جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


راه‌حل برخورد با احساسات دردسرسازمشکلات احساسی و رفتاری ما کدامند؟


راه‌حل برخورد با احساسات دردسرسازمشکلات احساسی و رفتاری ما کدامند؟
با این مشکلات چگونه مواجه‌ ‌می‌شویم و راه‌حل برخورد با این ‌قبیل مشکلات چه چیز است و با آنها چه باید‌ ‌کرد؟‌ ‌ این مقاله سعی دارد ضمن فهرست کردن برخی از عمده‌ترین این مشکلات راه‌حل‌ ‌برخورد با آنها را نشان ‌دهد.‌ ‌‌ ‌هر وقت می‌خواهم حرفی بزنم، صدایم می‌لرزد و‌ ‌لپ‌هایم مثل توت‌فرنگی، قرمز می‌شود. ترس از نگاه ‌دیگران زندگیم را به جهنمی مبدل‌ ‌کرده است. جرات نه گفتن را ندارم و حتی در بله گفتن هم تردید به خود ‌راه می‌دهم.‌ ‌این ها از خصوصیات افراد کمروست.‌ ‌‌
‌کمرویی یا همان خجالت کشیدن، نه یک بیماری است‌ ‌و نه یک شخصیت اخلاقی تلقی می‌شود. از نظر ‌روانشناسان، کمرویی یک نوع مشکل ذهنی و‌ ‌رفتاری است، نه چیزی بیش از آن. از نظر آنان، کمرویی نوعی ‌نگرش و عمل منفعلانه و‌ ‌پریشانی بی‌خطر و ملایم محسوب می‌شود، این حالت در طول زندگی و با درگیر ‌شدن در‌ ‌مسائل اجتماعی و تجارب متنوع زندگی تا حدود زیادی برطرف می‌شود. بنابراین این‌ حالت را ‌نمی‌توان یک نوع عیب و نقص واقعی نوجوانان و جوانان دانست.‌‌یادمان‌ ‌باشد که این مشکل در افراد مختلف و در سبک‌های مختلف شخصیتی، متفاوت و با شدت کم و‌ ‌زیاد ‌بروز می‌کند.‌ ‌‌"‌خجالت‌زدگی" ‌افراد در دوره‌های مختلف کاری و زمانی، خود‌ ‌را نشان می‌دهد. مثلا‌ در مواجهه با دوستان و ‌معلم‌ها، ورود به محیط جدید در هنگام‌ ‌گذراندن یک امتحان، حرف زدن در جمع یا آشنایی با فرد یا جمع جدید ‌و گفتگو با‌ ‌افراد ناشناس که گاه کار راحتی هم نیست، مخصوصا اگر این آشنایی یا حرف زدن، برای اولین بار باشد.‌ ‌در گذر زمان و کسب تجربه، اعتماد به نفس شخصی‌ ‌بالا می‌رود و این دیو خجالت ناپدید می‌شود، زیرا ‌توانایی خود را عرضه کردن و جرا‡ت‌ ‌مقابله با نگاه دیگران، نیاز به آموزش و یادگیری دارد.‌ ‌این نوع خصوصیات، در‌ ‌بعضی از اشخاص ودر روابط اجتماعی به طور طبیعی آموخته می‌شود. اما در برخی‌ ‌موقعیت ‌ها افراد برای اجتماعی شدن و کاهش خجالت‌زدگی نیازمند به تغییر در نگرش و‌ ‌رفتارها و از بین ‌بردن عادت‌های غلط هستند.‌ ‌نباید ناامید شد، اشخاص کمرو یا‌ ‌خجالتی معمولا این مرحله از مشکل را پشت‌سر می‌گذارند و زندگی ‌رضایتبخش و موفقی را‌ ‌خواهند داشت.‌ ‌قبل از هر چیز، افراد دارای این ویژگی نباید اجازه دهند‌ ‌دلسردی یا ناتوانی به آنها غلبه کند.
‌ ‌غلبه کردن بر اینکه دیگران در قبال اعمال‌ ‌و رفتار ما چه قضاوت‌ها و برداشتی دارند یا چه حساسیتی نشان ‌می‌دهند، قدم مهمی در‌ ‌حل مشکل خجالت‌زدگی است، زیرا وقتی ما عملی را در یک شرایطی انجام ‌می‌دهیم، برای آن‌ ‌دلیل عقلانی یا احساسی داریم و لزومی ندارد از عملی که لازم بوده انجام دهیم‌ ‌خجالت‌زده شویم یا با ترس بی‌جهت زمینه کناره‌گیری خود را به وجود آوریم. شخص‌ ‌خجالتی، دچار نوعی ‌احساس ناخوشایند مداوم است که بیش از همه خود برای آن‌ ‌باید چاره‌ای بیندیشد.‌ ‌البته این شخص همیشه سعی می‌کند که زندگی خوبی ‌را برای خودش فراهم بکند. او حتی در ‌میان خانواده، دوستان، اطرافیان، محل کار و در‌ ‌اجتماع احساس خشنودی و خوشحالی می‌کند.حتی اگر در ‌مقابل اشخاص ناشناس احساس ترس و‌ ‌نگرانی گریبانگیرش شود، سعی می‌کند حتی‌الامکان با مشکل ‌مواجه نشود.‌ ‌‌ ‌مهم‌ترین‌ ‌مسئله این است که کمرویی و خجالت‌زدگی حالت مزمن به خود نگیرد که در این صورت به یک‌ ‌ناراحتی درونی و تا حدودی پایدار تبدیل می‌شود و به سختی می‌توان آن را کنار گذاشت‌ ‌و به طرز ‌ملال‌انگیزی مانع رشد همه‌جانبه شخصیتی می‌شود.‌ ‌
● خجالتی‌ها چه‌ ‌ویژگی‌هایی دارند؟‌ ‌
این افراد در مقابل خواسته‌های معقول یا نامعقول دیگران چه در‌ ‌خانواده و چه در محل کار، مقاومت چندانی ‌ندارند. زیرا تنها خواسته درونی یک فرد‌ ‌خجالتی این است که دیگران او را از صمیم قلب دوست داشته ‌باشند.‌ ‌اما با‌ ‌زندانی کردن خود و منفعلانه عمل کردن‌ )Passeve(‌، باید هر نوع فشار روحی و روانی را‌ ‌تحمل کند. در ‌این صورت است که او افکار مورد علاقه خودش را به خوبی بیان نمی‌کند و‌ ‌خود را بی‌لیاقت، ناتوان و در نهایت تنها احساس می‌کند.
چنین اشخاصی‌ ‌دائم احساس می‌کنند که بر روی چهار پایه‌ای قرار ‌گرفته و همه او را می‌بینند و‌به او توجه دارند ودر شکل افراطی، در حال تذکر دادن و محاکمه اش ‌هستند.‌ ‌یک‌ ‌نگاه، یک لبخند یا یک سکوت باعث بر هم ریختگی‌اش می‌شود. هر بار احساس می‌کند که‌ ‌مورد ‌آزمایش و امتحان قرار می‌گیرد. او محکوم به چیزی است که خودش هم از آن بی‌اطلاع است.‌ ‌اشخاصی که دچار این نوع مشکلات ارتباطی و روانی می‌شوند، معمولا از‌ ‌اینکه خود را درمقابل نگاه و ‌نشانه‌گیری دیگران بیابند، ترس و بیم دارند. همیشه این‌ ‌احساس در آنها وجود دارد که زیر نظر قرار ‌گرفته‌اند.‌ ‌
●‌ ‌احساس ضعف و‌ ‌شکست‌ ‌
او احساس می‌کند که از نگاه دیگران نمی‌تواند فرار کند و هر چقدر هم که‌ ‌بخواهد از خودش دفاع کند،‌ ‌یا به ‌خوبی خودش را جمع و جور کند، باز هم احساس می‌کند‌ ‌که آدمی ‌دست و پا چلفتی است. آرام‌آرام به این ‌نتیجه می‌رسد که هیچ وقت قادر به‌ ‌کنترل وضعیت زندگی‌اش نخواهد بود.‌ ‌تصور می‌کند که دیگران نسبت به او یک خشم‌ ‌پنهانی و قدیمی دارند. در نظرش دیگران خیلی از او قوی‌تر و ‌صلاحیت‌دارترند و هر‌ ‌لحظه می‌توانند در گفتگو یا عمل، به او ضربه سختی وارد کنند. دائما به اضطراب و‌ ‌نگرانی‌هایش توجه می‌کند و تبدیل به یک آدم محتاط می‌شود.
محتاط درگفتار، محتاط در‌ ‌عمل و محتاط در ‌ارتباط برقرار کردن با دیگران.‌ ‌کمرویی و خجالت‌زدگی در نظر‌ ‌اکثر نویسندگان روانکاو، یک نوع اضطراب خاص اجتماعی غیرمرضی است.‌ ‌شخص‌ ‌خجالت‌زده می‌خواهد خودش را در حالت ماندگار و همیشگی جلوه دهد. معمولا در خودش‌ ‌فرو ‌می‌رود و کمتر از قوه ابتکارش استفاده می‌کند و در تمام موقعیت‌های اجتماعی‌ ‌خود را غایب می‌داند.‌با اینکه علاقه‌مند است که تغییر و تحولاتی در خود‌ ‌ایجاد بکند، باز هم در روابط اجتماعی‌اش از خود ‌بی‌استعدادی نشان‌ ‌می‌دهد.‌ ‌متخصصان و روانشناسان رفتارشناختی، تکنیک‌هایی را ارائه می‌کنند که‌ ‌به طور چشمگیری موجب کمک به ‌این افراد برای کاهش یا از بین بردن حالت‌های‌ ‌خجالت‌زدگی و کمرویی می‌شود."به بعضی از این تکنیک‌ها ‌اشاره می‌کنیم‌"؛ ‌ ‌با‌ ‌کار کردن برافکار منفی که علت اصلی کمرویی و خجالت می‌باشد، می‌توان تا حدودی شخص‌ ‌کمرو را ‌از گردابی که برای خود ساخته است، بیرون کشید.
برخورد های عاطفی،‌ ‌اجتماعی و حرفه‌ای اشخاص خجالتی بر اثر حضور در موقعیت‌های جدید تحصیلی و شغلی ‌کاهش‌ ‌می‌یابد.‌ ‌باید بتوانیم شخص خجالتی را قانع کنیم که در مقابل قضاوت دیگران‌ ‌هیچ‌گونه ترس و واهمه‌ای نداشته ‌باشد. همچنین مبارزه با ترس که شخص کمرو احساس‌ ‌می‌کند واینکه همیشه باید در مقابل دیگران مهربان و از ‌خودگذشته باشد. احساس پوچی و ترس از‌ ‌قضاوت دیگران یکی از مسائل اصلی این‌گونه افراد است.
اگر یک ‌آدم کمرو، ایده‌هایش را‌ ‌پنهان نگه دارد، چطور می‌توان آن را کشف کرد و به استعدادهایش پی برد؟ حتی ‌خودش هم‌ ‌نمی‌تواند گنج پنهانی‌اش را بیابد.‌ ‌او فکر می‌کند که گوش دادن به سخن‌ ‌دیگران امری کاملا طبیعی است تا اینکه دیگران به سخن او گوش ‌کنند.‌ ‌به مرور‌ ‌زمان در تنهایی خودش فرورفته و احساس تو خالی بودن می‌کند. در این وضعیت که این فرد از‌ ‌خودشناختی ندارد و هنوز از خواب بلند نشده است، همانطور تسلیم خواسته ‌های دیگران‌ ‌می‌شود. انگار ‌وجودش فقط در نگاه دیگران نهفته است. تنها نگاه دیگران است که به‌ ‌او زندگی می‌بخشد.‌ ‌اولین گام برای تغییر اساسی این‌گونه افراد این است که دیگران اجازه بدهند افکار و احساسات آنها ظهور ‌و بروز یابد. شخص کمرو همیشه‌ ‌می‌اندیشد که حرف زدن یک ریسک است. ریسک ازاین که دیگران شاید از او ‌خوششان نیاید‌ ‌و درباره او قضاوتی ناعادلانه کنند.‌‌‌
منبع : روزنامه آفتاب یزد


همچنین مشاهده کنید