ایرباس ۳۸۰ A از نگاه خلبانان

در اواسط سال ۲۰۰۱ میلادی مشخصه‌های مربوط به کابین خلبان اژدرپهن پیکر ۳۸۰A توسط تیم طراحان ایراباس تکمیل و در ژانویه سال ۲۰۰۲ میلادی اولین فلز مربوطه بریده شد.
وایمنی بیشتری را برای خلبانان نسل آینده‌ی ایرباس به ارمغان آورده، اما در عین حال این خبر چندان تعجب‌آوری برا خلبانان آشنا به انواع ایرباس مجهز به سیستم کنترل پرواز با سیم fly by wire۱ (سیستم هدایت الکتریکی) محسوب نمی‌شود، چرا که بسیاری از این سیستم‌ها و تجهیزات موجود برروی نسخه‌های پیشین ایرباس وجود دارد، تا آنجائی که خلبانان ۰۴۳A قادر خواهند بود به‌دلیل نزدیکی استانداردهای کابینشان با کابین این نوع از هواپیما دوره‌های نوع آموزشی خود را به ایرباس ۳۸۰ در طی ۷ تا ۸ روز به پایان برسانند.
اما اگر بخواهیم نگاهی موشکافانه‌تر بر روی کابین پروازی دو خدمه، کابین بالا و Joystick ایرباس ۳۸۰ بیندازیم، می‌توانیم به قابل توجه‌ترین قسمتی که دست‌خوشی تغییر گردیده، یعنی قسمت انتهای پنل اصلی آلات دقیق اشاره کنیم که نقشه‌های ناویری و اطلاعات مربوطه به همراه سیستم اطلاعات پروازی توسط دو نمایشگر بزرگ صفحه تخت و رنگی به‌صورت On Board نمایش داده می‌شوند.
همچنین این هواپیما اولین هواپیمائی خواهد بود که تمام مجموعه اویونیکی خود را، کاملاً به‌طور شبکه‌ای و توسط) flight management system سیستم مدیریت پرواز) می‌بیند. اما صرف نظر از نمایشگر ناوبری الکتریکی می‌توان به ۸ نمایشگر LCD مستطیلی شکل و تک تصویر ساخته شده از کریستال مایع اشاره نمود که بر روی پنل اصلی و رو به روی پایه ستون مرکزی قرا گرفته‌اند که این تغییری نو نسبت به نمایش‌گرهای مربعی شکل سایر ایرباس‌ها می‌باشد همچنین شرکت تولوس ایونیک اعلام داشته که با همکاری شرکت تولوس ایونیک اعلام داشته که با همکاری شرکت دیهل آلمان در حال تهیه ۸ نمایشگر ۰۵۱٭۲۲ میلیمتری ۶٭۸) اینچی) جدید می‌باشد، به‌علاوه لازم به ذکر است که تمامی نمایشگرها به استثناء نمایشگرهای کارکرد ابتدائی پرواز توسط سیستم Keyboard Cursor Control Units یا واحد کنترل نشانگر صفحه کلید که در اطراف اهرم‌هائی قدرت قرار دارند کنترل می‌شوند .
این سیستم از میزان شار کاری خلبانان به‌طور چشم‌گیری می‌کاهد همچنین این سیتسم دارای نشانگر کنترل و یا ترکبال است که به مانند Mouse کامپیوتر به شما این قابلیت را می‌دهد که بتوانید گزینه‌های مختلف را به مانند نقطه نشان‌‌های جدید از منوهای Functiju display و nangation multi انتخاب کنید، در همین راستا و در صورت نیاز خلبان تمامی اطلاعات بحرانی نظیر سرعت هواپیما فلپ‌ها و ترمزهای هوائی همگی به‌صورت گرافیکی و با استفاده از دو صفحه کلید که هر یک به نمایشگر چند منظوره متصل هستند با قابلیت جمع شدن در زیرها flight display primary (نمایشگر ابتدائی پرواز) دسترسی خواهد بود به‌علاوه دسترسی خواهد بود به علاوه حداقل ارتفاع ایمن و حداقل کاهش ارتفاع تماماً به‌طور گرافیکی بر روی نمایشگر Vertical display نشان داده می‌شود.
در مقابل خلبانان قرار دارد در حالی که در این نوع از ایرباس، مانیتور الکتریکی مرکزی هواپیما Craft monitor electronic centralized air که خود مجهز به هشدار دهنده‌ای موتور Wamingdisplay/engine در نمایشگر سیستم است در مرکز پنل اصلی قرار دارد که می‌تواند در هنگام وقوع نقصی در سیستم، خلبان‌ها را به‌طور دقیق و گرافیکی از قطعه‌ای آسیب دیده به‌صورت متمرکز مطلع و سپس قطعات پشتیبان را وارد مدار می‌سازد، همچنین کارخانه ایرباس اعلام داشته که برای تحویل بهترین اطلاعات توسط مانیتور الکترونیکی مرکزی هواپیما به مانند ایرباس‌های (fly by wire) کنونی مشغول تحقیق و بررسی است.
از تغییرات قابل توجه و چشمگیر دیگر می‌توان به نمایشگر ناوبری هدایت تاکسی یا Raxidriver اشاره نمود که در آن طرح و نقشه‌ی متحرک فرودگاه به همراه سمبلی از هواپیما نشان داده می‌شود که مسلماً این نمایشگر می‌تواند خلبانان را در محیط‌های ناآشنای فرودگاهی و یا در شرایط دید بسیار کم یاری کند، که این خود مستلزم ارتقاء ایمنی در عملیات زمینی خواهد بود، البته ناگفته نماند که این سیستم برای اولی بار بر روی ۰۴۳A در سال ۲۰۰۳ میلادی با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفت که بازتاب عظیمی را در مطبوعات هواپیمایئ جهانی نظیر مجله Flight انگلستان داشت اما اگر بخواهیم در مورد دیگر تغییرات در این نوع از هواپیما صحبت کنیم می‌توانیم نگاهی به تغییراتی ساده نظیر نحوه استفاده از سیستم‌ها داشته باشیم.
برای مثال هم‌اکنون خلبانان قادر خواهند بود که راندمان موتور را به سادگی توسط نیروی پیش رانش که به‌صورت حداکثر نیروی پیشران نشان داده می‌شود که به‌نظر راه‌کاری منطقی به‌نظر می‌رسد در دست کنترل بگیرد در صورتی که امروزه خلبانان خطوط هوائی یا به‌وسیله کمپرسورهای فشار ضعیف N۱ که برحسب دور در دقیقه‌ی کمپر سور است و یا به کمک‌ دمای گاز خروجی Exhaust gas tem poratune به‌منظور رسیدن به بازده‌ی موتور مطلوبشان این کار را انجام می‌دهند.
سیستم ارتقا یافته در این مدل از هواپیما به‌نام Traffic Alert Collision Avoiclance۳ (دستگاه هشدار دهنده و پیشگیری از برخورد) وجود دارد که قادر است خلبانان را از پتانسیل‌های تصادم هوائی دور برد در فاصله‌ی ۱۶۰ کیلومتری (۸۵ناتیکال مایلی) آگاه سازد در صورتی که ایرباس‌های کنونی مجهز به این سیستم با بردی کوتاه‌تر تا شعاع ۶۵ کیلومتری هستند.
در انتها می‌توان از دیگر سیستم‌ها، تجهیزات و طراحی‌های ارتقا یافته‌ای چون سیستم ناوبری ایستائی System standby navisation مجموعه‌ی بی‌عیب سیستم موقعیت یاب جهانی Global position System قرار‌گیری کابین خلبان در میانه دماغه و بهبود میدان دید نسبت به بوینگ ۷۴۷ که دارای کابینی در بالاترین نقطه دماغه هست و فشار هیدرولییک Psi۵۰۰ اشاره نمود که همگی دست به دست هم می‌دهند که شاهد عملکردی خارق‌العاده از این غول آهنین ۶۰۰تنی که تا کنون سفارش ۱۰۳ فروند از آن توسط ۱۰ خط هوائی داده شده باشیم.

خلبان شهریار خوش سیرت

منبع : مجله پرواز