شعر در هر شرایطی: گفت‌وگو با سیدعلی صالحی (پیرامون جنبش شعر گفتار)

نویسنده : صالحی - سیدعلی
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۲/۰۹
رده دیویی : ۸fa۱.۶۲
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۲۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : PIR۸۱۳۱/ف‌لا۷۸ی۷
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۲۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۴۰۰۸-۴-۲

کتاب حاضر مجموعه گفت و گوهایی است با 'سید علی صالحی 'که اغلب در حوزه شعر بوده و پیش از این در جراید کشور به طبع رسیده است .آغاز کتاب نوشته‌ای است با عنوان 'شعر گفتار, نفی خودکامگی زبان است 'که در آن خاطر نشان می‌شود' :و شعر مظلوم‌ترین زاده اضطراب جهان, در مقام دستاوردی زبانی, لاجرم در چارچوب رفتارمند و نظامی واژگان معین, محبوس ماند .این رفتار سازمان یافته, بدوی و تسلیم طلب (به عادت به قواعد دیر سال آن) از شعر, گماشته‌ای بار آورد که تنها می‌توانست در صحن صنایع فرعی که هیچ دخلی بر غریزه و ذهنیت زبان ندارد, آزادانه قدم بزند, آزادی غم‌انگیزی که شکل دیگری از گدایی معنا به شمار می‌رفت .شعر در چنین شرایطی, توان گسترش نداشت, از احیا صوت و صدارت آوای درونی (نه اوزان آشکار) محروم مانده بود, ترس از تجلی در زبان, راه را به جانب کلیت‌های فریبا و کهنه‌ای چون استعاره, بحور و بهانه‌های دیگر گشود . این تلاش‌های شبه صنعتی, در واقع به گونه سپری پوسیده و نامطمئن عمل می‌کرد .تا بسا شعر و کلام شاعرانه را از نزدیک شدن به مرز دیگر انواع ادبی باز دارد .از نیما تا دوره نخست شعر گفتار, ما سیره‌های لحنی و زبانی مختلفی را تجربه کردیم که هیچ کدام قادر به کشف غریزه زبان و ترجمان حسی حروف نبود, ما از مخابره پنهان هوش اصوات و سپس فرکانس غریزی حروف غافل مانده بودیم, در پی رد پای این راز, تجارب کم رنگ و گذرایی را می‌توان در خلال اشعار مولوی و سپس حافظ جست و جو کرد, 'شعر گفتار 'که من بارش اصواتش را در اوراد و ادعیه اوستایی دنبال کرده‌ام, گویی از کهن‌ترین خواب هزاره‌های مه‌آلود و از بطن آفرینش وهمناک به در آمده است .تا در آغاز سومین هزاره, آوازه خوانان و خنیاگران فطری را به سوی خویش بخواند . ...شعر گفتار نمی‌خواهد وارث خصیصه اطلاع‌رسانی و مضمون‌مندی بازمانده از سیره‌های پیشین خود باشد .مخابره حسی هوش حروف, رسیدن به رقص و شادخواری اصوات است که هر موجی از آن, به صورتی از معناهای کثیر جلوه می‌کند, این نشانه, یکی از علائم شعر گفتار به شمار می‌رود که ما را از عادت به استبداد و کلماتی تاجرپیشه با مشتی معنای محدود نجات خواهد داد .'