‌نیمه فراموش‌شده‌

●اجبار و ترغیب
رویدادهای جالبی در كشورمان اتفاق می‌افتد. این‌كه ساعات كار بانك‌های كشور به نحوی تغییر كرده كه ترافیك صبحگاهی را به حداقل برساند، نباید مایه تأسف یا محل اعتراض باشد. اما وقتی می‌بینید كه شما در طی شبانه‌روز، فقط بین ساعات نُه صبح تا یك یا دو بعد از ظهر (كمی بیشتر یا كمتر، با توجه به شعبات بانك‌ها) به پولتان در بانك دسترسی دارید و حتی این ساعت‌ها نیز در ماه مبارك رمضان در بعضی شعبات تا حدی كاهش یافته است، چه فكری می‌كنید؟
البته در همین زمان كه این یادداشت نوشته می‌شود، گزارش‌هایی منتشر شده است مبنی بر این‌كه تغییر ساعات كار بانك‌ها مورد رضایت همه بوده و كارایی را افزایش داده و از بار ترافیك صبحگاهی كاسته است و هزاران مورد دیگر.
اما چیزی كه اینجا به شدت توی ذوق می‌زند، همان دسترسی نداشتن در ساعات غیر كاری بانك به موجودی داخل بانك است و این جاست كه به یك حرف خیلی قدیمی و كهنه و حتی نخ‌نما می‌رسیم كه <توسعه خدمات الكترونیكی موجب بالا‌ رفتن كیفیت خدمات و البته كاهش ترافیك می‌گردد.>
اگر با یك بخشنامه چند خطی و یك مهلت كوتاه سه هفته‌ای می‌توان همه صاحبان خودرو را مجبور به دریافت كارت هوشمند سوخت نمود و حتی موتورسواران كه كمتر به چنین قوانینی گردن می‌نهند را مجبور به دریافت آن كرد، آیا نمی‌توان همه ‌دارندگان حساب در بانك‌ها را نه مجبور كه <ترغیب> به دریافت كارت بانك نمود و از دیگر سو، سازمان‌های خدمات‌رسان و خود بانك‌ها را نه ترغیب كه <مجبور> به ارائه خدمات بانكداری الكترونیكی نمود
می‌دانم كه انجام چنین كارهایی را به ضرب و زور بخشنامه نمی‌توان به سامان رساند؛ كمااین‌كه الزام به دریافت كارت هوشمند سوخت نیز فقط اندكی از حجم انبوه كارهایی است كه باید در این زمینه صورت بگیرد و هنوز صورت نگرفته است.
می‌خواهم به این موضوع تلنگری بزنم كه آیا در برنامه‌ریزی برای كنترل ترافیك و كاهش آن، هیچ جایگاهی برای ارائه خدمات آنلا‌ین دیده شده یا به آن فكر شده است؟ و آیا هیچ آماری درباره میزان ساعاتی كه شهروندان صرف مراجعه به یكی از مراكز خدمات عمومی برای انجام كارهای متداول بانكی مانند پرداخت عوارض یا پرداخت قبض آب و برق و تلفن می‌كنند، تهیه شده است؟ آیا در برنامه‌ریزی‌های شهری و گشایش طرح‌های پرسروصدایی مانند تونل رسالت و ارائه آمارهای میلیاردی از ساعاتی كه از این طریق در وقت شهروندان صرفه‌جویی می‌شود، آماری هم تهیه شده كه در صورت عدم مراجعه مردم به بانك‌ برای پرداخت پول گاز و آب و برق چند میلیارد دقیقه در وقت صرفه‌جویی می‌شود؟
آیا بررسی شده كه این حجم SMS تبلیغاتی یا تفریحی كه بین مردم تبادل می‌شود، اگر در خدمت انجام بانكداری الكترونیكی باشد، چگونه به اقتصاد مردم و كشور كمك می‌كند؟ و حتی چقدر به درآمد مخابرات می‌افزاید؟
این همه گوشی‌های موبایل پیشرفته كه در دست همه است و اغلب هم قابلیت‌های جاوایی دارند، آیا تا به حال برای انجام كاری مانند پرداخت عوارض سالیانه منزل یا اتومبیل به كار گرفته شده‌اند؟ یا حتی برای پیدا كردن مسیر خیابانی خلوت در اوج ساعات شلوغی خیابان‌ها؟
ارائه طرح‌هایی همچون اینترنت ملی یا تسما یا ... تا هنگامی كه نتایج آن‌ها وارد زندگی مردم نشود و به طور ملموس خدمات الكترونیكی را در اختیار همه قرار ندهد، چیزهایی لوكس و فانتزی تلقی خواهند شد و دردی را از كسی دوا نخواهند كرد.
باعث تأسف است وقتی كه می‌خوانیم انجام خدمات عمومی از طریق اینترنت یا تلفن همراه در بسیاری از كشورهای خاورمیانه آنقدر عادی شده است كه اپراتورها در رقابت با یكدیگر در پی ایجاد ارزش‌های افزوده بیشتر برای مشتركانشان هستند و روی سرویس‌هایی مانند انجام بازی یا فروش زنگ تلفن كار می‌كنند. آن‌گاه در كشور ما هنوز در مورد اپراتور دوم و تلفن همراه اعتباری و ... حرف و حدیث است. از طرف دیگر هم سایت‌های تجارت‌الكترونیكی و یا خدمات الكترونیكی آنقدر ضعیف هستند كه حتی دیده نمی‌شوند. در ضمن همه به خاطر دارند چه مشكلا‌تی در سر راه استفاده از كارت بانك‌های عضو شتاب روی شبكه اینترنت پدید آمد؛ كه البته هنوز هم به طور كامل رفع نشده است!
پس تعجب نكنیم اگر عده‌ای تجارت‌الكترونیك را نه با ارائه سرویس‌الكترونیكی كه با چیزهایی مانند بازاریابی شبكه‌ای، بازاریابی هرمی یا گلدكوئست یكسان می‌دانند. سه سال قبل در همین صفحه دریچه (شماره ۳۴ - تیر ۱۳۸۲) به این موضوع این‌گونه اشاره شده است: <... موانع متعدد ساختاری مخابرات و تجارت كشور و ناكارآمدی نظام اداری تخصیص بودجه كه راه‌اندازی اولویت‌های برنامه‌هایی از قبیل تكفا را به تأخیر انداخته است به همراه شیادی‌هایی از قبیل تجارت الماس،‌ممكن است باعث جوانمرگ شدن تجارت‌الكترونیك در كشور گردد.> كه متأسفانه هنوز هم این نگرانی وجود دارد.
●نقطه سر خط
▪بانك ملی فجیره، سیستم Core banking جدید خود را راه‌اندازی كرد. این سیستم براساس راه‌حل‌های IBM وCisco بنا شده است.
▪سرویس XPress شركت مخابرات اردن در ماه رمضان رایگان اعلا‌م شد. در طی ماه رمضان مشتركان این سرویسِ مكالمهِ اعتباری می‌توانند تا میزان ده درهم، كارت خود را به رایگان شارژ كنند.
▪ بانك تجاری بین‌المللی امارات طی قراردادی با AVAYA، نسبت به ارتقای سیستم‌های بانكداری از طریق ایمیل، تلفن، فكس، SMS و اینترنت خود اقدام كرده است.
▪ شهرداری دبی برای ارتقای سیستم‌های داده‌كاوی خود، قراردادی را با شركت BSG منعقد كرده است. براساس این قرارداد، سیستم‌های اوراكل ۱۰G در تركیب با نرم‌افزارهای شركت Cognos، انباره داده‌ای شهرداری دبی را تجهیز می‌كنند.
▪ شركت Ozura قراردادی را با MobIS (شركت مخابرات فلسطین) جهت ارائه انواع بازی‌ها روی تلفن‌های همراه منعقد كرده است.
▪ رگولا‌توری مخابرات اردن به زودی اولین مناقصه مجوز فضای فركانسی برای سرویس دسترسی باندپهن بی‌سیم را برگزار خواهد نمود.
▪فروش تجهیزات الكترونیكی سونی در نیمه نخست سال جاری میلا‌دی در منطقه خاورمیانه از مرز پانصد میلیون دلا‌ر گذشت. همچنین سونی اعلا‌م كرده است كه در این مدت بیش از ده هزار دستگاه تلویزیون HD مدل Bravia فروش رسانده است و تلا‌ش می‌كند در سال ۲۰۰۷ حجم فروش این دستگاه‌ها را به سرعت افزایش دهد.
▪خدمات دولتی و تجاری راس‌الخیمه به زودی آنلا‌ین خواهند شد. شركت اتصالا‌ت در این زمینه تجربیات خود را در اختیار حكومت راس‌الخیمه قرار خواهد داد.
▪شركت Acer طی سه قرارداد جداگانه با مؤسسات آموزشی اردن، بحرین و عمان، تأمین شانزده‌هزار دستگاه كامپیوتر به ارزش پانزده میلیون دلا‌ر را متقبل شده است.
▪شركت موتورولا‌ به عنوان یكی از توسعه‌دهندگان شبكه تلفن GSM عربستان سعودی برگزیده شده است. موتورولا‌ قرار است در تعامل با شركت Mobily، شبكه تلفن همراه را در مناطق شمال‌غربی و جنوب غربی آن كشور توسعه دهد.
▪ شركت Du، دومین اپراتور مخابراتی دبی قرار است یك شبكه بی‌سیم Wimax جدید را در امارات ایجاد نماید.
▪ AwalNet یك شركت عربستانی ارائه‌دهنده اینترنت، نخستین لینك ده گیگابایتی خود به منظور بالا‌بردن سرعت دسترسی كاربران خود به اینترنت را از شركت مخابرات عربستان دریافت نموده است.
▪ سرمایه‌گذاری عربستان در IT در سال جاری با ۴/۶ درصد افزایش به هفتصد میلیون دلا‌ر رسیده است. همچنین درخواست برون‌سپاری با ۵/۵۶ درصد افزایش روبه‌رو بوده است. ناظران این افزایش سرمایه‌گذاری به دلیل افزایش قیمت نفت بوده است.

علیرضا صالحی

منبع : ماهنامه شبکه