پیوند تاریخ و خرافات

فوتبال احساسی اسپانیا را با رنگ‌ها و القابی که برای تیم‌های مختلف وجود دارد می‌شناسیم. آنچه لقب یک تیم اهل دیار ماتادور را متمایز می‌سازد، ریشه در تاریخ و فلسفه باشگاه‌ها دارد. هر چند تحقیق در مورد این مسئله ما را به مرحله‌ای سوق می‌دهد که طی آن مجبوریم در مورد غذاهای صرف شده در بین ۲ نیمه (رسم بزرگ هواداران اسپانیائی) تحقیق کنیم. سخن‌گوهای ملی اسپانیا در ارائه عقاید خود آزاد هستند. این مسئله در فوتبال نیز به چشم می‌خورد و باعث شده بعضاً حرف‌های عجیب و غریبی در مورد مربیان تیم‌های مختلف بشنویم.
ما اسپانیائی نیستیم، اما دوست داریم از فرهنگ فوتبال در این کشور سر دربیاوریم. در واقع شیوه دلربای فوتبال و سنت‌های نهفته در بطن آن توجه هر خارجی را به لیگی دعوت می‌کند که ما آن‌را ”جنون لالیگا“ می‌نامیم. بی‌گمان انتخاب لقب، ارتباط زیادی با رنگ پیراهن باشگاه دارد اما این مسئله تنها یکی از فاکتورهای بی‌شمار ”لقب‌گذاری“ نیست و گاهی نقش مهمی در لقب باشگاه‌های بزرگ دنیا ندارد. رئال‌مادرید نزد اسپانیائی‌ها با نام (losmerengues) معروف است. این لقب برخاسته از حس صلح‌خواهی که پیراهن سفید باشگاه القاء می‌کند، نیست بلکه الهام گرفته از یک نوع ”شکلات“ بود! چندی بعد با افزوده شدن هواداران رادیکال، به رئال‌مادرید لقب وایکینگ‌ها را دادند. شمار زیادی بازیکنان برآمده از شمال و منطقه اسکاندیناوی یکی دیگر از علت‌های انتخاب این لقب بود. این بازیکنان به کمک هم چند جام اروپائی را دهه ۷۰ به ارمغان آوردند.
در سوی مقابل، رقیبی به نام آتلتیکو‌مادرید وجود داشت آنها به نزدیک‌ترین نکته در دسترس متوسل شده و لقب خود را انتخاب کردند. آنها به جهت بازیکنان خارجی متعددی که در ترکیب خود داشتند ”هندی‌ها“ نامیده می‌شوند. ستارگان خارجی آتلتیکو در زمان‌های گذشته متعلق به آمریکای جنوبی بودند. ”لوس کونچنروس“ لقبی است که اسپانیائی‌ها، آتلتیکومادرید را با آن می‌شناسند، دیگر لقب آنها (mattress-makers) است.
جالب است بدانید که آتلتیکومادرید توسط چند دانش‌آموز اهل باسک تأسیس شد. پس عجیب نیست اگر رنگ پیراهن‌های ۲ تیم را قرمز و سفید ببینیم. البته رنگ پیراهن ۲ تیم در ابتدا آبی و سفید بود و در ادامه دچار تغییر شد.
همان‌طور که می‌دانید معروف‌ترین لقب آتلتیکومادرید ”روخی بلانکو“ است ولی آنها را با نام (losleones) نیز می‌شناسند. لقب (lions) ریشه انگلیسی این باشگاه را یادآور می‌شود. پیشوند باشگاه آتلتیکو است، هر چند نزد هواداران محلی با نام ”پرسرعت‌ها“ نیز معروف است. درباره اسم ورزشگاه بیلبائو که سن‌مامیس نامیده می‌شود داستان جالبی وجود دارد. می‌گویند این نام الهام گرفته از اسم کلیسائی در نزدیک این محل است.
افسانه‌های قدیمی می‌گوید یک‌بار سیتی‌ها به این مکان هجوم آورده و مسیحیان معتقد را دریدند. از آن‌زمان سن‌مامیس برای هواداران مکان مقدسی محسوب می‌شود. شاید این باشگاه به جهت عدم استفاده از بازیکنان غیرباسکی خشک و نخواستنی به‌نظر برسد اما آنها یک تاریخ مخصوص به‌خود و هوادارانی عاشق و آرمان‌خواه دارند.
رقیب نزدیک این تیم یعنی سوسیه‌داد افکار معتدل‌تری دارد. لقب سوسیه‌داد (lostxuri-urdan) است. سفید و آبی‌ها در زبان محلی (Guipuzcoan) نامیده می‌شوند. همچنین پیراهن مایورکا و اوساسونا به خاطر اختلاف اولیه ۲ تیم قرمز است و واژه محلی در نظر گرفته در زبان انگلیسی به معنای ”قلب“ است. نام و لقب برخی تیم‌های دیگر از داستان‌های عجیب و غریبی منبعث شده است. به‌طور مثال لقب اسپانیول طوطی‌های کوچک است، پیراهن اولیه اسپانیول آبی و سفید بود. ”آنخل رودریگوئز“، مؤسس باشگاه به خاطر علاقه به لباس زرد این رنگ را برای پوشش تیم در نظر گرفت. اما طبق معمول تغییر یافت. اهالی زاراگوسا تیم خود را با نام (losBlanguillos) می‌شناسند. رنگ اولیه تیم سفید بود اما هواداران قدیمی‌تر تیم، رنگ زرد را به یاد می‌آورند. فوتبال‌دوستان خارجی تیم دهه ۶۰ زاراگوسا به یاد می‌آورند. افرادی چون کاناریو، سانتوس، مارسلنینو، ویا و لاپیترا یک تیم طلائی را ساخته بودند. تیمی که فاتح جام‌های بزرگ بود. زاراگوسا به ۴ فینال پیاپی جام پادشاهی رسید و حتی در اروپا نیز موفق شد.
● جوک‌ها
نام تعداد دیگری از تیم‌ها احتیاج به تحقیق بیشتری دارد و اصولاً از فلسفه خاصی سرچشمه نمی‌گیرد. در این‌گونه القاب ردپائی از احساس هواداران و دشنام‌های رقیبان دیده می‌شود که اغلب از ریشه‌های دشمنی ۲ تیم حکایت می‌کند. سلتاویگو را سبزها می‌نامیدند، نه به خاطر رنگ پیراهن باشگاه بلکه به خاطر تأثیری که هواداران سلتیک در حدود ۱۰۰ سال پیش در جغرافیای منطقه گالیسیا ایجاد نمودند.
”پرتغالی‌ها“ لقبی بود که هواداران لاکرونیا رقیب نزدیک این تیم برای سلتاویگو ساخته بودند. سویا برای رقیب نزدیک خود یعنی بتیس لقب نامحترمانه‌ای چون ”لگن“ را در نظر گرفت! آنها اعتقاد داشتند ورزشگاه پیسخوان به مانند ”لگن“ است! در دهه ۷۰ بازیکنی از گامبیا به نام بری ـ بری راهی سویا شد و یونیفورم باشگاه را تغییر داد! شادی منحصربه‌فرد، رنگ خاص چهره، همچنین علاقه هواداران به او باعث شد لباس تیم به رنگ قرمز و مشکی (رنگ صورت این بازیکن) تغییر کند، هر چند این تحول دوام بسیار کمی داشت. در نهایت رنگ سفید و سبز برای باشگاه در نظر گرفته شد که رنگ محبوب مردم منطقه بود.
عجیب‌ترین نام از آن والنسیا است. مردم منطقه بنابر آنچه گویش منطقه اقتضا می‌کند آخر کلماتش را با عبارت (che) به پایان می‌برند. به‌همین جهت هواداران، والنسیا را (losche) می‌نامند. بی‌ادبانه‌ترین لقب از آن بارسلونا است. در فرهنگ کاتالونیا مسائل ناپسندی به‌چشم می‌خورد که برای هواداران این تیم مقدس پنداشته می‌شود. یکی از این القاب (loscules) است. البته این واژه بسیار ”عتاب‌آمیز“ است! بهتر است همان ”بلگرانا“ به معنای آبی و اناری را مورد اشاره قرار دهیم. ”بلگرانا“ در اوایل قرن بیستم مطرح شد. جائی‌که آزادیخواهان شور استقلال‌طلبی را در سرپروراندند. آنها تا هم‌اکنون نیز مجبورند بهای این فکر را بپردازند! این لقب تا آن‌زمان برای بارسائی‌ها باقی‌ماند. هواداران بارسا هنوز خاطرات تلخ گذشته را به یاد دارند اما شاید دوران طلائی آینده این خاطرات تلخ را از اذهان بزداید.
هر نام و لقبی ریشه در دیدگاه‌های هواداران دارد. رئال‌مادرید پرز احتیاج به تغییر دارد، شیرهای بیلبائو باید دندان خود را تیز کنند، بتیسی‌ها برای برتری‌طلبی می‌جنگند و... همه در دیار ماتادورها حتی اگر القاب عجیب و غریب روی نامشان سنگینی کند آماده رزم هستند.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی