جادهٔ تباهی - ROAD TO PERDITION

سال تولید : ۲۰۰۲
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : ریچارد د. زانوک، دین زانوک و سام مندس
کارگردان : مندس
فیلمنامه‌نویس : دیوید سف، برمبنای رمانی نوشتهٔ ماکس آلن کالینز و ریچارد پیرس رینر
فیلمبردار : کانراد ل. هال
آهنگساز(موسیقی متن) : توماس نیومن
هنرپیشگان : تام هنکس، پل نیومن، تایلر هوچلین، لیام ایکن، دانیل کریگ، استنلی توتچی، سیاران هیندز، جنیفر جیسن لی، جود لو و لنس بیکر
نوع فیلم : رنگی، ۱۱۷ دقیقه


سال ۱۹۳۱، شهرکی در میروست. ̎مایکل سالی‌ون جونیرِ̎ دوازده‌ ساله (هوچلین)، مانده است پدرش، ̎مایکل̎ (هنکس) چه‌جور کاری برای برای ̎جان رونی̎ (نیومن)، سردستهٔ مافیائی انجام می‌دهد. یک شب وقتی پدرش دنبال کاری می‌رود، ̎مایکل جونیر̎ در اتوموبیلش پنهان می‌شود و پسر خشن ̎رونی̎، ̎کانر̎ (کریگ) را می‌بیند که هم‌کار گنگسترش، ̎فین مگاورن̎ (هیندز) را می‌کشد. ̎کانر̎ برای لاپوشانی جنایت، سعی می‌کند ̎مایکل̎ و پسرش را به قتل برساند ولی به‌جای آنها، مادر ̎مایکل̎ و برادرش را می‌کشد. ̎مایکل̎ به اتفاق پسرش با اتوموبیل‌شان به شیکاگو می‌روند تا دریابند ̎فرانک نیتی̎ (توتچی) دست راست ̎آل کاپون̎ چه موضعی در این زمینه گرفته است. ̎نیتی̎ که می‌خواهد از منافع خود محافظت کند، طرفِ خانوادهٔ ̎رونی̎ را می‌گیرد. ̎مایکل̎ و پسرش عازم شهر پردیشن در کانزاس می‌شوند، جائی‌که ̎مایکل جونیر̎ نزد عمه‌اش در امن و امان خواهد بود. اما قاتل مزدور ̎نیتی̎، ̎مگوایر̎ (لو) خودش را به آنها می‌رساند. ̎مایکل̎ و پسرش فرار می‌کنند. ̎مایکل̎ که پی برده باید ̎کاپون̎ را مجبور کند تا دست از حمایت ̎کانر̎ بردارد، به همان بانکی دستبرد می‌زند که پول دزدی و اخاذی‌شدهٔ ̎کاپون̎ در آن‌جا نگه‌داری می‌شود. وقتی ̎رنس̎ (بیکر) حسابرس مافیا را می‌فرستند تا آن پول را بیرون بکشد، ̎مایکل̎ تعقیبش می‌کند ولی بین راه ̎مکواگر̎ او را غافلگیر می‌کند. ̎مایکلِ̎ مجروح می‌گریزد ولی صورت‌حساب‌های ̎کاپون̎ را نیز هم‌راه می‌برد. ̎مایکل̎ پس از بهبودی در یک مزرعه با ̎جان̎ رودررو می‌شود و با مدرک ثابت می‌کند که ̎کانر̎ از او می‌دزدیده است. اما ̎جان̎ از قطع هم‌کاری با ̎کانر̎ سر باز می‌زند. ̎مایکل̎، ̎جان̎ را غافلگیر می‌کند و می‌کشد و بعد به کمک اطلاعاتی که از ̎نیتی̎ گرفته، ̎کانر̎ را نیز پیدا می‌کند و به قتل می‌رساند. او پسرش را به پردیشن، جائی‌که ̎مگوایر̎ منتظرشان است، می‌برد. ̎مگوایر̎ به طرف ̎مایکل̎ تیراندازی می‌کند. ̎مایکل جونیر̎، مگوایر̎ را هدف قرار می‌دهد ولی نمی‌تواند خود را راضی کند که ماشه را بکشد. ̎مایکل̎، مگوایر̎ را می‌کشد ولی خودش با این امید می‌میرد که پسرش مسیر خشونت‌بار او را دنبال نخواهد کرد.
● مندس پس از درخشش با زیبای آمریکائی (۱۹۹۹)، سراغ پروژهٔ جاه‌طلبانه‌ای رفت. فیلمی گنگستری با داستان پر پیچ‌وخم و شخصیت‌های آشنای ژانر که دنیای‌شان در قتل و جنایت و انتقام خلاصه می‌شود. فیلم بیش از این‌که اعتبار و تشخصی دوباره برای فیلم‌ساز و فیلم‌نامه‌نویس‌اش درست و پا کند، زمینه‌ساز درخشش عوامل فنی کارکشته‌اش شد. طراحی صحنه (دنیس گاسنر) و لباسِ ̎آلبرت وولسکی) چشم‌نواز فیلم و بازسازی دقیق و پر جزئیات زمان و مکان وقوع داستان، یادآور بهترین فیلم‌های نوآر و گنگستری هالیوود است و هالِ فقید در آخرین باری که پشت دوربین فیلم‌برداری قرار گرفت، با نور و رنگ غوغا کرد. یک اسکار دیگر برای بهترین فیلم‌برداری ـ این‌بر بعد از مرگ استاد ـ کم‌ترین قدردانی سینمای آمریکا از یکی از بزرگ‌ترین تصویرسازانش بود. مندس با ساختن جادهٔ تباهی نشان داد در جریان تولیدی بزرگ و در دل مناسبات کلاسیک ژانر چیز زیادی برای عرضه ندارد و فقط به کارگردانی حرفه‌ای و کاربلد تبدیل می‌شود که نظام استودیوئی نمونه‌هایش را کم ندارد، اما در عوض فیلم‌های اریژینالی مثل زیبای آمریکائی خیلی کم دارد. ترکیب نیومن و هنکس در قالب دو گنگستر از دو نسل متفاوت می‌توانست شوق‌انگیزتر از چیزی باشد که در فیلم می‌بینیم و حضور شخصیت نوجوان در داستان و مایهٔ تعمیم و تسری خشونت به نسل‌های بعد هم آن‌قدر تکرار شده است که کمکی به سرپا نگه داشتن روایت فیلم نمی‌کند. نام فیلم عنوانی با ایهام است که هم به منطقه‌ای جغرافیائی اشاره دارد و هم مفهوم تباهی را در ذهن تماشاگر نگه می‌دارد.