انوار المشعشعین: فی ذکر شرافه قم و القمیین

نویسنده : نائینی‌اردستانی - محمدعلی‌بن‌حسین
محقق : انصاری‌قمی - محمدرضا
محل نشر : قم
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۰۵/۲۹
رده دیویی : ۲۹۷.۲۹۲
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۶۴۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۲۱۱۳/م۷۵ن۲
نوبت چاپ : ۱
شماره مجلد : ۱
تیراژ : ۱۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۱۲۱-۴۷-۰

'انوار المشعشعین 'اثر مورخ و نویسنده قمی, محمدعلی بن حسین بن بهائ‌الدینی است که طی پنج سال, یعنی از سال 1352ه.ق تا سال 1330ه.ق به نگارش آن مشغول بوده و آن را در سه جلد فراهم آورده است .وی برای هر جلد, عنوان جداگانه‌ای متناسب با محتوا و موضوع آن انتخاب کرده است .جلد نخست که 'انوار المشعشعین فی شرافه قم و القمیین 'نام گرفته به تاریخ کهن قم اختصاص دارد .نگارنده, کتاب 'تاریخ قم 'تالیف حسن بن محمد بن حسن قمی را الگوی خود قرار داده, و بر طبق آن, سیر تاریخی بنیان و پدید آمدن شهر قم را از هنگام ورود اشعریان به دشت قم و وقایع پیرامون آن تا استقرار نهایی آنان در این سرزمین و دیگر وقایع مرتبط با شهر شدن و جغرافیای شهر و حومه آن تا قرن چهارم هجری بازگو کرده است ;آن گاه خود به تکمیل مطالب تاریخی با استفاده از منابع متاخر قم اهتمام نموده است .جلد اول مشتمل بر دوازده باب است1 :ـ در بیان برج طالع قم, 2ـ در بیان تاریخ آمدن عرب به قم, 3ـ در بیان عمارت نمودن اعراب قم را, و ذکر باروی قم, 4ـ در ذکر کاریزها و نهرها و رودخانه‌ها و آسیاهایی که به قم بوده است, 5ـ در تفصیل ضیعت‌ها و قریه‌های قم, 6ـ در ذکر خراج قم, 7ـ در ذکر ورزای قمیین, 8ـ در ذکر احادیثی که دلالت بر شرافت و فضیلت بلده طیبه قم دارد, 9ـ در ذکر احادیثی که بر فضل و شرافت اهل قم دلالت دارد, 10ـ در بیان کیفیت مسجد جمکران, 11ـ در ذکر مزار قم, 12ـ در ذکر آبه .صفحات پایانی این جلد به فهرست اعلام, فرقه‌ها, طوایف, مذاهب, مناصب, کتاب‌ها, وقایع و حوادث, روستاها, قریه‌ها و مانند آن اختصاص دارد .