مراسم عروسی ، استان اصفهان

مراسم عروسی نیز با آداب و شكوهی خاص در سطح استان برگزار می‌شود كه به مرور زمان، بخش عمده‌ای از مراحل آن تحت تأثیر زندگی مدرن شهری قرار گرفته و به فراموشی سپرده شده است؛ ولی هنوز هم در بیش‌‌تر روستاهای استان، برگزاری این مراسم تا حدودی به شكل سابق صورت می‌گیرد كه در اینجا چگونگی برگزاری آن توضیح داده می‌شود :
آغاز مراسم عروسی معمولاً با خواستگاری است. بدین ترتیب كه چند تن از زنان خانواده مرد جوان به خانه دختر می‌روند و از دختر خواستگاری می‌كنند. مادر مسئله را با پدر در میان می‌گذارد و اگر پدر موافقت كرد، روز دیگر از خواستگاران با چای و شیرینی پذیرایی می‌شود. در این صورت، به دختر عنوان عروس داده می‌شود و او را به خواستگاران و اقوام خانواده داماد معرفی می‌كنند و یك كله‌قند، به رسم شیرینیِ قبولیِ خواستگاری، به خانواده داماد هدیه می‌شود.
بعد از موافقت خانواده دختر، پدر داماد باید طی سه تا چهار روز، هدیه شیرینی به خانه عروس ارسال كند. مادر عروس نزدیكان پسر و دختر را دعوت می‌كند. به علاوه، پدر داماد در یك طبق چهار كله قند، ده من نقل و یك ظرف قند به خانه‌ ‌عروس می‌فرستد. چهار كله‌قند را در چهار گوشه طبق می‌گذارند و نقل و قند را در وسط قرار می‌دهند. روی نقل و نبات، هدیه‌هایی قرار می‌دهند كه عبارت‌اند از : یك شال ترمه و یك پارچه لباس زنانه كه اقلاً شش ذرع باشد؛ به علاوه یك دستبند و یك جفت گوشواره طلا. این قسمت از مراسم را شیرینی‌خوران می‌‌نامند.
وقتی طَبَق به خانه عروس رسید، عروس را دعوت می‌كنند و با هدیه‌ها می‌آرایند. نقل‌ها را روی سر عروس می‌پاشند و كله‌قندها را به مادر عروس می‌دهند و پدر عروس نیز سه بشقاب شیرینی هفت‌رنگ (دو بشقاب برای پدر و مادر و یك بشقاب برای داماد) به خانه داماد می‌فرستد.
پس از مذاكرات طولانی بین نماینده و پدر داماد، شرایط و زمان عقد تعیین می‌شود.
مادر عروس، همان روز، خدمتكاری به خانه داماد می‌فرستد كه اندازه تاقچه ها و پنجره‌ها را برای دوختن پرده و اندازه اتاق‌ها را برای خرید قالی بگیرد. زنان خانواده برای روز خیاطی لباس عروس دعوت می‌شوند. در روز موعود،‌ دو یا سه زن از خانواده داماد كه اهل خیاطی هستند، به خانه عروس می‌روند و سه یا چهار نوع پارچه همراه می‌برند. پس از آن كه اندازه‌ لباس عروس تعیین شد، خیاطی آغاز می‌شود. آخر كار، نقل بر سر عروس و لباس او ریخته می‌شود و لباس‌های نیمدوز را به مادر می‌دهند تا دوخت آن‌ها را تمام كند.
روز عقدكنان، هر دو خانواده مقدمات كار را فراهم می‌كنند. پدر داماد مقداری نقل و نبات می‌خرد و آن را برای مصرف در جشن عروسی به پدر عروس هدیه می‌دهد. به علاوه، دعوت‌نامه‌هایی برای مهمانان و برای دو نفر عاقد فرستاده می‌شود. مادران عروس و داماد هم مهمان‌هایی را دعوت می‌كنند.
روز عقدكنان، مهمانان و شهود در خانه عروس جمع می‌شوند؛ فقط عاقد به قسمت زنانه هدایت می‌شود، یعنی او را به آستانه اتاقی می‌برند كه در آن، عروس با مهمانان زن پشت دیواری از قند و شیرینی قرار دارند. عاقد چندین مرتبه بدون این‌كه به داخل اتاق نگاه كند، با صدای بلند از عروس می‌پرسد كه آیا موافق شرایط عقد هست یا نه؟ و عروس برحسب آداب و رسوم معمول،‌ پس از سه بار تكرار سئوال، جواب : «بلی» می‌دهد. به محض این‌كه كلمه «بلی» ادا شد، هیجان و شادی مهمانان را فرا می‌‌گیرد، دست می‌زنند و به رقص و پایكوبی می‌پردازند.
عاقد به قسمت مردانه برمی‌گردد و صیغه عقد را جاری می‌كند. آن‌وقت، عقدنامه را میرزا در دو نسخه به خطی جلی می‌‌نویسد و سپس عاقد و میرزا و كسان، دوستان و شهود آن را امضاء و مهر می‌كنند.
همان‌ شب، عروس را خویشان نزدیكش كه البته باید متأهل باشند، به حمام می‌برند و از آنجا به خانه پدر و مادرش می‌رسانند. مادر داماد سه نوع پلو با مرغ و جوجه و سه تا چهار ظرف گوشت كوبیده (كوفته) می‌پزد و به همراه یك ظرف پر از نبات، یك شیشه سكنجبین و یك هندوانه در یك سینی یا مجمعه برای عروس می‌فرستد. پدر داماد، روز عروسی را مشخص می‌كند كه معمولاً چند روز یا حتی یك سال پس از مراسم عقد خواهد بود. شب قبل از عروسی، در خانه داماد ده زن با ده جفت كفش و ده كیسه حنا به اندرون منزل عروس می‌روند و در مقابل هر یك از آن‌ها، یك عبا هدیه می‌گیرند. بعد از شام، عروس را حنا می‌بندند و تمام شب تا صبح می‌رقصند و شادی می‌كنند. آن‌وقت همه به سوی حمامی كه قبلاً تعیین شده است، حركت می‌كنند و در آنجا تا آخر شب شادی می‌كنند.
بعد از آن كه عروس از حمام به خانه‌ پدری برگشت، پدرش جهاز را به خانه داماد می‌فرستد. جهاز در اتاقی كه مخصوص عروس و داماد است، چیده می‌شود.
اوایل شب، گروهی از مردان خانواده داماد با نواختن موسیقی و پایكوبی به خانه عروس می‌روند. اما داماد حق ندارد،‌ در این فاصله، خودش را نشان دهد. همین كه گروه به خانه عروس رسید، از همه‌ آن‌ها با شیرینی و شربت پذیرایی می‌شود. آخرالامر‌، عروس به همراه ده نفر یا بیش‌تر از دوستان خانواده خود، خانه‌ پدری را ترك می‌كند.
اگر راه خانه‌ داماد دور باشد، عروس را سوار اسبی می‌كنند. همراهان عروس،‌ پیشاپیش عروس،‌ با یك آیینه قدی و یك شمعدان برزگ حركت می‌كنند. معمولاً مردها و زن‌ها در دو گروه جداگانه حركت می‌كنند، مطرب‌ها می‌نوازند و گروه عروسی با مشعل و فانوس تا نزدیكی خانه داماد می‌آید.
در این ضمن، دوستان داماد به دیدن داماد می‌روند و همراه او با هلهله و شادی به استقبال عروس می‌روند. اگر عروس سواره باشد، داماد هم سواره است. به محض این كه دو گروه به هم رسیدند، داماد را به طرف عروس هل می‌دهند؛ عروس فرار می‌كند و میان دوستانش پنهان می‌شود. در زمان‌های گذشته، در این مرحله از مراسم، تیراندازی با تپانچه و تفنگ در عین همهمه آغاز می‌شد. دسته عروس تدریجاً به خانه داماد می‌رسد. پدر داماد باید در آستانه خانه‌اش از دسته عروس پذیرایی كند و به مردی كه دهانه اسب عروس را نگه داشته است و به فانوس‌داران و آیینه‌داران هدیه‌ای بدهد. به علاوه، جلوی پای عروس گوسفندی قربانی می‌شود. خویشان عروس، قبل از این كه او وارد خانه شود، خداحافظی می‌كنند و به خانه خود برمی‌گردند. عروس را به اتاقی كه به او اختصاص داده‌اند، می‌برند و در آنجا تور صورت‌‌اش را برمی‌دارند و او را روی زمین می‌نشانند. داماد باید مصاحب مهمانان بیرون باشد.
اوایل شب به مردان،‌ زنان و به بچه‌ها سور داده می‌شود. پس از شام، اغلب مهمان‌ها به خانه خود می‌روند. زن‌ها، داماد را با ساز و آواز و پایكوبان، دسته‌جمعی، تا اتاق عروس مشایعت می‌كنند.
سه روز متوالی جشن گرفته می‌شود؛ می‌زنند، می‌رقصند و شادی می‌كنند.
یك سال تمام، هر هفته، باید پدر و مادر عروس و داماد هدیه‌هایی برای فرزندان خود بفرستند، پس از قریب دو هفته، شوهر جوان باید تعدادی را به مهمانی دعوت كند؛ اسم این مهمانی «پاهنگه» است و كسان نزدیك باید هدیه‌ای برای زن و شوهر جوان همراه بیاورند.