مالکوم ایکس - MALCOLM X

سال تولید : ۱۹۹۱
کشور تولیدکننده : امریکا
محصول : ماروین وورت، اسپایک لی و احمد مراد
کارگردان : لی
فیلمنامه‌نویس : آرنولد پرل و لی، بر مبنای کتاب خود سرگذشت‌نامهٔ مالکوم ایکس به روایت الکس هیلی
فیلمبردار : ارنست دیکرسن و دیوید گولیا
آهنگساز(موسیقی متن) : ترنس بلانچارد
هنرپیشگان : دنزل واشینگتن، آنجلا باست، آلبرت هال، آل فریمن جونیر، دلروی لیندو، لی و ترزا رندل
نوع فیلم : رنگی، ۲۰۱ دقیقه


ـ ̎مالکوم̎ در دورانی سرشار از خشونت به دنیا می‌‌‌آید. پدرش ناگریز است برای مقابله با خشونت کوکلاکس کلان‌ها اسلحه بخرد و ̎مالکوم̎ در مدرسه یاد می‌گیرد که سیا‌ه‌پوستان آیندهٔ تحصیلی درخشانی ندارند. ̎مالکوم̎ (واشینگتن) می‌خواهد مثل جوانان سفیدپوست لباس بپوشد. چندی بعد به نیویورک می‌رود و به دار و دستهٔ گنگسترها می‌پیوندد و در حادثه‌ای دستگیر و به ده سال زندان محکوم می‌شود. در زندان، هم بندش نصیحت می‌کند سعی کند خودش باشد، از سفیدپوست‌ها الگو نگیرد، خود را بشناسد و مثل اجدادش که از افریقا به امریکا آورده شده‌اند، نامی افریقائی برای خود انتخاب کند. دوست ̎مالکوم̎ مسلمان است و برای ̎مالکوم̎ از ̎ایلایجا محمد̎ (فریمن جونیر) رهبر سازمان ̎امت اسلام̎ سخن می‌گوید. ̎مالکوم̎ پس از آزادی از زندان به این سازمان می‌پیوندد، خود را ̎مالکوم ایکس̎ می‌خواند و برای جوانان سیاه‌پوست بر اساس تعالیم اسلامی که از دوستش فرا گرفته، سخترانی می‌کند. او می‌‌گوید تا تبعیض نژادی هست، صلح و عدالت برقرار نخواهد شد.
ـ مالکو ایکس، طرح جاه‌طلبانهٔ لی برای ساختن یک اثر پرفروش و عظیم سیاه‌پوستی، صرفاً فیلمی خوش روایت و هالیوودی است. فیلم به ساز و کار نژادپرستی نمی‌پردازد و تمام مدت متعصبانه به نفی سفیدپوستان و اسطوره‌ سازی از ̎مالکوم ایکس̎ مشغول است. در راستای این هدف بازی قوی و مجذوب کنندهٔ واشینگتن نقش اساسی دارد. فیلمبرداری هنرمندانه اثر نیز در خلق فضاهای متضاد در زندگی ̎مالکوم̎ به توفیق می‌رسد.