تلاش خستگی‌ناپذیر یا عشق به همنوع

مجموعه تلویزیونی پرستاران یک درام اجتماعی و خانوادگی است که نخستین‌بار در سال ۱۹۹۸ در کشور استرالیا به روی آنتن رفت. جذابیت این مجموعه تلویزیونی سبب شد تنها پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، بسیاری از کشورها این مجموعه را برای نمایش عمومی از کشور استرالیا خریداری کنند. در نتیجه مجموعه تلویزیونی پرستاران بسرعت به عنوان یکی از مجموعه‌های تلویزیونی موفق در سطح بین‌المللی شناخته شد و استقبال بی‌سابقه و چشمگیر مخاطبان از این مجموعه زمینه مناسبی را برای ساخت ادامه آن به وجود آورد.
در ایران نیز پرستاران سال‌هاست هر هفته سه‌شنب شب‌ها مهمان خانه‌های شماست. با وجود این‌که در بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی مشابه با وجود مستقل بودن هر‌قسمت از نظر مضمون یک مسیر کلی در داستان تعقیب می‌شود، در این مجموعه ارتباط قسمت‌های مختلف در مجموع داستان اصلی چندان برجسته و محسوس نیست و اگر فردی موفق به تماشای چندین قسمت از آن نشود، کل داستان را از دست نخواهد داد.
نام اصلی مجموعه تلویزیونی پرستاران که کارگردانی آن را پینو آمندا و فرانک آرنولد به عهده داشته‌اند، آل سینتز (All Saints) است. آل سینتز در لغت به معنی قدیسان و برگرفته از نام بیمارستانی است که حوادث داستان در آنجا اتفاق می‌افتد. اگرچه مضمون اصلی داستان، حوادثی است که در این بیمارستان اتفاق می‌افتد، اما گاهی داستان به حوادث پیرامون زندگی شخصیت‌های اصلی مجموعه نیز کشیده می‌شود. این بیمارستان اساسا وجود خارجی ندارد بلکه بیمارستان آل سینتز یک بیمارستان ساختگی است و لوکیشن‌های این مجموعه در ۲ بیمارستان مهم شهر سیدنی قرار دارند.
پرستاران نیز مانند بسیاری از مجموعه‌هایی که به این سبک ساخته می‌شوند دارای تعداد زیادی بازیگر ثابت و مهمان است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این مجموعه این است که زندگی شخصی و خانوادگی شخصیت‌های اصلی داستان را به موازات زندگی حرفه‌ای آنها تحت تعقیب قرار می‌دهد و همین موضوع سبب افزایش مخاطبان آن می‌شود. منتقدان استرالیایی بر این باورند که پرستاران یکی از بهترین مجموعه‌های تلویزیونی ساخته شده در این قاره در ۳۰ سال اخیر بوده است. تری سالیوان سرپرستار بخش ۱۷ بیمارستان، شخصیت اصلی این مجموعه است. او که پیش از این راهبه بوده، بر این باور است که خدمت به همنوعانش می‌تواند نقش بسیار مهمی در تکامل دیدگاه انسان‌دوستانه او داشته باشد. اگرچه تری سالیوان پرستاری است که به حرفه‌اش عشق می‌ورزد، اما از آنجایی که بسیار حساس است و روحیه آسیب‌پذیری دارد، در مقایسه با دیگر شخصیت‌های داستان برای مخاطب باورپذیرتر است. دست‌اندرکاران این مجموعه، با مورد توجه قرار دادن این موضوع که اغلب مجموعه‌هایی که حوادث آن در یک بیمارستان اتفاق می‌افتد می‌تواند برای مخاطب خسته‌کننده باشد، داستان‌های مطرح شده را به گونه‌ای به تصویر کشیده‌اند که بتواند مخاطب را در جریان اتفاقات مختلف با خود همراه سازد. فیلمبرداری و نورپردازی این مجموعه نیز به گونه‌ای است که بیننده سردی و بی‌روحی فضای بیمارستان را به طور ناخودآگاه از یاد می‌برد. بدون تردید پخش چنین مجموعه‌هایی که با هدف اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی‌های عمومی ساخته می‌شوند، مستلزم انجام تحقیقات علمی گسترده و استفاده از تجارب افراد کارشناسی است که در نوشتن متن فیلمنامه با دیگر عوامل و دست‌اندرکاران تولید فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی همکاری می‌کنند. با توجه به آنچه گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که سریال پرستاران تنها یک داستان معمولی نیست، بلکه داستانی است که با وارد کردن مخاطب در دنیای علم پزشکی زمینه مناسبی را برای به تصویر کشیدن تجربه‌ای که درک آن مستلزم قرار گرفتن در آن شرایط است، فراهم می‌کند.
بنابراین می‌توان مجموعه تلویزیونی پرستاران را به نوعی یک واقع‌نمایی به شمار آورد که به دور از قضاوت جانبدارانه از ۲ گروه بیمار و پرستار بنا نهاده شده است. پرستاران معرفی دنیای زندگی پرستاران و پزشکان و زحمات و تلاش‌های انساندوستانه آنها را هدف قرار داده است و از آنجا که منشأ حوادث و مشکلات داستان را بیش از هر جای دیگری در میان این افراد جستجو کرده و به فرافکنی‌های واهی متوسل نمی‌شود، در مقایسه با مجموعه‌هایی که با مضمون مشابهی ساخته شده‌اند، موفق‌تر بوده است. در پرستاران، ارتباط و نقاط مشترک موضوعی میان تصاویری که از شخصیت‌های مختلف داستان ارائه می‌شود بخوبی قابل درک است. به عبارت دیگر هر قسمت از داستان به شرح بخشی از فعالیت پرستاران و پزشکان می‌پردازد. این بار دیدگاه سازندگان مجموعه‌های تلویزیونی به یک مضمون پزشکی به گونه‌ای شکل گرفته است که اگرچه این بیمارستان براساس قوانین و شرایط حاکم بر کشور استرالیا اداره می‌شود، اما توانسته است براحتی قدم فراتر از مرزهای آن کشور گذاشته و مسائلی را مطرح کنند که در بردارنده صفات و اخلاق انسانی مشترک در همه کشورهای جهان است.
● پرستاران از گذشته تا امروز
ساخت مجموعه تلویزیونی پرستاران از سال ۱۹۹۷ میلادی آغاز شد و نخستین قسمت از آن در ۲۴ فوریه ۱۹۹۸ از شبکه ۷ تلویزیون استرالیا روی آنتن رفت. اگر چه تاکنون مجموعه‌های متعددی با مضمون پزشکی در کشورهای مختلف ساخته شده است، اما بسیاری از آنها در جذب مخاطب ناموفق‌ بوده‌اند. این در حالی است که نمایش مجموعه تلویزیونی پرستاران چند سالی است به عنوان یکی از مجموعه‌های اصلی تلویزیونی در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. با وجود این‌که بازیگران اصلی این مجموعه که تعدادی از آنها بتدریج از جریان داستان خارج شده و شخصیت های جدیدی جایگزین آنها شده‌اند، از شهرت چندانی در عرصه بین‌المللی برخوردار نیستند، اما انتخاب آنها در نقشی که ایفای آن را به عهده دارند، بسیار بجا و شایسته‌ بوده است.
جالب است بدانید که این مجموعه در کشور استرالیا نیز همزمان با ایران و سه‌شنبه‌ شب‌ها پخش می‌شود. اگر چه بیش از ۱۰ سال است کانال ۷ تلویزیون استرالیا میزبان پرستاران است، اما همیشه داستان جدیدی برای گفتن وجود دارد و به همین سبب این گروه کارگردانی توانسته‌اند تاکنون ۱۲ سری از این مجموعه تلویزیونی را تهیه کرده و به نمایش درآورند. هر لحظه یک بیمار با یک داستان و اتفاق جدیدی قدم به بیمارستان می‌گذارد. داستانی که نه تنها در بردارنده مشکلات خانوادگی انسان‌ها خواهد بود بلکه می‌تواند حاوی مضامینی پیرامون آسیب‌ها و معضلات اجتماعی باشد و جالب این‌که در عین‌حال از شخصیت‌های اصلی داستان نیز بی‌خبر نخواهیم بود. به عبارت دیگر در هر قسمت مخاطب با مجموعه‌ای از اتفاقات کوتاه مواجه می‌شود که هر یک از آنها تا پایان آن قسمت به نتیجه می‌رسد و علاوه بر این روابط بین پرستاران و پزشکان نیز داستان دیگری را شکل می‌دهد که در حقیقت زمینه اصلی داستان است. در این ۱۰ سال گروه سازندگان این مجموعه بارها تغییر کرده و هر بار گروه جدیدی عهده‌دار این کار شده‌اند و در نتیجه توجه به تجارب به دست آمده نوعی پیشرفت ساختاری در سیر تحولات داستان به چشم می‌خورد که سبب تطابق هر چه بیشتر حوادث با موضوعات روز اجتماعی شده است.
پخش این مجموعه که یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تلویزیونی از دیدگاه‌ مخاطبان استرالیایی است در فراتر از مرزهای این کشور و بویژه در کشورهای انگلیس و ایرلند نیز با استقبال چشمگیری مواجه بوده است. داستان اساسا پیرامون حوادث زندگی پرستاران بخش هفدهم بیمارستان عمومی آل سینتز است. از آنجایی که این بخش همواره با سیل عظیمی از بیماران مواجه است که برای بستری شدن به این بخش ارجاع داده شده‌اند، همواره با مشکل کمبود تخت‌خالی برای پذیرش بیماران مواجه است. در سال ۲۰۰۴ پس از مرگ میچ ‌استیونس و جدایی او از این مجموعه بتدریج از شمار مخاطبان کاسته شد و بنابراین تهیه‌کنندگان تغییراتی را در ساخت آن به وجود آورده و حوادث داستان را از بخش هفدهم بیمارستان به بخش اورژانس منتقل کردند. در نتیجه این تغییرات، بتدریج بسیاری از شخصیت‌های قبلی از داستان خارج و شخصیت‌های جدیدی جایگزین آنها شدند. با ایجاد این تغییرات، چنانچه در سری‌های اول این مجموعه داستان زندگی پرستاران بخش مورد توجه قرار گرفته بود، به حوادث و اتفاقات پیرامون زندگی پزشکان نیز پرداخته شد.
این تغییرات برای نخستین بار در آوریل سال ۲۰۰۴ میلادی در معرض دید مخاطبان قرار گرفت. تغییر لوکیشن از بخش هفدهم به بخش اورژانس، دست تهیه‌کنندگان و نویسندگان را برای جستجو و خلق حوادث جدید در مسیر خط اصلی داستان باز گذاشت و به این ترتیب آنها توانستند شخصیت‌‌‌های جدیدی را در داستان معرفی کنند. اصلاحات ساختاری ایجاد شده بسیار موفقیت‌آمیز بوده و توانست شمار جدیدی از مخاطبان را با خود همراه سازد.
اگر شما از بینندگان مجموعه تلویزیونی پرستاران هستید، باید منتظر تغییرات اساسی در سری‌های بعدی این مجموعه باشید. تداوم ساخت این مجموعه تلویزیونی، سازندگان آن را بر آن داشت تا برای ایجاد تنوع و جلوگیری از تکراری شدن آن از سری هفتم به بعد پرستاران، تغییر قابل توجهی را در ساختار آن به وجود آورند. درسال ۲۰۰۹ نیز پخش این مجموعه از تلویزیون استرالیا، با هدف معرفی بخش امداد‌ پزشکی همچنان ادامه خواهد داشت. در این سری جدید، هلیکوپتر امداد عازم مناطقی می‌شود که امکان عبور آمبولانس از این مناطق وجود ندارد. این هلیکوپتر پس از انجام اقدامات اولیه، آسیب‌دیدگان حادثه را به بیمارستان منتقل می‌کند. نام این مجموعه نیز به گروه امداد پرستاران تغییر یافته است. ویژگی مهم سری جدید این مجموعه این است که لوکیشن‌های خارج از بیمارستان در آن در مقایسه با سری‌های قبلی مجموعه تلویزیونی پرستاران افزایش یافته است. اما بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد ایجاد این تغییرات آن طور که پیش‌بینی می‌شد مورد توجه مخاطبان قرار نگرفته است.
● انسان‌هایی از جنس خودمان
در این مجموعه بسیاری از هنرپیشه‌های معروف استرالیایی مانند جان‌ هاوارد در نقش دکتر فرانک کمپین، جورجی پارکر در نقش ‌تری سالیوان، سیتی بنر در نقش براون کریگ و اریک تامپسون در نقش دکتر استیونس حضور دارند. ضمن این که علاوه بر این در سریال پرستاران شاهد حضور بسیاری از ستاره‌های بین‌المللی عرصه بازیگری همچون کریس ونس در نقش دکتر سین اورلی، ناتاشا بیامونت در نقش ربکا گرین و جودیت مک‌گراس در نقش وان که از آغاز ساخت این مجموعه در آن حضور داشته‌اند نیز بوده‌ایم. پرستاران مجموعه‌ای است که تنها نویسندگان و کارگردانان آن یک جمع ۳۰ نفری را تشکیل می‌دهند که جان هولمز سرپرستی فیلمبرداری آن را به عهده دارد. مارتین لینز که همه ما او را به نام دکتر لوک فورلانو می‌شناسیم پیش از این که همکاری با این مجموعه را آغاز کند، نسبت به این که بتواند بخوبی از عهده ایفای نقش یک پزشک برآید مطمئن نبود، اما پس از آغاز همکاری به قدری به این شخصیت علاقه‌مند شد که توانست به عنوان یک پزشک دلسوز و متعهد در ذهن مخاطب نقش بندد. جودیت مک‌گراس یا وان پرستاری سختکوش، بداخلاق و جدی است. بسیاری از عوامل و دست‌اندرکاران بر این باورند که حضور او در این مجموعه حتی از کارگردان نیز مهم‌تر است چرا که بسیاری از اعضای گروه و بازیگران از او حساب می‌برند. عکس‌العمل و رفتار او نسبت به حوادث مختلف غیرقابل پیش‌بینی است. جودیت مک‌گراس شخصیتی است مغرور که بازی جذاب و هنرمندانه او در پرستاران سبب شده است همه عوامل مجموعه ارزش بسیاری برای او قائل باشند.
اریک تامپسون بازیگر نقش دکتر استیونس، در سال ۱۹۶۷ میلادی در اسکاتلند متولد شد. او در زمینه بازیگری آثار ارزشمندی را در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است و تاکنون ایفای نقش‌های متعددی را به عهده داشته است. شاید بتوان موفقیت او در شکل‌گیری این شخصیت تاثیرگذار را ناشی از تحصیل او در رشته هنرهای نمایشی و ادبیات انگلیسی دانست. بسیاری از مخاطبان بر این باورند که او به قدری نقش خود را خوب بازی می‌کند که گاهی واقعا تصور می‌شود او یک جراح است. باوجود دیگر بازیگران این مجموعه، بازی در نقش یک پزشک برای او چندان دشوار نبود که پدرش پزشک و مادر و یکی از خواهرانش پرستار بودند. میچ پزشکی متعهد و دلسوز بود که اساسا میانه خوبی با مقررات و قوانین حاکم بر بیمارستان نداشت. او که در کارش مهارت زیادی داشت بسیار تیزهوش بود و در کوتاه‌ترین زمان با نگاه تیزبین خود از همه چیز سر در می‌آورد. مادر میچ حسابدار و پدرش بازرگان بود. وقتی لوسی خواهر میچ به سن مدرسه می‌رسد، مراقبت از او در زمانی که مادرش در خارج از خانه کار می‌کرد به میچ واگذار شد. ناگهان روزی میچ متوجه شد که خواهرش در نتیجه برق‌گرفتگی جان خود را از دست داده است و...
اگر چه به نظر می‌رسد نمایش فضای بیمارستانی در یک سریال تلویزیونی و همچنین پرداختن به حوادثی پیرامون بیماران و درمان آنها و همچنین ذکر جزییات آموزشی در روند درمان بیماران نمی‌تواند موضوع مخاطب پسندی باشد اما پرستاران با داشتن چنین ویژگی‌هایی در مدت چند سالی که به صورت مداوم از شبکه‌های تلویزیونی مختلفی پخش شده است طرفداران بسیاری داشته و مورد توجه شمار زیادی از مخاطبان قرار گرفته است.
در قسمت‌های مختلف داستان و در جریان برخورد با بیماران، رفتار پزشکان و پرستاران با‌ آنها به قدری دوستانه و امیدوارانه است که آنها را به ادامه زندگی امیدوار می‌سازد و به این ترتیب اغلب برای هر داستانی که به تصویر کشیده می‌شود پایانی خوش رقم خواهد خورد. اگرچه تاکنون بیش از ۹۰۰‌‌قسمت از این مجموعه ساخته شده و به روی آنتن رفته است، اما همچنان جذابیت و تازگی آن نزد مخاطبان محفوظ است و خللی در آن وارد نشده است. بدون تردید آنچه سبب می شود یک مجموعه بتواند مخاطبان بسیاری را با خود همراه سازد، چگونگی شخصیت‌پردازی در این مجموعه است. اگرچه هر یک از بازیگران این مجموعه شخصیتی مستقل دارند، اما تنها یک پزشک یا پرستار وظیفه‌شناس نیستند بلکه در حقیقت در پردازش این شخصیت‌ها جزییات مهمی مورد توجه قرار گرفته است که تعقیب داستان زندگی هر یک از آنها برای مخاطب جذابیت خواهد داشت.
اگرچه گاهی محبوب‌ترین شخصیت‌های داستان به نوعی از دور خارج شده و افراد دیگری جایگزین آنها می‌شوند، اما این کار به قدری حساب‌ شده و دقیق است که نمی‌تواند منجر به از دست دادن مخاطب شود. وقوع حوادث متعدد در هر قسمت از این مجموعه علاوه بر این که مانع از خستگی مخاطب از فضای سرد و بی‌روح بیمارستانی خواهد شد، کشش و جاذبه خاصی را نیز در مخاطب ایجاد می‌کند. علاوه بر این شخصیت‌های داستان انسان‌هایی معمولی هستند که علاوه بر این که در بیمارستان به انجام وظیفه مشغولند، در زندگی شخصی خود عاشق می‌شوند، ازدواج می‌کنند، طلاق می‌گیرند و... و به همین سبب برای مخاطب قابل لمس هستند.
● دیدگاه مخاطبان
با وجود این که در بسیاری از کشورها تولیدکنندگان فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی برای در اختیار داشتن فضایی متناسب با داستان با مشکل مواجه هستند، اما در این مجموعه همان طور که دیده‌اید یک بخش از بیمارستان با تمام تجهیزات و امکانات آن در اختیار عوامل ساخت مجموعه قرار گرفته است و به این ترتیب ایجاد فضای واقعی فعالیت در بیمارستان زمینه‌ای را به وجود آورده است که در آن فضا مخاطب حتی برای یک لحظه نیز ذهن خود را از واقعیت جدا نخواهد کرد. اگر شما هم از مخاطبان این مجموعه تلویزیونی هستید، حتما متوجه این موضوع شده‌اید که حرکت دوربین‌ها و ایجاد تعادل تصویری در پرستاران به گونه‌ای است که مخاطب اصلا محدودیت فضا را در جریان حوادث و اتفاقات داستان احساس نمی‌کند. نتایج به دست آمده از نظرسنجی‌های انجام شده در میان مخاطبان مجموعه تلویزیونی پرستاران در استرالیا حاکی از آن است که میچ استیونس با به دست آوردن ۴۰ درصد از آرای جمع‌آوری شده از مخاطبان به عنوان محبوب‌ترین شخصیت داستان شناخته شده است و پس از او به ترتیب تری سالیوان و وان رایان و براون کرگ در رتبه‌های بعدی این فهرست قرار گرفته‌اند.
پرستاران در سال ۲۰۰۱ موفق به دریافت جایزه بهترین مجموعه تلویزیونی استرالیا از دیدگاه مخاطبان شد و این در حالی است که جورجی پارکر در نقش تری سالیوان نیز توانست جایزه بهترین بازیگر محبوب‌ترین مجموعه تلویزیونی را در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ میلادی از آن خود سازد. اریک تامپسون در نقش میچ استیونس نیز در سال ۲۰۰۳ جایزه محبوب‌ترین هنرپیشه تلویزیونی را به خاطر نقشی که در سریال پرستاران ایفاکرده بود، از تلویزیون استرالیا دریافت کرد. پرستاران علاوه بر این که تاکنون نامزد دریافت ۴۱‌جایزه گوناگون بوده موفق به دریافت ۱۱ جایزه در بخش‌های مختلف شده است.

سهیل امیری

منبع : روزنامه جام‌جم