سالگی رو به بهبود می‌رود و درصد كمی از علایم اختلال در بعضی از این كودكان و نوجوانان تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌كند.
بیش‌فعالی در پسران شایع‌تر از دختران است
وی با بیان اینكه اختلال بیش‌فعالی در پسران بیشتر از دختران دیده می‌شود، خاطرنشان كرد: این اختلال در پسران ۳ تا ۵ برابر شایعتر از دختران است.
خوشابی با اعلام این كه اختلال بیش‌فعالی با سه نوع مختلف در كودكان بروز می‌كند، توضیح داد: در نخستین نوع از این اختلال، علاوه بر بیش‌فعالی، عملكرد تكانی (انجام كارهای ناگهانی) در كودك دیده می‌شود.
وی دومین و شایع‌ترین اختلال بیش‌فعالی را نوعی دانست كه در آن بیش‌فعالی و پر تحركی مشاهده نمی‌شود و كودك فقط دارای علایم مربوط به كمبود توجه و تمركز است كه معمولا این نوع اختلال دیرتر و در سنین مدرسه تشخیص داده می‌شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی افزود: در نوع سوم اختلال بیش‌فعالی، كودك هم دارای علایم بیش‌فعالی، عملكردهای ناگهانی و هم كمبود توجه و تمركز است.
كودك بیش‌فعال آرام و قرار ندارد
خوشابی در خصوص علایم بالینی اختلال بیش‌فعالی نوع سوم خاطرنشان كرد: این كودكان به طور مرتب در حال جنب و جوش هستند و معمولا آرام و قرار ندارند حتی اگر برای تماشای تلویزیون نشسته‌اند مرتبا با دستهای خود بازی می‌كنند. این كودكان در مدرسه به دلیل این كه مرتب در حال حركت هستند غالبا نظم كلاس را بر هم می‌ریزند.
كودكان بیش‌فعال حادثه می‌آفرینند
وی ادامه داد: این كودكان اغلب به جای راه رفتن می‌دوند؛ بسیار جسور هستند و دست به كارهای خطرناكی مانند پریدن از روی بلندی، دست زدن به گاز، چاقو، كبریت و ... می‌زنند و بعد از انجام اعمال خطرناك هم عبرت نمی‌گیرند و مرتبا همان اعمال خطرناك را تكرار می‌كنند.
این كودكان موجب آزار دوستان خود می‌شوند
خوشابی در خصوص عملكرد ناگهانی كودكان بیش فعال به ایسنا گفت: این كودكان بدون هیچ فكر قبلی، دست والدین را در خیابان رها كرده و وسط خیابان می‌پرند بدون آنكه عواقب عملشان را فكر كرده باشند و یا مرتبا موجب آزار دوستان و زدن آنها به صورت یكی نمادهای پرخاشگری می‌شوند.
كودكان بیش‌فعال از انجام تكالیف درسی اجتناب می‌كنند
این فوق‌تخصص روانپزشكی كودكان و نوجوانان اضافه كرد: این كودكان همیشه قادر به پیگیری دستورات نیستند كارهای خود را نیمه كاره رها می‌كنند و به دلیل مشكل تمركز، فراموش كار هستند و از انجام اعمالی مانند تكلیف درسی كه نیاز به تمركز دارد پرهیز و اجتناب می‌كنند.
وی اظهار كرد: این كودكان به دلیل علایم كم توجهی، وسایل مهد كودك و یا مدرسه خود را مرتب گم می‌كنند و در خانه جای وسایل شخصی خود را فراموش می‌كنند و در مدرسه به دلیل مشكل توجه و تمركز بیشترین مسئله را در دروس «دیكته» و «ریاضی» دارند.
دكتر خوشابی با اشاره به این كه اشتباهات و غلط های این كودكان در دروس ریاضی و دیكته كاملا ناشی از
بی‌دقتی آنهاست، به ایسنا گفت: ‌غلط‌های املایی شایع در این كودكان شامل نگذاشتن نقطه، تشدید و دندانه و سركش است و یا یك كلمه را در یك قسمت دیكته درست می‌نویسند و همان كلمه را ممكن است در جای دیگر اشتباه بنویسند.
این فوق‌تخصص روانپزشكی كودكان و نوجوانان با تاكید بر این كه غلط‌های ریاضی این كودكان هم ناشی از بی‌توجهی است، تاكید كرد: این كودكان علایم ریاضی مانند جمع و تفریق را با هم اشتباه می‌كنند و یا ممكن است راه حلی را درست بنویسند ولی در زمان نوشتن اشتباه منتقل كنند؛ در هر حال این كودكان از نظر معلمان، بی انضباط و مداخله گر در صحبت‌های آنان هستند؛ حتی ممكن است این كودكان در طی ساعت مدرسه چندین بار محل كلاس را ترك كنند.
تشخیص زودرس و درمان به موقع مانع از برچسب زدن به این كودكان می‌شود
وی اعتقاد دارد: تشخیص زودرس و درمان به موقع مانع برچسب زدن به این كودكان تحت عنوان كودكان شرور، پرخاشگر، فضول، بی‌توجه و بی انضباط می‌شود.
این فوق‌تخصص روانپزشكی كودكان و نوجوانان بیان كرد: ‌دارو درمانی، رفتار درمانی برای كودك یا نوجوان بیش‌فعال و آموزشهای رفتاری به والدین از جمله روشهای درمانی این اختلال است.
دكتر خوشابی با تاكید بر این كه درمان دارویی در كنترل علایم این اختلال بسیار مؤثرست، به ایسنا گفت:‌ این داروها هم علایم پرتحركی و هم علایم مربوط به بی‌دقتی و كم تمركزی را كنترل می‌كند.
داروهای بیش‌فعالی در دو نوبت به كودك داده ‌شود
وی در مورد مصرف داروهای بیش‌فعالی توضیح داد: معمولا كودكان دو نوبت در روز باید از این داروها استفاده كنند؛ یك نوبت برای حضور در مدرسه و یك نوبت بعدازظهر در منزل برای كنترل رفتارهای مربوط به پرتحركی و نیز برای افزایش تمركز و انجام تكلیف درسی به كودك داده می‌شود. این فوق تخصص روانپزشكی كودك و نوجوان گفت: تشخیص و درمان به موقع از بسیاری عواقب احتمالی اختلال بیش فعالی در آینده جلوگیری می‌كند. خوشابی همچنین در پایان تصریح كرد: از اختلالات همراه با بیش‌فعالی می‌توان به اضطراب، افسردگی و كاهش اعتماد به نفس در این كودكان و نیز اختلالات یادگیری در دیكته‌نویسی، روخوانی و ریاضی اشاره كرد.

منبع : خبرگزاری فارس