انتقاد لوکاس و بررسی ثبات تابع تقاضا برای پول در ایران

لوکاس نشان داد هنگامی که مردم و کارگزاران براساس کلیه اطلاعات خود بهینه یابی می کنند، پارامترهای تخمین زده شده در یک الگو می توانند نسبت به تغییرات ناشی از سیاستگزاریها واکنش نشان داده، بی ثبات گردند. اثر مهم این بحث برای مدل سازی در اقتصاد، تاکید بر لزوم بررسی امکان عدم ثبات ضرایب برآورد شده در الگوها می باشد. در این راستا تحقیق حاضر به بررسی ثبات ضرایب تابع تقاضا برای پول در ایران در دوره ۷۷- ۱۳۴۰ می پردازد. برای این منظور از آزمونهای برونزائی و ابر برونزائی استفاده می گردد. روابط بلند مدت و کوتاه مدت بین متغیرها با استفاده از الگوی خود برگشت با وقفه های توزیعی (ARDL) براورد می شود. در این مطالعه از دو تعریف محدود (M۱) و گسترده (M۲) برای پول استفاده می گردد. نتایج نشان می دهد که در تابع تقاضای پول طبق انتظار کشش درآمدی مثبت و کشش تورمی منفی می باشد. رابطه نرخ ارز بازار سیاه با تقاضای پول معکوس بوده که نمایانگر اثر جانشینی در ادبیات مربوط می باشد. به کارگیری آزمونهای برونزائی در تابع تقاضای پول در ایران حاکی از برونزائی ضعیف متغیرهای تولید ناخلص داخلی، نرخ ارز بازار سیاه و نرخ تورم است. همچنین ابر برونزائی ضعیف متغیرهای تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز بازار سیاه و نرخ تورم است. همچنین ابر برونزائی تولید ناخالص داخلی و نرخ تورم در تابع تقاضا برای ترازهای M۱ و M۲ تایید می گردد؛ اما ابر برونزائی نرخ ارز بازار سیاه فقط در تابع تقاضا برای M۲ ثابت نمی باشد و بنابراین نمی توان انتقاد لوکاس را در این خصوص رد نمود؛ بنابراین سیاستگذاران پولی باید هنگام لحاظ کردن متغیر نرخ ارز غیر رسمی در تابع تقاضا به این نکته مهم توجه نمایند.

نویسنده: اسلاملوئیان کریم - حیدری مرتضی

منبع : دوفصلنامه تحقیقات اقتصادی