پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


سیگار نماد دلزدگی‌


سیگار نماد دلزدگی‌
مخالفان‌ استعمال‌ دخانیات‌ این‌ ماه‌ بار دیگر از دولت‌ انگلیس‌ خواستند سن‌ قانونی‌ سیگار کشیدن‌ را بالا ببرد. در انگلیس‌ جوانان‌ می‌توانند از شانزده‌ سالگی‌ سیگار بکشند، در حالیکه‌ سن‌ قانونی‌ سیگار کشیدن‌ در سایر کشورها ۱۸ سالگی‌ است‌.
مخالفان‌ استعمال‌ سیگار می‌گویند اشتباه‌ بزرگ‌ دولت‌ انگلیس‌ این‌ است‌ که‌ سیگار را کم‌ خطرتر از مشروبات‌ الکلی‌ می‌داند. اگر سن‌ قانونی‌ نوشیدن‌ الکل‌ ۱۸ است‌، هیچ‌ لزومی‌ ندارد جوان‌ها بتوانند دو سال‌ زودتر کشیدن‌ سیگار را تجربه‌ کنند.
آخرین‌ آمار نشان‌ می‌دهد در انگلیس‌ ۸۰ درصد سیگاری‌ها، سیگار کشیدن‌ را از نوجوانی‌ آغاز کرده‌اند. اگر دولت‌ جلوی‌ اعتیاد نوجوانان‌ به‌ سیگار را بگیرد، در تعداد سیگاری‌های‌ سال‌های‌ بعد کاهشی‌ جدی‌ ایجاد خواهد کرد.
بری‌ ریچاردز، جامعه‌ شناس‌ انگلیسی‌ در کتاب‌ «اصول‌ اشتیاق‌» می‌نویسد هر چقدر که‌ سیگارها زیبا و خوش‌ ترکیب‌اند، ته‌ سیگارها زشت‌ و نفرت‌ آورند. شاید میل‌ به‌ همین‌ ویران‌ سازی‌ است‌، که‌ جوانان‌ را وادار به‌ روشن‌ کردن‌ سیگار می‌کند. او سیگار را نماد پذیرفته‌ شده‌ بلوغ‌ و آغاز جوانی‌ می‌داند و می‌گوید در همه‌ کشورها خیلی‌ از جوان‌ها برای‌ اینکه‌ خودی‌ نشان‌ دهند، در مجامع‌ عمومی‌ سیگاری‌ هم‌ روشن‌ می‌کنند. «سیگار به‌ مکیدن‌ ربط‌ دارد، اما آنچه‌ از سیگار حاصل‌ می‌شود، شیرگرم‌ و مطبوع‌ مادر نیست‌ و خاصیت‌ غذایی‌ ندارد. بلکه‌ دودی‌ خشک‌ و نامطبوع‌ است‌. پس‌ سیگار کشیدن‌ به‌ نوعی‌ ناکامی‌ آگاهانه‌ مربوط‌ می‌شود. فرد سیگاری‌ با پوچی‌ و سمی‌ بودن‌ دود به‌ کرات‌ آشناست‌. او دود را مهار می‌کند، آن‌ را به‌ اعماق‌ بدنش‌ می‌کشد، و بعد با نفرتی‌ که‌ خاص‌ خود اوست‌، این‌ دود یا سم‌ اعتراض‌ را به‌ فضای‌ بیرون‌، به‌ اجتماع‌ و به‌ آنچه‌ پیش‌ روی‌ اوست‌، فوت‌ می‌کند.»
ممنوعیت‌ سیگار کشیدن‌ در اماکن‌ عمومی‌ و فضاهای‌ بسته‌ چند ماهی‌ است‌ که‌ در کشورهای‌ اروپایی‌ به‌ عنوان‌ یک‌ قانون‌ درآمده‌، اما معلوم‌ نیست‌ چرا کسی‌ آن‌ را جدی‌ نمی‌گیرد. بسیاری‌ از کافه‌ها و بارها هنوز به‌ مشتریان‌ خود اجازه‌ می‌دهند سیگار بکشند.
مخالفان‌ استعمال‌ سیگار در بیانیه‌ جدید خود از دولت‌ خواسته‌اند مکان‌هایی‌ که‌ غذا و نوشیدنی‌ سرو نمی‌کنند هم‌ باید شامل‌ قانون‌ منع‌ مصرف‌ دخانیات‌ بشوند، چرا که‌ این‌ مکان‌ها، اولین‌ جاهایی‌ هستند که‌ نوجوانان‌ در آن‌ها سیگار کشیدن‌ را آغاز می‌کنند و سیگار را به‌ عنوان‌ عادتی‌ اجتماعی‌ می‌پذیرند.
سیگار تا مدت‌ها در جامعه‌ امریکا به‌ عنوان‌ نماد «اجتماعی‌ بودن‌» کالایی‌ پذیرفته‌ شده‌ بود. مستر هیل‌، رییس‌ کمپانی‌ تنباکوی‌ امریکا، با احترام‌ به‌ نظر میلیون‌ها انسان‌ عاقلی‌ که‌ سیگار می‌کشیدند، گفته‌ بود افزایش‌ استعمال‌ دخانیات‌ در امریکا را باید نشانه‌ تحولی‌ بزرگ‌ دانست‌. در سال‌ ۱۹۰۰، دو میلیارد سیگار در این‌ کشور تولید می‌شد و در سال‌ ۱۹۱۳، ۱۵ میلیارد. یعنی‌ ۷۰۰ درصد رشد در طول‌ ۱۳ سال‌! مستر هیل‌ علنا اعلام‌ کرد: «این‌ افزایش‌ تنها به‌ خاطر این‌ است‌ که‌ شهروندان‌ امریکایی‌ سیگار را چیز خوبی‌ می‌دانند.»
اما ادعاهای‌ هیل‌ و دیگر کارخانه‌داران‌ تولید کننده‌ سیگار خیلی‌ زود دروغی‌ بزرگ‌ از آب‌ درآمد. هیل‌ گفته‌ بود که‌ کارشناسان‌ بهداشتی‌ او تنباکو، کاغذ و حتی‌ نوشته‌های‌ کاغذ را در آزمایشگاه‌ها بررسی‌ کرده‌اند و هیچ‌ ضرری‌ در آنها مشاهده‌ نکرده‌اند. اما تنها یک‌ سال‌ بعد از چاپ‌ گزارش‌ افشاگرانه‌یی‌ که‌ سازمان‌ بهداشت‌ آمریکا درباره‌ سیگار ارایه‌ کرد، مصرف‌ سیگار تا چهل‌ درصد در امریکا کاهش‌ یافت‌ در میان‌ مردان‌ از ۵۰ به‌ ۲۸، در میان‌ زنان‌ از ۳۴ به‌ ۲۳ درصد کمپانی‌های‌ سیگارسازی‌ مجبور شدند به‌ زنان‌ سرطانی‌ میلیاردها دلار غرامت‌ پرداخت‌ کنند و روی‌ سیگارهای‌ خود با حروف‌ درشت‌ بنویسند که‌ استعمال‌ دخانیات‌ سرطان‌زاست‌.
امروز نزدیک‌ به‌ ۴۴ میلیون‌ امریکایی‌ سیگار کشیدن‌ را رها کرده‌اند. تبلیغات‌ تلویزیونی‌ و رادیویی‌ سیگار ممنوع‌ شده‌ است‌. اگر چه‌ این‌ تبلیغات‌ همچنان‌ در سطح‌ روزنامه‌ها و مجلات‌ ادامه‌ دارند. در جوامع‌ غربی‌ و بخصوص‌ امریکا برداشت‌ مردم‌ از سیگار تغییر کرده‌ است‌. سیگار نماد دلزدگی‌ بی‌رحمانه‌ صنعت‌ و سد ارتباطات‌ اجتماعی‌ به‌ حساب‌ می‌آید. کسی‌ که‌ درخیابان‌های‌ شلوغ‌ سیگار به‌ دست‌ می‌گیرد با نگاه‌های‌ معترض‌، عصبانی‌ و گاه‌ دلسوزانه‌ عابران‌ مواجه‌ می‌شود.
اما این‌ به‌ معنای‌ پایان‌ فاجعه‌ نیست‌. با کاهش‌ روز افزون‌ تعداد جوانان‌ سیگاری‌ امریکا، شرکت‌های‌ امریکایی‌ سیگارهای‌ خود را روانه‌ بازارهای‌ جهان‌ سوم‌ کرده‌اند. در کنار افزایش‌ استعمال‌ دخانیات‌ در شرق‌، شرکت‌های‌ غربی‌ کیفیت‌ محصولات‌ خود را روز به‌ روز کاهش‌ می‌دهند و نیکوتین‌ سیگارهای‌ عرضه‌ شده‌ به‌ بازارهای‌ شرقی‌ را بالا می‌برند.
در چنین‌ شرایطی‌ سوال‌ اصلی‌ این‌ است‌ که‌ چرا دولت‌ ما هیچ‌ نظارتی‌ بر فروش‌ سیگار میان‌ جوان‌ها ندارد؟آیا فروشندگان‌ سیگار هیچ‌ می‌پرسند نوجوانی‌ که‌ از آنها سیگار می‌خرد، چند ساله‌ است‌ و آیا دولت‌ قانونی‌ برای‌ مجازات‌ فروشندگان‌ بی‌مبالات‌ تصویب‌ کرده‌ است‌؟ البته‌ چنین‌ قانون‌هایی‌ در همه‌ کشورها وجود دارند اما اینکه‌ ضمانت‌ اجرایی‌ آنها چقدر است‌، مساله‌ دیگری‌ است‌. کدام‌ از ماست‌ که‌ در کوچه‌ پس‌ کوچه‌های‌ شهرمان‌ نوجوانان‌ سیگار به‌ دست‌ را ندیده‌ باشد؟ آیا هنگام‌ آن‌ نیست‌ که‌ تبلیغات‌ ضد سیگار را روی‌ این‌ گروه‌ قربانی‌ متمرکز کنیم‌؟
منبع : روزنامه اعتماد