سانجورو - Sanjuro

سال تولید : ۱۹۶۲
کشور تولیدکننده : ژاپن
محصول : توهو
کارگردان : آکیرا کوروساوا
فیلمنامه‌نویس : ریوزو کیکوشیما، هیدئو اوگونی و کوروساوا، برمبنای داستان کوتاهی نوشته شوگورو یاماموتو.
فیلمبردار : فوکوزو کویزومی و کوزو سایتو.
آهنگساز(موسیقی متن) : ماسارو ساتو.
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاتسویا ناکادائی، تاکاشی شیمورا، یوزو کایاما، ریکو دان، یونوسوکه ایتو و ماسائو شیمیزو.
نوع فیلم : سیاه و سفید، ۹۶ دقیقه.


ژاپن، میانه قرن نوزدهم. "یوری ایزاکا" (کایاما)، برادر زاده "ماتسوتا" (ایتو) پیشکار نیرومند، گمان می‌برد که عمویش مسبب یک آشوب سیاسی است و همراه هشت سامورائی دیگر به ملاقات "کی‌کوئی" (شیمیزو)، یکی از مافوق‌های "ماتسوتا" می‌روند. اما "سانجورو" (میفونه)، سامورائی سابق، به آنان هشدار می‌دهد که در واقع این "کی‌کوئی" است که باید از او حذر کرد. هنگامی که گروهی از مردان "کی‌کوئی" به معبدی متروک که محل ملاقات است حمله می‌کنند، درستی حرف او ثابت می‌شود. "سانجورو" با مهاجمان می‌جنگد و بعد می‌پذیرد که به سامورائی‌های دیگر برای پایان دادن به ستیزهای سیاسی کمک کند. آنان پی می‌برند "ماتسوتا" و خانواده‌اش دزدیده شده‌اند و با کمک "کوروفوجی" (سیمورا)، یکی از هم‌قطاران "کی‌کوئی" ملحق شده تا اطلاعاتی درباره محل پیشکار بیابد او "موروتو" (ناکادائی)، یکی از فرماندهان "کی‌کوئی"، متقاعد می‌کند که جنگجویانش را از مخفیگاه‌شان بیرون بیاورد، اما پیش از آن‌که بتواند به سامورائی‌های خودش زمان حمله را اطلاع دهد، دستگیر می‌شود. سرانجام مردان او پیشکار را آزاد می‌کنند. "سانجورو"، "موروتو" را در یک دوئل از پای در می‌آورد و بی‌اعتنا به "ایزاکا" و رفقایش به تنهائی راه خود را در پیش می‌گیرد.
٭ سانجورو همراه به‌عنوان دنباله‌ای برای یوجیمبو (۱۹۶۱) قلمداد شده و زیر سایه آن بوده است (نام شخصیت میفونه در هر دو فیلم، "سانجورو" است)، در حالی که این فیلم از یوجیمبو هم هجوآمیزتر است. میفونه با حضور خود، تمام قراردادهای فیلم‌های تاریخی و سامورائی را دست می‌اندازد و موسیقی مفرح و شوخ‌ ساتو هم دست کمی از او ندارد. فیلم در ادامه دو گرایش عمده و مرتبط با هم کوروساوا در چند فیلم قبلی‌اش معنی پیدا می‌کند: یکی، کمدی وحشیانه و خشنی که هدف اصلی‌اش کاریکاتوری از وقار و طمطراق ژانر سینمای تاریخی ژاپن (جیدای گکی) است و دیگر، شخصیت‌هائی با اخلاقیاتی مبهم و دوپهلو که با هوش و ذکاوت خود از زمان و مکانی بی‌ثبات و آشفته، به سلامت می‌گذرند. قهرمانی قراردادی، کوروساوا را جلب نمی‌کنند؛ او پیشتر در فیلم دژ پنهان (۱۹۵۸) و یوجیمبو این را نشان داد است. ویژگی‌ سانجورو نسبت به فیلم قبلی، حضور سامورائی‌های جوان و آرمان‌گرائی است که با قهرمان برخورد می‌کنند و تفاوت دو طرز تلقی مختلف از اصول و ارزش‌های سامورائی‌گری را به نمایش می‌گذارند و در عین حال مایه رابطه استاد و شاگردی را به گونه‌ای پرتناقض و طنزآمیز تکرار می‌کند. کوروساوا، به مانند یوجیمبو، ضرباهنگی سریع به فیلم می‌بخشد و در ارائه کامل صحنه‌های خشونت بار تردید نمی‌کند (طراحی درخشان صحنه‌های شمشیربازی فیلم، در سینمای ژاپن بس ممتاز بوده است. نگاه کنید به صحنه‌ای که "سانجورو" سامورائی‌های جوان را در حضور جمع دشمنان از بند می‌رهاند و تلفیق آنی کمدی اولیه موقعیت با خشونت بی‌امان بعدی). شوخی‌های کوروساوا در دقایق پردلهره حال و هوای متنوعی به فیلم می‌دهد: مثل قضیه گل‌های کاملیا به‌عنوان علامت حمله. سانجورو هم‌چنین فرصتی است برای رویاروئی دو بازیگر برتر: میفونه و ناکادائی در دو جناح مخالف که کارشان به یک دوئل خونبار و تماشائی ـ که از لحاظ القای حس تمرکز نهفته در مبارزه معرکه است ـ می‌کوشد. یوجیمبو و سانجورو هر دو آماج حمله منتقدان بسیاری شدند که حس طنز و قهرمان‌های غلط انداز کوروساوا را جالب نمی‌یافتند؛ هم‌چنین دست‌آویزی ایده‌آل برای کسانی که کوروساوا را اساساً رد می‌کردند.