جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

بی‌بند و بار - JADE


بی‌بند و بار - JADE
سال تولید : ۱۹۹۵
کشور تولیدکننده : امریکا
محصول : کریگ بامگارتن، گاری آدلسن و باب اوانز
کارگردان : ویلیام فریدکین
فیلمنامه‌نویس : جو استرهاز
فیلمبردار : آندری بارت‌کوویاک
آهنگساز(موسیقی متن) : جیمز هورنر
هنرپیشگان : دیوید کاروزو، لیندا فیورنتینو، چاز پالمینتری، مایکل بین، ریچارد کرنا، کن کینگ، دانا مورفی
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۱ دقیقه


ـ جنازهٔ یک دلال سرشناس آثار هنری، که با ضربات تبری عتیقه و گران‌بها به قتل رسیده، در اتاق خوابش پیدا می‌شود. ̎دیوید کورلی̎ (کاروزو)، بازرس پلیس سن فرانسیسکو تحقیق دربارهٔ این پرونده را به عهده می‌گیرد. مظنون اصلی، ̎ترینا گاوین̎ (فیورنتینو)، روان‌شناس بالینی صاحب‌نام، محبوبهٔ سابق ̎دیوید̎ و همسر فعلی ̎مت گاوین̎ (پالمینتری)، وکیل متنفذ و مشهور و از بهترین دوستان ̎دیوید̎ است که اثر انگشتش روی تبر مشاهده شده است. ̎ترینا ̎ در بازپرسی توضیح می‌دهد که تبر را در همان روز که مقتول به قتل رسیده، در ملاقاتی با او، لمس کرده است. از منزل مقتول عکس‌های رسوائی پیدا می‌شود که پای بسیاری از منتفذان کالیفرنیا، از جمله ̎فرماندار ادواردز̎ (کرنا) را به میان می‌کشد. مشخص می‌شود که مقتول این عکس‌ها را در پناهگاه ساحلی‌اش، به طور مخفی از این افراد که همگی از آشنایانش بوده‌اند، تهیه کرده است. با شهادت خیابان‌گرد جوانی که در این رابطه دستگیر شده، پای زن ناشناس و مرموزی معروف به ̎جید̎ (بی‌بند و بار)، که مورد علاقهٔ بسیاری از این افراد صاحب‌نام بوده، به میان می‌آید.
ـ بی‌بندوبار نشان‌دهندهٔ تلاش فیلمنامه‌نویسش، استرهاز برای تکرار موفقیت کار قبلی‌اش، غریزهٔ اصلی (پل ورهون، ۱۹۹۲) است. تا حدی که چند صحنهٔ شاخص آن فیلم را این‌جا دوباره‌سازی می‌کند: صحنهٔ جست‌و جوی منزل مقتول توسط پلیس، صحنهٔ بازجوئی که در آن عدم حضور ̎جید̎ به همان اندازهٔ حضور ̎کاترین̎ (شارون استون) در صحنهٔ مشابه غریزهٔ اصلی تأثیرگذار است و ...، مضمون ̎قتلی که می‌تواند کار چند نفر باشد̎ فیلمنامهٔ غریزهٔ اصلی که در نهایت بدل به محملی برای بیان چندگانگی واقعیت شده بود، اینجا به این شکل تصریح می‌شود که عملاً چند قاتل داریم. صحنهٔ ̎تعقیب با اتوموبیل̎ در عین آنکه به لحاظ استفادهٔ منحصر به فرد فریدکین از لوکیشن، کارهای قبلی او در این زمینه مثل رابط فرانسوی (۱۹۷۱) و زیستن و مردن در لس‌آنجلس (۱۹۸۵) را به یاد می‌آورد، اما به لحاظ ساختار و موقعیت صحنه (ناشناس بودن تعقیب شونده)، بیشتر وام دار کار قبلی استرهاز در این حیطه (غریزهٔ اصلی)، به نظر می‌آید. تماشاگر در سه گانهٔ ̎تریلر روان‌شناختی̎ استرهاز، غریزهٔ اصلی، اسلیور (فیلیپ‌ نویس، ۱۹۹۳) و بی‌بند و بار، با گونه‌ای مثلث عشقی روبه‌رو است. در غریزه اصلی، سه رأس مثلث دو زن و یک مرد هستند که شخصیت اصلی زن، ̎مظنون̎ قضیه است. در اسیلور، دو مرد و یک زن که شخصیت اصلی مرد، ̎مظنون̎ است و اینجا دو مرد و یک زن که شخصیت اصلی زن ̎مظنون̎ است: یک طرح قصه با تغییراتی جزئی و این همه ̎تنوع̎، دلیلی بر توانائی استرهاز در کار با مضامین همانند.