استقبال از نگاه واقع ‌بینانه غرب به مسائل امنیتی

پانزدهمین همایش بین المللی آسیای مرکزی و قفقاز در تهران به کار خود پایان داده و طی آن جمهوری اسلامی ایران از هر گونه نگاه واقعبیانه در غرب نسبت به تحولات و مسائل امنیتی منطقه به ویژه گزارشهای مجمع پارلمانی ناتو درباره ایران استقبال کرده است. همایش با سخنرانی منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران آغاز شده بود.
سید رسول موسوی مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه بیانیه پایانی این همایش را قرائت کرده است. دیپلماسی ایرانی متن این بیانیه را منتشر می کند.
۱) مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین الملل براساس منشور ملل متحد بر عهده شورای امنیت این سازمان می‌باشد و این مهم در اساسنامه ناتو نیز مورد تأکید قرار گرفته است. لذا اقدامات ناتو در خارج از این چارچوب و تلاش‌های جاری برای جایگزین کردن آن با سازمان ملل متحد امری فاقد مشروعیت قانونی و غیر قابل قبول است.
۲) تلاش ناتو به عنوان حامل ارزش‌های لیبرال دموکراسی غربی، برای تغییر الگوهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در کشورهای ثالث با الگوهای بومی و منطقه‌ای مغایر است و باعث بی‌ثباتی و ناامنی می‌شود. مقاومت ملی و منطقه‌ای در مقابل این تغییر باعث تصادم و تقابل ارزشی و فرهنگی و در نتیجه تشدید خصومت و ناامنی می‌گردد.
۳) جمهوری اسلامی ایران معتقد است تزریق مدل‌های ناهمخوان با بافت‌ سیاسی و اجتماعی متفاوت در منطقه آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه و خلیج فارس سرانجامی جز بی‌ثباتی و نا امنی برای منطقه و کل جهان ندارد. این الگوها باید از دل منطقه و با ایفای نقش از سوی بازیگران مؤثر آن بیرون بیاید.
۴) جمهوری اسلامی ایران معتقد است دستکاری مصنوعی در نظام‌های امنیتی منطقه باعث بی‌ثباتی در کل منطقه و به تبع آن در کل نظام امنیت بین المللی می‌گردد.
لذا نظام‌های امنیتی در منطقه باید بومی و مطابق نیازهای منطقه و براساس تقویت اعتماد متقابل بین کشورهای منطقه شکل گیرد. بالطبع، این نظامهای منطقه‌ای که بر پایه واقعیات منطقه و نقش و جایگاه واقعی کشورهای آن شکل می‌گیرد می‌تواند از طریق برقراری ارتباط و همکاری با سایر نظام‌های منطقه‌ای به ثبات و امنیت کلیت نظام بین الملل کمک نماید.
۵) باور داریم که در جهان امروز، مقابله با تهدیدات نوین صرفاً با تلاش جمعی و همکاری و گفتگو بین اعضای جامعه بین الملل امکان پذیر است. ولی اجزا و عناصر این همکاری نمی‌تواند براساس برداشت‌ها، نیازها، منافع خواست‌ها و بعضاً زیاده خواهی های یک عضو یا تعدادی از آنها شکل گیرد. (جمهوری اسلامی ایران از هر گونه نگاه واقعبینانه در غرب نسبت به تحولات و مسائل امنیتی منطقه بویژه گزارش‌های مجمع پارلمانی ناتو درباره ایران استقبال می‌نماید.)
۶) جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک قدرت برتر منطقه، از مناسبات خوبی با همسایگان خود برخوردار است و براساس سیاست‌های اصولی خود برای قوام بخشیدن به ثبات و امنیت در منطقه به شکل دو جانبه و چند جانبه با کشورهای منطقه گفتگو می‌کند و ترتیباتی را پیشنهاد کرده است. طبعاً هر حرکت و روندی که در جهت منافع منطقه، برخاسته از منطقه و مطابق نیازهای منطقه باشد قابل بررسی و مطالعه است.
۷) جمهوری اسلامی ایران نسبت به انحراف در مأموریت جامعه بین المللی در افغانستان و اقدامات ناتو در این کشور هشدار می‌دهد. تذکرات پیشگیرانه ما به دوستان غربی مان در خصوص ماهیت طالبان و مقاصد افراطی و ناسازگار آن، به موقع مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه از دل آن فاجعه ۱۱ سپتامبر بیرون آمد.
اگر هدف حل مسائل در این کشور است باید ریشه‌ها مورد توجه قرار گیرد. مواد مخدر در این کشور، به اعتراف خود غربی‌ها، بستر تکوین و پرورش انواع تهدیدات و منبع تغذیه تروریسم است، ولی متأسفانه غرب کارنامه روشنی در این خصوص برای ارائه ندارد.
۸) انتظار می‌رفت با سقوط طالبان و آغاز عصر جدید در زندگی سیاسی افغانستان، دوستان غربی ما با درک و شناخت واقعیت‌های افغانستان از تکرار تاریخ جلوگیری کنند. هیچ ابزاری جز شناخت واقعیت‌های افغانستان از تکرار تاریخ جلوگیری نمی‌کند. هیچ ابزاری جز شناخت نمی‌تواند مشکلات افغانستان را حل کند. خاطره زمین گیر شدن و شکست و خروج ابرقدرت‌ شرق در این کشور هنوز از اذهان پاک نشده است.
اگر این شناخت حاصل نشود، صحنه‌ افغانستان می‌تواند بر گردابی تبدیل شود که به نفع هیچ کس نیست نه ما در منطقه و نه آنها در آنسوی آب‌ها؛ فقدان شناخت ممکن است در زمان تنگنا و سختی سناریوهایی را به چشم انسان مقبول جلوه دهد که تحقق آنها می‌تواند دستاوردها را به باد دهد. عناوین و اصطلاحاتی چون «طالبان خوب» و «طالبان بد» مفاهیمی ساختگی و غیر واقعی هستند. امیدواریم این تذکرات دوستانه ما درست و به موقع شنیده شود.
۹) ما وضعیت دشوار کنونی نیروهای غربی در افغانستان را نتیجه سیاست‌های نادرست می‌دانیم و متذکر می‌شویم که فرافکنی و اتهام زدن به جمهوری اسلامی ایران واقعیت‌ها را تغییر نمی‌دهد و مشکل آنها را حل نمی‌کند.
۱۰) تروریسم پدیده‌ای شوم و تهدیدی برای همه است. جمهوری اسلامی ایران قربانی مستقیم تروریسم ناشی از افغانستان است.
اگر در مبارزه با این پدیده سهل انگاری و مصامحه صورت گیرد استانداردهای دو گانه بکار گرفته شود یا به علل و عوامل واقعی و بستر شکل گیری آن توجه کافی نشود، هر تلاشی به ضد خود تبدیل خواهد شد و شاهد سربرآوردن این اژدهای چند سر در سایر نقاط جهان خواهیم بود. تصویر موجود کنونی حاکی از آن است که تفاسیر خود محور و یکسو نگرانه و برخوردهای سخت افزاری با پدیده تروریسم پاسخگو نیست و لازم است تفسیر‌ها و تحلیل‌های دیگری شنیده شود و نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه استراتژیک اورآسیا، خلیج فارس و خاورمیانه و ثبات و امنیت آن بر هیچ ناظر واقع بینی پوشیده نیست و چشم بوشی بر این واقعیت، هر معادله‌ای را غیر واقعی خواهد ساخت.

منبع : دیپلماسی ایرانی