دوشنبه, ۱۲ آذر, ۱۴۰۳ / 2 December, 2024
مجله ویستا
شیر مادر، لذیذترین غذای کودک
سینه مادر شامل قسمتهایی از بافت غده‌ای و بافت حفاظت‌كننده و چربی بدن اوست.این بافت غده‌ای در نتیجه فعالیت هورمونها و بازتابهای عصبی شیر را می‌سازد كه از طریق لوله‌ها و مجاری كوچكی به طرف نوك سینه جریان می‌یابد.
در طی دوران بارداری تغییراتی در بافت غددی سینه به واسطه هورمونها ایجاد می‌شود كه باعث آماده شدن آنها جهت ساخت و ترشح شیر می‌شود.هورمونها بلافاصله بعد از زایمان باعث می‌شوند كه سینه‌ها شروع به ترشح شیر نمایند و موقعی كه نوزاد شروع به مكیدن می‌كند، نیز بازتابهای عصبی موجب می‌شود كه شیر به موقع و به مقدار مناسب در اختیار كودك قرار گیرد.
اثر مكیدن در ترشح شیر بسیار مهم است.نوزاد هر چه بیشتر سینه را بمكد، شیر بیشتری ترشح می‌شود و اگر نوزاد عمل مكیدن را متوقف كند یا اصلا شروع به مكیدن نكند، ترشح شیر قطع می‌شود.
بهترین راه انجام خواسته مادر جهت افزایش مقدار شیر، مكیدن نوزاد به دفعات زیاد و طولانی است و در این صورت سینه‌ها به مقدار تقاضای كودك شیر تولید می‌كنند.
سینه‌ها در چند روز اول بعد از زایمان سفت و پر حس نمی‌شوند و فقط مقدار كمی آغوز یا كلستروم ترشح می‌كنند، ولی بعد از چند روز پر می‌شوند و شروع به تولید شیر فراوان می‌كنند.هر چه نوزاد سریعتر شروع به مكیدن سینه كند، این عمل سریعتر اتفاق می‌افتد.
حتی در صورت حاملگی مجدد مادر یا قاعدگی و یا سوء تغذیه، شیر او برای نوزادش در شرایطی مطلوب و كامل می‌باشد و مادران باید اطمینان داشته باشند كه می‌توانند به نوزادشان شیر دهند و شیر آنها بهترین و مقوی‌ترین غذایی است كه كودك به آن نیاز دارد.
شیر مادر شامل تمام مواد مغذی‌ای است كه شیرخوار در ۶ ماه اول زندگی به آنها نیاز دارد و بسیار راحت و سریع قابل هضم می‌باشد و كودك را كمتر دچار دردهای شكمی می‌كند.همچنین شیر مادر به علت داشتن عوامل مصونیت‌زا یا ایمونوگلوبولین‌ها كه به بدن كودك انتقال می‌یابند، باعث تشدید دفاع سیستم ایمنی بدن شیرخوار در مقابل باكتری‌ها و ویروسها می‌شود و شیرخوارانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند، كمتر دچار عفونتهای گوش میانی، مجاری تنفسی و مغزی می‌شوند.
● مزایای شیردهی
مزایای شیردهی طبیعی متوجه خود مادر نیز می‌باشد كه مهمترین این مزایا، ایجاد روابط عاطفی و عاشقانه و ارتباط روانی عمیق بین مادر و فرزند می‌باشد.همچنین تغذیه كودك بلافاصله بعد از زایمان باعث قطع خونریزی مادر می‌شود و تغذیه مكرر و دلخواه شیرخوار با شیر مادر، از حاملگی مجدد جلوگیری می‌كند.نكته دیگر آن است كه تغذیه نوزاد با شیرمادر هزینه‌ای برای پدر و مادر ایجاد نمی‌كند.
سینه‌ها بلافاصله بعد از زایمان تا چند روز آغوز یا كلستروم ترشح می‌كنند كه غلیظ و زردرنگ می‌باشد و به مقدار كمی ترشح می‌شود.این ماده شامل عوامل مصونیت‌زا مثل آنتی بادی‌ها و گلبولهای سفید می‌باشد و نوزاد را در مقابل عوامل ایجاد بیماری كه در هنگام تولد با آن مواجه می‌شود، محافظت می‌كند.كلستروم به علت اثر ملینی كه دارد، باعث دفع مدفوع اولیه یا مكونیوم می‌شود و از زردی نوزاد جلوگیری می‌كند.
در عرض یك تا دو هفته كیفیت و كمیت شیر تغییر می‌كند، مقدار آن زیادتر و به تدریج رقیقتر و آبكی‌تر می‌شود كه البته از نظر تغذیه‌ای كامل است.در یكی از مراحل شیردهی، قطرات اولیه شیر مادر آبی‌رنگ و آبكی‌تر بوده و از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، املاح و آب و قندلاكتوز غنی می‌باشد و در انتهای شیردهی، شیر سفیدتر و غلیظتر می‌شود كه علت آن وجود چربی در شیر انتهایی است كه از انرژی غنی می‌باشد و كودك به هر دو شیر جهت رشد و نمو احتیاج دارد.این نكته نیز بسیار مهم است كه مادر قبل از اتمام تغذیه، سینه را از دهان شیرخوار بیرون نیاورد; چون ممكن است نوزاد هنوز شیر انتهایی غنی از چربی را كه منبع انرژی می‌باشد، نخورده باشد.پس به شیرخوار اجازه دهید هر موقع و هرقدر می‌خواهد شیر بخورد.
بعضی از مادران تصور می‌كنند كه شیر كافی ندارند و كودكشان به اندازه كافی تغذیه نمی‌شود، از این رو به تغذیه كمكی و شیر مصنوعی، قبل از زمان مقرر متوسل می‌شوند.
این تصور غلطی است; زیرا شیرمادر به اندازه‌ای كه نیاز تغذیه‌ای شیرخوار را تامین كند، ترشح می‌شود و نوزاد را كاملا سیر می‌كند.
اگر به وزن نوزاد یا شیرخوار به اندازه مناسب اضافه نشود و از نظر رشد و نمو از منحنی استاندارد رشد عقبتر باشد، امكان عدم كفایت شیرمادر وجود دارد، كه این امر با معاینات دوره‌ای كه هر ماهه باید صورت بگیرد، مشخص می‌شود و پزشك، مادر را متوجه این مسئله می‌كند.
● وزن نوزاد
ذكر این نكته ضروری است كه نوزاد به صورت طبیعی در ۱۰ روز اول پس از تولد، ۱۰ درصد از وزن اولیه خود را كه آب اضافی بدن می‌باشد، از دست می‌دهد و توصیه می‌شود در عرض این چند روز، پدرومادر نگران كاهش وزن نوزادشان نباشند.بعد از این مدت، وزن‌گیری روزانه ۲۰ تا ۳۰ گرم تا پایان سه ماهه اول، نشانه شیركافی و سلامت نوزاد می‌باشد.
از هفته دوم به همراه شیر مادر، دادن قطره ویتامین‌های A و D كه به راحتی از داروخانه‌ها قابل تهیه می‌باشد، به نوزاد شروع می‌شود كه این قطره تا ۲ ماه روزانه بین ۱۵ تا ۲۰ باید به نوزاد خورانده شود.
از ۲ ماهگی به بعد قطره مولتی‌ویتامین كه حاوی تمام ویتامین‌های ضروری بدن كودك است، توصیه می‌شود.كودك تا پایان شش ماهگی غیر از شیر مادر، حتی به آب معمولی نیاز ندارد و آب بدن كودك به مقدار كافی توسط شیر مادر تامین می‌شود.در این زمان وزن كودك دو برابر می‌شود و باید شروع به دادن غذای كمكی به او كرد كه در شماره آتی مجله به تفصیل در مورد آن صحبت خواهیم كرد. قطره آهن از ۶ ماهگی به بعد به كودك توصیه می‌شود.
تعداد كمی از داروها مثل بعضی از آنتی‌بیوتیكها از جمله تتراسایكلین، سولفونامیدها، داورهای ضدسرطان و داروهای حاوی مواد رادیواكتیو و ارگوتامین‌ها، از راه شیر دفع شده و ممكن است منجر به آسیب به طفل بشوند.اگر چه تعداد این داروها محدود و انگشت‌شمار می‌باشد، اما بهتر است در هنگام بیماری و مصرف هر دارویی، حتماپزشك خود را در مورد شیردهی به كودكتان مطلع كرده و از بی‌خطر بودن داروها به نوزاد اطمینان حاصل كنید.
منبع : شبکه رشد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست