اخلاق

پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) با ایراد این گفتار جاویدان:
(انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق)
ترجمه: (من برانگیخته شدم تا اخلاق نیک را کامل نمایم). هدف اساسی خود را از بعثت تشریح می‏فرماید. دین در واقع همه دستوراتش اخلاقی است. و تمام شئون اسلام از عبادات، داد و ستدها، تا حدود احکام همگی برپایه‏های بلند اخلاق و فضیلت استوار است.
اینک به ذکر آنچه که سزاوار است انجام داد، و یا ترک نمود، می‏پردازیم:
● محرمات
آنچه بجا آوردنش سزاوار نیست به آن حرام گویند و محرمات اخلاقی عبارت است از:
۱) ستمگری.
۲) زیاده‏روی.
۳) مسخره کردن مردمان .
۴) مردم آزاری .
۵) پرده‏دری .
۶) نارضایتی پدر و مادر .
۷) احتکار ارزاق ملت .
۸) زنا .
۹) لواط .
۱۰) اکتفاء زنان به زنان .
۱۱) نگاه کردن به زنان نامحرم و مرد نامحرم .
۱۲) نوشیدن شراب .
۱۳) قماربازی .
۱۴) خوردن گوشت مردار، و گوشت خوک و هر غذای حرام .
۱۵) خوردن مال مردم بدون رضایت آنها .
۱۶) رشوه‏خواری .
۱۷) انگشتر طلا و زینت با طلا برای مردان .
۱۸) حیله و فریب دادن مردم در کسب .
۱۹) غش در معامله.
۲۰) کنجکاوی در بدست آوردن اسرار مردم .
۲۱) پایمال کردن حقوق .
۲۲) استمناء .
۲۳) آوازه خوانی و گوش دادن به آن .
۲۴) دزدی .
۲۵) دلالی زنا .
۲۶) دروغ .
۲۷) غیبت و سخن چینی .
۲۸) دشنام دادن .
۲۹) رباخواری .
۳۰) قتل.
۳۱) همکاری با کافران و ستمگران .
۳۲) خیانت .
۳۳) حکم نمودن برخلاف قرآن و.
● فضائل
فضائل اخلاقی که زینت بخش مسلمان است عبارت است از:
۱) انصاف.
۲) کمک بخوبی .
۳) اصلاح بین مردم .
۴) اخلاص در عمل .
۵) نیکی به پدر و مادر .
۶) صله رحم .
۷) فروتنی .
۸) توکل بر خدا .
۹) بردباری ز.
۱۰) کسب دانش .
۱۱) نیک اخلاقی .
۱۲) خوشرفتاری با مردم .
۱۳) سخاوت .
۱۴) شجاعت .
۱۵) پاکدامنی .
۱۶) کمک بیچارگان .
۱۷) افشاء در سلام .
۱۸) صبر .
۱۹) میهمانی .
۲۰) عفو مردم .
۲۱) برآوردن حاجت حاجتمندان .
۲۲) میانه‏روی در هرچیز .
۲۳) پرهیزکاری .
۲۴) پاکیزگی .
۲۵) شرم داشتن .
۲۶) ازدواج .
۲۷) فرحناک بودن .
۲۸) راست گوئی .
۲۹) احترام به مردم .
۳۰) سپاسگزاری.
● رذائل
رذائل اخلاقی که انسان را به سقوط می‏گراید عبارتند از:
۱) حس انتقام‏جوئی .
۲) فخریه نمودن .
۳) ثروت فراوان .
۴) کارهای بیهوده .
۵) بی‏تابی در پیش آمدها .
۶) تنبلی .
۷) ریاست‏طلبی و مقام خواهی و ثروت دوستی .
۸) آز .
۹) خلف وعده .
۱۰) بدخلقی .
۱۱) کینه‏توزی .
۱۲) ترس .
۱۳) پست همتی .
۱۴) طمع‏کاری .
۱۵) شتابزدگی .
۱۶) تعصب ورزی .
۱۷) خودپسندی .
۱۸) بی‏توجهی به خدا و غفلت .
۱۹) زشتی .
۲۰) شک و تردید .
۲۱) منت .
۲۲) سنگدلی .
۲۳) منت نهادن و... آنچه از فضائل گفته شد همگی از کارهای مستحب نیستند بلکه برخی از آنها از نظر شریعت اسلام واجب است.
همانطور که آنچه از رذائل گفتیم همگی از کارهای مکروه نمی‏باشند، بلکه برخی از آنها در نظر اسلام حرام است. پس بر مسلمان لازم است، بکوشد و جدیت بخرج دهد تا خود را پاکیزه گرداند و اگر نسبت به قوانین مقدس اسلام کوتاهی نمود مانند پرنده شکسته بالی خواهد بود که نمی‏تواند پرواز نماید.
برای مسلمانان فقط گفتن: من مسلمانم به درد نمی‏خورد زیرا مانند آن است که انسان مریض برای خود بگوید: من سالم هستم، همانطوری که گفته مریض بحال او سودی ندارد، گفتار مسلمان هم تا هنگامی که به دستورات اسلام رفتار ننماید بی تأثیر است.

منبع : مرکز جهانی اطلاع رسانی آل بیت