سرخجه

چنانچه کودک گرفتار بیماری سرخجه شد ، نگران نشوید . اگر چه داشتن یک کودک بیمار ،‌همیشه ناراحت کننده است ، اما سرخجه ، یک دانه زدن ملایم واگیردار پوست است که ناراحتی های ثانویه ایجاد نمی کند . این بیماری تنها زمانی خطرناک است که یک خانم باردار ، به آن مبتلا شود . در این صورت بیماری از راه جفت به جنین منتقل شده وگاهی ممکن است موجب مرگ جنین شود و یا نقص هایی در نوزاد متولد شده ایجاد کند . این نوع سرخجه را سرخجه مادرزادی می نامند .
این بیماری پیش از تولید واکسن در سال ۱۹۶۹ ، جزو بیماریهای واگیر دار رایج در کودکان به شمار می آمد . اما در سالهای اخیر ، شیوع سرخجه کاهش یافته است .
● ایمنی زایی
یک بار مبتلا شدن به بیماری سرخجه ،‌فرد را برای تمام عمر نسبت به این بیماری مصون می سازد . فردی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده ، اما پس از یک سالگی از واکسن سرخجه استفاده کرده باشد ، او هم برای تمام عمر گرفتار سرخجه نخواهد شد . به هر حال بسیاری از جوانان و نوجوانان ، می پندارند که نسبت به بیماری سرخجه مصونیت دارند ، حال آن که به یاد نمی آورند در دوران کودکی به این بیماری مبتلا شده اند و یا واکسن آن را تزریق کرده اند یا خیر ؟ از این رو ، باید تمامی دانشجویان و پرسنل بیمارستانها ، مدرکی دال بر واکسینه شدن و یا یک بار مبتلا شدن به بیماری ارائه کنند .
داشتن این مدرک برای خانمهای باردار بسیار اهمیت دارد .
اگر در مورد واکسینه شدن و یا مبتلا شدن به سرخجه در دوران کودکی خود شک دارید ، باید آزمایش خون بدهید تا مشخص شود که آیا در خون شما پادتنی علیه سرخجه وجود دارد یا خیر ؟ چنانچه پادتنی کشف نشد باید در نخستین فرصت ، خود را واکسینه کنید ، مگر این که در اوایل دوران بارداری باشید ، زیرا در این دوران نمی توانید واکسن بزنید .
نوزادانی که مادرانشان به سرخجه ایمنی دارند به طور معمول پادتن های مادری را شش تا نه ماه پس از تولد ، در خون خود دارند و علیه سرخجه مصون هستند .
● علت بیماری
ویروس سرخجه در تمامی طول سال وجود دارد ، اما انتشار آن در فصل های زمستان و بهار بیشتر است . کودک ممکن است از طریق هوای آلوده به ویروس ،‌ بیمار شود . هوای اتاق به طور معمول در اثر ترشحات حلق و بینی فرد بیمار آلوده می شود .
کودک ، دو تا سه هفته پس از تماس نزدیک با فرد بیمار ، علائم بیماری را آشکار میکند . دوره واگیری بیماری از هفت روز پیش تا پنج روز پس از پیدایش علائم آن ( دانه های قرمز رنگ پوستی ) است .
ویروس سرخجه می تواند از جفت عبور کند و از مادر به جنین منتقل شود . در این حالت سرخجه مادرزادی پدید می آید که احتمال آن در ماه های آخر بارداری بسیار ضعیف تر از ماه های نخست است . چنانچه مادر به سرخجه مبتلا شد ، احتمال انتقال آن به جنین در سه ماهه اول بارداری ۲۵ درصد است . این احتمال در ماه چهارم ، به ده تا بیست درصد کاهش می یابد و از ماه پنجم به بعد به صفر می رسد .
سرخجه مادرزادی نارسایی هایی در گوش ،‌چشم ، قلب و مغز نوزاد ایجاد می کند که ممکن است به کوری ، کری وعقب ماندگی ذهنی او بیانجامد .
● نشانه های بیماری
علائم بیماری با دانه زدن در پوست آشکار می شود که با تب خفیف یک روزه ( ۳۸ درجه سانتی گراد ) همراه است . کودکان بزرگ تر و نوجوانان ، ابتدا نشانه های نخستین را بروز می دهند که سه تا چهار روز ادامه دارد . از جمله این علائم می توان سردرد ، تب خفیف ، گلودرد ، سرفه های ملایم ، بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوی پشت گوش و سر را نام برد .
دانه زدن پوست با پیدایش نقاط قرمز رنگ روی صورت آغاز می شود . این دانه ها به سرعت به سایر نقاط بدن گسترش می یابند . گاهی اوقات ، دانه زدن پوست دیده نمی شود . زیرا فرد بدون این که بداند پیش از این دچار سرخجه شده یا نه ، نسبت به آن مصونیت دارد . دانه ها همراه با خارش ، در مدت یک روز در سراسر بدن پخش می شوند ، در روز دوم از صورت محو شده و تا روز سوم در سراسر بدن به کلی از بین می روند . غدد لنفاوی پشت گوش و سر ، ممکن است تا هفته ها متورم باقی بمانند ، بدون این که حساسیت و دردی داشته باشند . افراد بالغ گاهی پس از محو شدن دانه ها در صورت ، از درد مفاصل ( زانو ،‌ مج و آرنج ) شکایت میکنند . این دردها ممکن است تا ده روز ادامه داشته باشند .
● راههای پیشگیری
- به محض رسیدن کودک به پانزده سالگی ، برای تزریق واکسن سرخجه او را نزد متخصص کودکان ببرید . این واکسن به صورت سه گانه ( سرخک ، سرخجه ، اوریون ) قابل دسترس بوده و تا ۹۸ درصد مصونیت ایجاد می کند ؛
- از تماس کودک خود با کودک یا فرد بالغی که دانه های قرمز رنگ پوستی دارد ، جلوگیری کنید ، زیرا ممکن است سرخجه داشته باشد ؛
- در صورت مشاهده دانه های قرمز رنگ روی پوست کودک ، از رفتن او به مدرسه جلوگیری کنید . پزشک باید ابتدا او را معاینه کند تا بتواند واگیردار بودن بیماری را تشخیص دهد . اگر بیماری واگیردار بود ، در مورد طول مدت واگیری از پزشک سئوال کنید و در این دوره ، از تماس او با سایر افراد جلوگیری به عمل آورید ؛
- در صورت مبتلا شدن کودک به سرخجه ، تا پنج روز پس از پیدایش دانه های قرمز رنگ ، از تماس او با خانم های باردار جلوگیری کرده و در صورتی که به طور اتفاقی تماسی روی داد ، با متخصص زنان مشورت کنید ؛
- اگر کودک گرفتار سرخجه است ،‌ تنها با کودکانی می تواند ارتباط داشته باشد که علیه سرخجه واکسینه شده و یا پیش از این دچار بیماری شده باشند .

منبع : ادیولوژی