خود اغفالی

نگاهی گذرا به تاریخ ایران‌زمین و حوادث تلخی كه در این سرزمین پهناور اتفاق افتاد ما را با یك تحلیل نامناسب كه در بین حاكمان وجود داشت روبه‌رو می‌كند كه این تحلیل برای شانه خالی نمودن از زیر بار مسوولیت خویش است، به عنوان نمونه كشتار بی‌رحمانه مغول، بی‌عرضگی حضرت سلطان حسین، دیوانه شدن نادر شاه، زن‌بارگی فتحعلی شاه، قتل‌قائم مقام و امیركبیر ماجرای انحراف مشروطه، حاكم شدن رضاخان صددرصد انگلیسی، درگیری دكتر مصدق با آیت‌ا... كاشانی، شكست نهضت ملی، كودتای ۲۸ مرداد همه و همه را اولاً رویدادهای تاریخی‌ای كه از بد حادثه اتفاق افتاده است دانسته و ثانیاً دست شوم خارجی را عامل اصلی این حوادث ناگوار می‌دانستند و از آنجا كه اَلنّاس عَلی دین ملوكهم یك حقیقت است این تحلیل مخرب حاكمان به مردم هم سرایت نموده است.
لذا ناكامی‌های خود را به قضا و قدر الهی و دست شوم خارجی مربوط می‌دانند و كامیابی‌های خود را به عرضه و شانس و اقبال بلند خویش ارتباط می‌دهند. هنوز متأسفانه این فرهنگ غیراسلامی در جامعه اسلامی ما حاكم است در صورتی كه خداوند متعال در قرآن می‌فرماید : انَّ‌لا یغیرما بقَوم حتّی یغَیروا ما باَنفسهم- خداوند حال هیچ قوم و گروهی را تغییر نمی‌دهد. مگر اینكه خودشان سرنوشت خویش تغییر دهند، پس سرنوشت فردی و اجتماعی انسان را خدای سبحان در كف باكفایت خود انسان قرار داده است و هدایت تكوینی را هم حتی برای غیرمسلمانان به ارمغان آورده است تا راه را از چاه تشخیص دهند. با مقدمه كوتاه بالا این سوال پیش می‌آید كه چرا دولت به اصطلاح اصولگرای ما ناكامی‌های خود را به گردن دیگری می‌اندازد؟ دلیلش روشن است؛ این دولت هم مانند بقیه دولت‌های بعد از انقلاب از درون مردم برخاسته و همان افكار و اندیشه‌های نامناسب كه در بین عموم مردم به صورت فرهنگ درآمده است در میان دولتمردان هم وجود دارد. هیچگاه به دنبال علت واقعی نیستند و از آسان‌ترین روش یعنی فرافكنی استفاده می‌كنند و بار مسوولیت خود را به دوش دیگران می‌اندازند؛ به عنوان نمونه گرانی‌های طاقت‌فرسای چندین ماهه اخیر را ابتدا به گردن رسانه‌های گروهی و سپس منتقدان دولت و عوامل نفوذی داخلی كه سر در آبشخور خارجی دارند، انداختند. در صورتی كه تصمیم های غیرعلمی و غیركارشناسی و بلكه عجولانه دولت در ارائه بودجه تورم‌زای امسال و برداشت بی‌رویه از حساب ذخیره ارزی ما را به این روز انداخته است و همان اشتباه فاحش در ارائه متمم بودجه امسال و شكل‌گیری بودجه ۸۶ دارد تكرار می‌شود. نمونه دیگر، سخنان آقای رئیس‌جمهور در جلسه هیأت‌وزیران روز چهارشنبه ۲۰ دی‌ماه جاری است؛ (قطعنامه‌ای كه دشمنان ملت ایران صادر كرده اند نیز در همین جهت است تا برخی از عناصر در داخل كشور، میدان پیدا كنند و...) همه می‌دانند امروز همه ابزارهای حاكمیت در اختیار دولت است حتی جریان سیاسی منتقد دولت برای پیشبرد اهداف بلند نظام یا همنوایی كرد و یا با سكوت خود دولت نهم را یاری داد ولی دیپلماسی بسیار ضعیف این دولت اگر نتوانست از این فرصت به دست آمده بهره كافی ببرد تقصیر كیست؟ فرافكنی به منزله پاك كردن صورت‌مساله است. موقتاً می‌توان گفت كی بود، كی بود، من نبودم ولی قضاوت تاریخ را چه می‌كنید؟ تولستوی می‌گوید: باید از گفتنی‌هایی گفت كه احتمالاً بسیاری آن را می‌دانند ولی جرأت ابراز آن را حتی برای خودشان ندارند. ‌ وقتی دولت چهره‌های مدیر، متعهد و بدون چشمداشت را به جرم اینكه در دولت‌های قبلی مسوولیت داشته‌اند و یا اینكه جوان نیستند بی‌حساب كنار می‌گذارد امروز در اداره كشور با قحط‌الرجال روبه‌رو می‌شود و این رمز اصلی عدم كامیابی دولت در تصمیم‌های خود است، استقبال از شعار و دوری از شعور دولت را از نخبگان تهی نموده است و از طرفی بزرگان سیاسی و فرهنگی كشور كه دارای اعتباری در میان مردم هستند خود مهر سكوت بر لب زده‌اند كه مبادا به وجاهت آنان لطمه‌ای وارد شود، در صورتی كه این اعتبار موجود به دلیل اسلام و انقلاب اسلامی و خون مطهر شهدای عزیز این كشور است، سكوت در مقابل این هجمه‌ها جایز نیست البته عده‌ای انگشت‌نما با نصایح مشفقانه خود از ملكوك شدن ترسی ندارند. به صورت خیلی مختصر دولت را نصیحت می‌كنند كه ما همه در یك كشتی نشسته‌ایم كه ناخدای آن رئیس قوه مجریه است، باید برای نجات نظام همه بگویند و بنویسند و راهنمایی كنند، رهبران فكری، نخبگان سیاسی و مذهبی، شعرا و نویسندگان در این شرایط حساس كشور باید مهر سكوت را بشكنند و این‌قدر محافظه‌كاری نكنند. شعارهای بی‌محتوا برای بیماری مزمن اقتصادی ما كارساز نیست. تا كی قرار است بر بالین مریض بنشینند و به‌به و چه‌چه كنند و با كلمات زیبا و رویا برانگیز بیمار را به خواب فرو ببرند؟
باید او را بیدار كرد و با متانت و استدلال او را برای درمان خویش آماده نمود و در گوشش نجوا نمود تا برای بهبود با پزشك همكاری نماید. باید مصالح كشور را بر منافع باندی و حزبی ترجیح داد. باید مسائل را صریح و شفاف و اگر لازم بود تلخ بیان نمود تا مصلحین به سخن آیند و دست‌اندركاران به حركت. خلاصه اینكه مشكلات كشور ما از خود ماست، كسی ما را عقب نگه نداشته بلكه خودمان باعث عقب‌ماندگی كشورمان شده‌ایم. چگونه در امور موفقیت‌آمیز آن را به عرضه و تلاش مدیران و نخبگان نسبت می‌دهیم ولی ناكامی‌ها را بر عهده رقبا و دشمنان خارجی می‌گذاریم، استعمار علت عقب‌ماندگی ما نشد بلكه ورود استعمار به دلیل عقب‌ماندگی‌مان بود و نه علت عقب‌ماندگی. دولت عزیز باید بداند سرعت دیگران هم می‌تواند برای ما كه با سرعت بسیار كمی ‌حركت می‌كنیم عقب‌ماندگی بیشتری به میان آورد. امید است تجربه ۱۶ ماهه دولت نهم و مشكلات پیش روی ملت باعث دقت و درایت بیشتر دولت گردد. از شتابزدگی و امور غیركارشناسی جداً بپرهیزند تا در بقیه عمر دولت جبران مافات شود.

محمدرضا خباز

منبع : روزنامه اعتماد ملی