تاثیرات منفی افزایش بهای نفت خام بر اقتصاد آمریکا، چین و هند

روند صعودی بهای نفت خام که از سال ۲۰۰۰ میلادی آغاز شده، تاکنون تاثیرات بسیاری بر اقتصاد کشورهای جهان بر جای گذاشته است. از آن‌جا که نفت خام مهم‌ترین منبع تامین انرژی جهان محسوب می‌شود، هرگونه افزایش قیمت نفت موجب بالا رفتن هزینه‌های بودجه‌ای کشورهای مصرف‌کننده می‌شود. از سویی، کشورهای تولیدکننده نیز با وجود افزایش درآمدها در کوتاه‌مدت، در بلندمدت با مشکلاتی مواجه می‌شوند.
به گزارش فایننشال تایمز، افزایش بهای نفت خام بر قیمت سایر مواد اولیه تاثیر می‌گذارد و از این طریق موجب بالا رفتن قیمت کالاهای تولیدی وهزینه‌های صنایع وخدمات و... می‌شود. به عنوان مثال، موسسهء آمار ملی انگلستان در گزارشی اعلام کرد که به دلیل رشد بهای نفت خام، طی ماه سپتامبر قیمت مواد اولیهء مورد استفادهء صنایع این کشور با ۲/۳ درصد رشد روبه‌رو شد و هزینهء تولید محصولات صنعتی را بیش از ۷/۲ درصد بالا برد. این گزارش همچنین می‌افزاید; به دلیل رشد قیمت نفت خام، رشد تولید ناخالص داخلی انگلستان تا پایان سال ۲۰۰۷ با ۱/۰ درصد کاهش مواجه خواهد شد.
ایالات متحدهء آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندهء انرژی جهان، احتمالا بیش‌ترین ضربه را از افزایش بهای نفت خام متحمل شده است. این کشور روزانه بیش از ۲۰ میلیون بشکه نفت خام به مصرف می‌رساند که قسمت عمدهء آن را وارد می‌کند. مقام‌های اقتصادی آمریکا مکررا نسبت به وقوع یک بحران جدی در این کشور هشدار داده‌اند.
به گفتهء یک مقام فدرال رزرو _(بانک مرکزی آمریکا)، افزایش بهای نفت خام در حالی که اقتصاد این کشور از یک کسری عظیم تجاری رنج می‌برد و میزان رشد آن به پایین‌ترین سطح طی دو دههء اخیر رسیده و از سویی ارزش دلار نیز به شدت کاهش یافته و سیاست‌های نظامی واشنگتن هم به افزایش هزینه‌های کشور منجر شده است، احتمال وقوع یک بحران و رکود اقتصادی را تشدید کرده است.
آمریکا مالک بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است و بر اقتصاد سایر کشورها تاثیری مستقیم و غیرمستقیم دارد. لازم به ذکر است که سهم آمریکا از مصرف جهانی نفت و رشد تولید ناخالص داخلی جهان به ترتیب ۶/۲۴ و ۷/۲۲ درصد است.
کشور هند نیز که یکی از غول‌های اقتصادی آسیا به شمار می‌رود، نسبت به افزایش بهای نفت‌خام حساسیت پیدا کرده است. بانک مرکزی این کشور در گزارشی اعلام کرد که افزایش بهای نفت خام طی چند سال گذشته تاثیرات منفی فراوانی بر اقتصاد کشورهای در حال توسعه داشته که هند نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت جهان از این تاثیرات در امان نبوده است. هند بیش از ۷۰ درصد از نیازهای نفتی خود را از طریق واردات تامین می‌کند به همین علت در برابر نوسانات بهای نفت خام به شدت آسیب‌پذیر است. گفتنی است، روند صعودی بهای نفت خام طی چند سال اخیر موجب کاهش چشمگیر ذخایر ارزی کشورهای مصرف‌کننده شده است.
چین نیز به عنوان دومین مصرف‌کنندهء بزرگ نفت خام جهان همواره از افزایش قیمت‌ها نگران بوده است. این کشور صاحب بزرگ‌ترین ذخیرهء ارزی جهان است ۲۲/۱ تریلیون دلار) ولی از آن بیم دارد که تداوم قیمت نفت خام به کاهش شدید این ذخیرهء کلان منجر شود. در ماه سپتامبر میزان واردات نفت خام این کشور حدود ۵/۱۸ درصد افزایش یافت که با توجه به این‌که قیمت‌ها در سطح ۸۰ دلار در هر بشکه در نوسان هستند، هزینه‌های واردات این کشور به شدت افزایش پیدا کرد. در صورت افزایش هر چه بیش‌تر بهای نفت خام، این کشور احتمالا اقدام به کاهش واردات خواهد کرد.
در سوی دیگر این قضیه کشورهای تولیدکنندهء نفت خام قراردارند که برخلاف مصرف‌کننده‌ها، از سیاست یکسانی پیروی نمی‌کنند.
به عنوان مثال، سازمان اوپک که _حدود۴۰ درصد از نفت مورد نیاز جهان را تامین می‌کند، نسبت به افزایش قیمت‌ها و تاثیرات نامطلوب آن بر اقتصاد کشورهای عضو ابراز نگرانی کرده است. اما در همین حال برخی اعضای این سازمان نظرات دیگری دارند. مثلا ونزوئلا که بخشی از نیازهای نفتی آمریکا را تامین می‌کند، معتقد است که اعضای اوپک از افزایش قیمت نفت خام حمایت می‌کنند. هوگو چاوز، رییس‌جمهوری این کشور گفته که اعضای اوپک باید با حفظ اتحاد از افزایش قیمت‌ها حمایت کنند. او پیش‌بینی کرد که بهای نفت خام به سطح ۱۰۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید.
در همین حال، عربستان به عنوان بزرگ‌ترین عضو اوپک معتقد است که افزایش قیمت‌ها در نهایت به کاهش درآمدهای اعضا منجر خواهد شد. ریاض می‌گوید افزایش شدید قیمت‌ها، مصرف‌کنندگان را مجبور خواهد کرد تا برای کاهش هزینه‌های خود، از میزان واردات نفت بکاهند و به سوی استفاده از انرژی‌های جایگزین بروند. این امر در بلندمدت به کاهش تقاضای جهانی نفت و کاهش میزان فروش خواهد انجامید که به زیان کشورهای تولیدکننده خواهد بود.

منبع : روزنامه سرمایه